NKBV cũng gây quá tải, giảm chất lượng và uy tín BV, trở thành gánh nặng chăm sóc y tế. Do đó, thời gian tới ngành y tế sẽ tập trung xây dựng thêm hướng dẫn giám sát tiêu chí chẩn đoán nhiễm khuẩn phổi và nhiễm khuẩn vết mổ, đưa phần mềm báo cáo nhiễm khuẩn BV quốc gia vào hoạt động chính thức, đẩy mạnh triển khai hệ thống giám sát nhiễm khuẩn... Đây là những nhấn mạnh được Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến đưa ra tại hội nghị Tăng cường công tác kiểm soát nhiễm khuẩn tại Khoa Gây mê hồi sức và hồi sức tích cực trong cơ sở khám chữa bệnh do Bộ Y tế phối hợp với Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tại Việt Nam và CDC Hoa Kỳ tại Việt Nam đã tổ chức.
Bộ trưởng Bộ Y tế rất sốt ruột về công tác kiểm soát nhiễm khuẩn
Phát biểu tại hội nghị, Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến nhấn mạnh: Kiểm soát nhiễm khuẩn có vai trò quan trọng trong khám bệnh, chữa bệnh. WHO đánh giá, tỷ lệ nhiễm khuẩn BV tại các quốc gia châu Âu khoảng 5%, trong khi con số này tại các nước thu nhập thấp và trung bình là 5,7%-19,1%.
Báo cáo của PGS.TS. Lương Ngọc Khuê - Cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh, Bộ Y tế trình bày tại hội nghị cho biết, theo khảo sát tự đánh giá tại 558 BV thực hiện năm 2019 cho thấy, tại Khoa Gây mê hồi sức vẫn còn đến 42,8% Khoa không bố trí luồng di chuyển 1 chiều; gần 18% Khoa không có khu để xử lý dụng cụ; đặc biệt có đến gần 54% Khoa Gây mê hồi sức cho biết không khử khuẩn, tiệt khuẩn tập trung các dụng cụ, gần 20% Khoa Hồi sức không có quy định nhận diện người bệnh phẫu thuật... Còn tại Khoa Hồi sức tích cực có đến 50,4% Khoa không có sẵn buồng cách ly; trong khi đó có đến 27,4% Khoa Hồi sức tích cực người nhà tham gia chăm sóc bệnh nhân...
Đồng thời, một nghiên cứu của BV Bệnh nhiệt đới Trung ương (2013), khảo sát tại Khoa Hồi sức tích cực của 15 BV từ 3 miền Bắc, Trung, Nam cho thấy, tỷ lệ là 27,3%, tỉ lệ sử dụng kháng sinh thay đổi ở các khoa và BV dao động từ 60,5% đến 99,5%. Các BV tuyến Trung ương có tỷ lệ nhiễm khuẩn BV cao hơn và tác nhân hàng đầu gây nhiễm khuẩn BV. Đặc biệt, các vi khuẩn gram âm kháng với nhiều loại kháng sinh đặc trị như kháng với nhóm carbapenem dao động từ 50% đến 75%.
“Tôi rất sốt ruột về vấn đề này, đi đến các BV tuyến Trung ương hay BV tỉnh tôi đều dành sự quan tâm đến thăm, kiểm tra trực tiếp tại các Khoa Hồi sức, Khoa Gây mê hay đơn vị gây mê hồi sức. Kiểm soát nhiễm khuẩn có vai trò quan trọng trong cơ sở y tế, đặc biệt tại các khoa gây mê hồi sức và hồi sức tích cực vì liên quan mật thiết đến chất lượng chăm sóc sức khỏe người bệnh” - Bộ trưởng Bộ Y tế nhấn mạnh.
Tuân thủ kiểm soát nhiễm khuẩn cả nhân viên y tế giúp kiểm soát NKBV. Ảnh: Trần Minh
Tuân thủ kiểm soát nhiễm khuẩn cả nhân viên y tế, người bệnh và người nhà bệnh nhân
Theo Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến, đến nay công tác kiểm soát nhiễm khuẩn đã đạt được một số kết quả nhất định, bước đầu thực hiện giám sát ca bệnh nhiễm khuẩn BV, giám sát tuân thủ vệ sinh tay, giám sát tuân thủ các quy trình kiểm soát nhiễm khuẩn, giám sát vi sinh vật gây nhiễm khuẩn BV và kháng kháng sinh, từng bước chuẩn hóa công tác khử khuẩn, tiệt khuẩn, tăng cường vệ sinh BV, chủ động phòng chống bệnh dịch...
Tuy nhiên, Bộ trưởng Bộ Y tế thẳng thắn cho rằng hiện công tác chống nhiễm khuẩn BV vẫn còn không ít khó khăn, trước hết là do một số người đứng đầu cơ sở y tế chưa nhận thức đúng và đầy đủ về vai trò, tầm quan trọng của công tác kiểm soát nhiễm khuẩn, do vậy việc đầu tư nguồn lực cho hoạt động kiểm soát nhiễm khuẩn chưa phù hợp và hiệu quả.
Tiếp đến, nhân lực giám sát chuyên trách kiểm soát nhiễm khuẩn thiếu ở hầu hết các BV. “Đa số nhân viên phụ trách công tác giám sát kiểm soát nhiễm khuẩn chưa được đào tạo, do vậy chưa thực hiện được giám sát chủ động, liên tục các loại nhiễm khuẩn BV thường gặp và giám sát các vi khuẩn đa kháng kháng sinh. Nhân lực điều dưỡng thiếu, chưa thực hiện được chăm sóc toàn diện dẫn đến mỗi người bệnh phải có người nhà vào chăm sóc làm lan truyền vi sinh vật từ môi trường cộng đồng vào BV và ngược lại” - Bộ trưởng thẳng thắn nêu thực trạng.
“Công tác kiểm soát nhiễm khuẩn tại các BV tập trung nhiều vào giặt là, hấp sấy, quản lý chất thải mà chưa chú trọng vào công tác giám sát bao gồm giám sát tuân thủ thực hành kiểm soát nhiễm khuẩn và giám sát tỷ lệ nhiễm khuẩn BV” - Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến nhấn mạnh...
Trước sự đe dọa của nhiễm khuẩn BV tới sức khỏe người dân, Bộ trưởng Bộ Y tế yêu cầu lãnh đạo các đơn vị cam kết triển khai thực hiện đúng, đầy đủ nội dung các văn bản, các quy định, hướng dẫn chuyên môn về kiểm soát nhiễm khuẩn do Bộ Y tế ban hành. Ngoài việc bố trí đủ nhân lực có chuyên môn, Bộ trưởng đề nghị các đơn vị phải thiết kế/cải tạo cơ sở hạ tầng, trang bị đầy đủ trang thiết bị, phương tiện, điều kiện cho phòng ngừa cách ly, thực hành vô khuẩn, vệ sinh tay, vệ sinh môi trường, khử khuẩn tiệt khuẩn. Đồng thời, đẩy mạnh vai trò kiểm tra, giám sát nhiễm khuẩn BV, giám sát tuân thủ thực hành kiểm soát nhiễm khuẩn cho nhân viên y tế, sinh viên, học sinh, người bệnh và người nhà...