Trên địa bàn tỉnh, tình hình tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống diễn biến phức tạp, gây ra hậu quả nặng nề, làm suy giảm nghiêm trọng chất lượng dân số, phổ biến như dị tật, mắc bệnh tan máu bẩm sinh.
Những năm qua, các cơ quan chức năng cùng với các cấp chính quyền trên địa bàn tỉnh Lai Châu đã tập trung nguồn lực, quyết liệt triển khai các chương trình, giải quyết triệt để nạn tảo hôn và hôn nhân cận huyết. Từ đó, người dân từng bước thay đổi nhận thức, loại bỏ hủ tục này ra khỏi đời sống.
Ông Tống Thanh Hải, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lai Châu cho biết, với mục tiêu đến năm 2025 cơ bản ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống, tỉnh Lai Châu đã triển khai nhiều giải pháp thiết thực nhằm thay đổi nhận thức, hành vi, trách nhiệm của người dân vùng đồng bào DTTS tại địa phương.
Trong đó, tỉnh Lai Châu đã triển khai, thực hiện Quyết định số 498/QĐ-TTg ngày 14/4/2015 của Thủ tướng Chính phủ giai đoạn II (2021-2025) và Chỉ thị số 09-CT/TU ngày 06/4/2022 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Kế hoạch số 2059/KH-UBND ngày 17/6/2022 của UBND tỉnh nhằm góp phần nâng cao trách nhiệm của cấp ủy Đảng, chính quyền, các tổ chức chính trị, xã hội trên địa bàn trong thực hiện việc giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống.
Nhờ sự vào cuộc quyết liệt của cấp ủy, chính quyền địa phương tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống có xu hướng giảm dần từng năm. Từ năm 2021 đến nay, toàn tỉnh có 1.370 vụ tảo hôn. Trong đó, tảo hôn vợ hoặc chồng 749 vụ, tảo hôn cả vợ và chồng 621 vụ, còn không có hôn nhân cận huyết thống.
Để đạt được kết quả trên, cấp ủy, chính quyền các cấp đã tổ chức được 401 cuộc tuyên truyền, truyền thông thay đổi hành vi, nâng cao nhận thức về hôn nhân và gia đình trên địa bàn toàn tỉnh với 13.070 lượt người tham gia. Tổ chức thực hiện 60 cuộc tư vấn, tuyên truyền vận động phòng, chống về tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống cho 2.180 lượt người. Tổ chức biên soạn tài liệu, liên quan đến Luật hôn nhân và gia đình, phụ nữ, trẻ em, bình đẳng giới, dân số.
Bên cạnh đó, tỉnh Lai Châu cũng xây dựng, triển khai nhân rộng mô hình điểm và các mô hình chuyên đề cũng như thực hiện là 2 mô hình can thiệp nhằm giảm tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống tại xã Nậm Manh, huyện Nậm Nhùn.