Những yếu tố ảnh hưởng đến quá trình kiểm soát cân nặng

3 yếu tố ảnh hưởng đến việc kiểm soát cân nặng

PGS.TS. BS. Vũ Thị Thanh Huyền, Trưởng Khoa Nội tiết Cơ xương khớp – Bệnh viện Lão Khoa TW, Phó Chủ nhiệm Bộ môn Lão Khoa – Trường ĐH Y Hà Nội cho biết: Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến cân nặng, nhưng chia làm 3 nhóm chính: Nhóm thứ nhất là năng lượng nhập vào và tiêu hao đầu ra; thứ hai là tập luyện, tập luyện giúp duy trì khối cơ, giảm khối mỡ; thứ ba là stress, căng thẳng cũng khiến cơ thể dễ tăng cân. Nếu loại đi yếu tố stress chỉ nói đến dinh dưỡng và tập luyện, thì yếu tố dinh dưỡng ảnh hưởng đến 80% cân nặng, tập luyện duy chỉ chiếm 20%... Tập luyện giúp cơ thể khỏe mạnh, khối cơ săn chắc, duy trì cân nặng ổn định…

Như vậy, có thể nói, dinh dưỡng là yếu tố giữ vai trò rất lớn trong quá trình kiểm soát cân nặng. Theo đó, chế độ ăn phải cân bằng khẩu phần ăn, giữa chất đạm, đường, mỡ, và lượng nước uống tối thiểu 2-2,5 lít nước mỗi ngày. Nếu một người ăn quá kiêng khem sẽ khiến lượng protein không đủ để xây dựng khối cơ, chẳng hạn, rất dễ thấy ở trường hợp những người teo cơ, khi không có lượng protein chất lượng cao bổ sung vào thì vấn đề teo cơ càng trầm trọng. Hoặc nếu tập luyện nhiều nhưng không bổ sung đạm thì cũng không có tác dụng…

Kiểm soát cân nặng cũng cần cá thể hóa

Theo PGS. Thanh Huyền, cá thể hóa là xu thế toàn cầu, trong đó bao gồm cả kiểm soát cân nặng. Cá thể hóa trong quá trình kiểm soát cân nặng có thể lấy ví dụ như: chu chuyển xương thay đổi theo độ tuổi, làm sao đạt được đích phát triển xương theo độ tuổi. Độ tuổi cũng là một vấn đề cần lưu tâm khi cá thể hóa việc kiểm soát cân nặng.

PGS. Thanh Huyền cho biết: Trẻ em không nên quá giảm cân, cũng không nên ăn quá nhiều dẫn đền thừa cân, béo phì. Chỉ khối cân nặng tính ở các độ tuổi khác nhau, trẻ chưa dậy thì chỉ số BMI bằng 95% quần thể chung, chỉ số BMI của người trưởng thành từ 18-23, trên 23 là thừa cân, trên 25 là béo phì, tuy nhiên người châu Âu, chỉ số BMI trên 27 mới là béo phì.

Mặc dù vậy, vẫn phải dựa vào chất lượng của cơ, dựa vào chỉ số các khối mỡ tạng… Chẳng hạn một người cao 1m8 thì chỉ số cân nặng, khối mỡ khối cơ… sẽ khác người cao 1m6. Người có bệnh lý huyết áp tập luyện được nhưng phải dựa vào chỉ số huyết áp phải duy trì như thế nào, chỉ số bài tập ra sao…

Kiểm soát cân nặng không đơn thuần chỉ là giảm cân

Trên thực tế, khi nhắc đến vấn đề kiểm soát cân nặng, rất nhiều người thường nghĩ ngay đến việc giảm cân, giảm béo để có một thân hình đẹp. Điều này không sai, nhưng chỉ là một phần rất nhỏ trong ý nghĩa của việc kiểm soát cân nặng. Theo PGS.TS. BS. Vũ Thị Thanh Huyền: "Kiểm soát cân nặng hay cân nặng lý tưởng tức là cân nặng không thừa, không thiếu. Thừa cân, béo phì không chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ mà còn gia tăng các bệnh chuyển hóa như tăng huyết áp, đái tháo đường… Trong khi đó, cân nặng quá thấp gây gia tăng quá trình loãng xương, gia tăng nguy cơ gãy xương. Do vậy phải duy trì cân nặng lý tưởng. Để kiểm soát cân nặng thì cần chú ý đến những yếu tố liên quan như chế độ ăn uống, tập luyện, và cả stress…"

Duy trì cân nặng, kiểm soát cân nặng rất quan trọng. Chỉ số khối cơ thể không đại diện cho cân nặng mà chúng ta phải đi vào chỉ số khối cụ thể như khối cơ, khối mỡ, khối nạc cũng như lượng nước. Song, PGS. Thanh Huyền cũng khuyên rằng: " Chúng ta không nên quá lo lắng, khi đến khám các chuyên gia sẽ được tư vấn chế độ ăn, chế độ tập luyện hợp lý… Đặc biệt, cần chú ý không để stress xảy ra bởi nếu có tập luyện, điều chỉnh chế độ ăn mà căng thẳng, stress vẫn xảy ra thì vẫn tăng mỡ bụng. Bên cạnh đó, giai đoạn mãn kinh có sự sụt giảm estrogen, tích mỡ không hợp lý trong cơ thể, do vậy khi có dấu hiệu mãn kinh cần giải quyết vấn đề này uống đủ nước, tập luyện đều đặn. Riêng đối với việc tập luyện thì theo khuyến cáo, không nên nghỉ quá 48 tiếng, mà nên tập luyện đều đặn 60-90 phút mỗi ngày."