Một trong những biện pháp chống dịch là sử dụng máy phun sương cỡ lớn đặt trên xe ôtô để thực hiện phun hóa chất diệt muỗi trên phạm vi rộng khi chưa có điều kiện phun hóa chất bằng phương tiện máy bay. Tuy nhiên, việc phun hóa chất diệt muỗi bằng máy phun cỡ lớn cần phải bảo đảm những yêu cầu cần thiết mới mang lại hiệu quả tốt.
Việc cần làm trước khi phun
Trước khi phun hóa chất diệt muỗi, việc chuẩn bị thực địa rất quan trọng. Cần có bản đồ của khu vực phun, đường đi của xe ôtô để phun phải được nghiên cứu kỹ và phân chia cho phù hợp với hướng gió và khoảng cách giữa các đường đi. Một vấn đề cũng cần được quan tâm là chính quyền chỉ đạo cho các ban, ngành, đoàn thể tổ chức và tham gia chiến dịch diệt bọ gậy, lăng quăng tại từng hộ gia đình một cách tích cực trong khu vực xử lý hóa chất trước khi phun để mang lại hiểu quả tốt. Phải thông báo một cách rõ ràng, cụ thể cho cộng đồng người dân tại khu vực phun hóa chất biết ngày phun, giờ phun để che đậy thức ăn, nước uống và di chuyển vật nuôi đến nơi an toàn, tắt các bếp lửa... trước khi hóa chất được phun. Để phát huy tác dụng của hóa chất diệt muỗi, cần vận động các hộ gia đình trong khu vực phun hóa chất mở tất cả các cửa ra vào và cửa sổ nhà ở. Thời gian phun hóa chất tốt nhất là buổi sáng sớm, từ 6-9h hoặc buổi chiều tối từ 17-20h. Nhiệt độ môi trường phù hợp nhất để phun hóa chất là từ 18-25oC, hạn chế phun hóa chất khi nhiệt độ trên 27oC. Chỉ phun hóa chất khi tốc độ gió với mức gió nhẹ từ 3-13km/giờ, không phun hóa chất khi trời mưa hoặc có gió lớn.
Phun hóa chất diệt muỗi sốt xuất huyết bằng máy phun sương đặt trên xe ôtô cần bảo đảm các yêu cầu cần thiết.
Kỹ thuật phun
Về máy phun, cần kiểm tra nhiên liệu đầy đủ để máy hoạt động không bị trở ngại, kiểm tra đầu vòi phun với máy phun sử dụng đầu vòi phun sương ULV có kích thước hạt sương nhỏ hơn 30µm; nên chạy máy để thử liều lượng phun. Xe ôtô chở máy phun hóa chất phải chạy với vận tốc ổn định khoảng 6-8km/giờ dọc theo các tuyến đường phố, cần lưu ý tắt máy phun hoặc khóa vòi phun khi xe ôtô ngừng chạy.
Nên phun hóa chất dọc theo các tuyến đường phố thẳng góc với hướng gió, phun từ cuối hướng gió và di chuyển ngược hướng gió. Những khu vực có các tuyến đường phố song song cũng như vuông góc với hướng gió chỉ phun khi xe ôtô chạy ở đầu gió trên tuyến đường phố song song với hướng gió. Tại những khu vực có tuyến đường phố rộng, nhà cửa nằm cách xa trục đường nên để đầu vòi phun chếch về bên phải của xe ôtô và cho xe ôtô chạy sát với lề đường. Tại những nơi có đường hẹp, nhà cửa sát lề đường, đầu vòi phun nên chĩa thẳng về phía sau xe. Đối với các con đường cụt thì phải phun từ ngõ cụt ra ngoài. Lưu ý đầu vòi phun hóa chất nên để một góc chếch 45 độ so với mặt phẳng ngang để hóa chất được phát tán tối đa với những hạt sương mang hóa chất diệt muỗi vào không gian.
Sau mỗi lần thực hiện nhiệm vụ phun hóa chất, nhân viên y tế phải súc rửa bình đựng hóa chất, vòi phun và vệ sinh máy phun sạch sẽ bằng nước thường; tuyệt đối không được đổ nước rửa máy xuống nguồn nước ao, hồ, sông, suối, kênh, rạch... Nhân viên trong đội phun hóa chất phải vệ sinh cá nhân, loại trừ hóa chất bám dính trên quần áo và cơ thể. Chú ý hóa chất diệt muỗi sau khi pha xong chỉ được sử dụng trong vòng 72 giờ, không được để lâu vì không có tác dụng.
Những điều cần lưu ý
Việc phun hóa chất diệt muỗi bằng máy phun sương trên diện rộng muốn đạt được hiệu quả tốt thì trước khi phun phải tổ chức chiến dịch diệt bọ gậy, lăng quăng muỗi ở các hộ gia đình để sau đợt phun mật độ hoạt động của muỗi giảm, không hình thành các muỗi mới; cần tăng cường công tác truyền thông giáo dục sức khỏe, thông báo thời gian phun hóa chất cụ thể để các hộ gia đình chủ động sắp xếp nhà ở, mở tất cả cửa ra vào và cửa sổ giúp cho hóa chất diệt muỗi có thể xâm nhập được vào trong nhà; cần phun 2 đợt liên tiếp nhau, đợt sau phun cách đợt trước khoảng 7-10 ngày, nếu cần có thể phun thêm đợt 3 căn cứ theo chỉ số giám sát muỗi và bọ gậy, lăng quăng muỗi sau phun đợt 2. Một vấn đề cũng cần được lưu ý là phải đánh giá hiệu lực diệt muỗi của loại hóa chất sử dụng bằng phương pháp thử nhạy cảm để lựa chọn hóa chất phù hợp theo quy định cho phép, đề phòng muỗi đã kháng lại với hóa chất diệt sử dụng thì sẽ không mang lại kết quả mong muốn.