Trong lĩnh vực nhãn khoa, giờ đây các công nghệ đã và đang làm thay đổi mạnh mẽ, mang đến những phương pháp chẩn đoán và điều trị chính xác, nhanh chóng và hiệu quả hơn bao giờ hết.
Trong bài phỏng vấn này, TS.BS Đặng Trần Đạt, chuyên gia nhãn khoa uy tín tại Việt Nam sẽ cho chúng ta biết được những thông tin mới về các công nghệ nhãn khoa hiện đang có trên thế giới và ý nghĩa của nó đối với việc khám và điều trị các bệnh lý về Mắt, đặc biệt là với các bệnh lý cận thị - căn bệnh đang ngày càng chiếm số đông trên toàn cầu và đe dọa tới chất lượng nguồn nhân lực.
TS.BS Đặng Trần Đạt – Người tiên phong trong chẩn đoán và điều trị nhãn khoa bằng công nghệ hiện đại
Trong suốt 25 năm cống hiến cho ngành nhãn khoa, đặc biệt là chuyên ngành dịch kính võng mạc, với vai trò Phó chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hội Dịch kính Võng mạc Việt Nam, TS.BS Đặng Trần Đạt không ngừng nỗ lực nghiên cứu và áp dụng các công nghệ chẩn đoán, điều trị tiên tiến. Ông đã triển khai các thiết bị và kỹ thuật hiện đại trong nhiều nghiên cứu đa quốc gia và chủ trì các thử nghiệm lâm sàng cấp Nhà nước, mang lại những kết quả ấn tượng trong điều trị nhãn khoa. Hiện ông đang là trưởng khoa Khám và Điều trị theo yêu cầu, Bệnh viện Mắt Trung Ương.
Hỏi: Thưa bác sĩ, được biết bác sĩ là thành viên Hội đồng Dịch kính võng mạc Châu Á – Thái Bình Dương, xin bác sĩ có thể cập nhật một số thông tin về công nghệ Nhãn khoa hiện nay đang áp dụng ở các nước phát triển được không?
TS.BS Đặng Trần Đạt: Có thể nói lĩnh vực Nhãn khoa là một trong số ít các chuyên khoa được ứng dụng công nghệ từ rất sớm và rộng rãi trong cả lĩnh vực chẩn đoán và điều trị. Hiện nay, trí tuệ nhân tạo (AI) đã và đang được ứng dụng mạnh mẽ trong Nhãn khoa để trợ giúp cho không chỉ chẩn đoán bệnh được chính xác mà còn giúp bác sĩ dễ dàng đưa ra các quyết định điều trị hiệu quả và dự báo tiến triển của bệnh. Điển hình là sự nâng cấp của các thế hệ máy chụp ảnh màu đáy mắt và máy chụp cắt lớp võng mạc… dựa trên số liệu big data của các quần thể dân cư khác nhau, từ đó đưa ra các khuyến nghị gần đúng nhất với các quần thể dân cư đó.
Hỏi: Ông có thể cho biết lợi ích cụ thể của các máy này đối với bệnh nhân không?
TS.BS Đặng Trần Đạt: Máy chụp ảnh màu đáy mắt trường siêu rộng ví dụ như Optos California thực sự là một bước tiến vượt bậc trong công nghệ nhãn khoa. Điểm nổi bật của máy là khả năng chụp ảnh võng mạc siêu rộng với góc nhìn lên tới 200 độ, trong khi các thiết bị truyền thống chỉ có thể chụp từ 30 đến 50 độ. Điều này cho phép chúng tôi quan sát gần như toàn bộ võng mạc chỉ trong một lần chụp, giúp phát hiện các tổn thương nằm ở vùng ngoại biên mà trước đây có thể bị bỏ sót.
Còn máy chụp cắt lớp võng mạc thế hệ mới của Nidek đã tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI) cho phép đưa ra những cảnh báo chính xác về nguy cơ mắc các bệnh lý nguy hiểm ở giai đoạn rất sớm khi bệnh nhân chưa có bất kỳ triệu chứng rõ rệt nào. Điều này giúp cho việc điều trị trở nên hiệu quả hơn và ít tốn kém hơn.
Hỏi: Những bệnh lý nào thường được phát hiện hiệu quả nhờ các máy, thưa bác sĩ?
TS.BS Đặng Trần Đạt: Đó là các bệnh lý liên quan đến mạch máu hoặc hệ thống thần kinh của mắt như thoái hóa điểm vàng, bong rách võng mạc, bệnh võng mạc đái tháo đường và cận thị nặng. Đây đều là các bệnh lý hết sức nguy hiểm, nếu một khi đã xuất hiện thì khả năng mất thị lực vĩnh viễn là rất cao. Nhưng giờ đây, với các công nghệ chẩn đoán hình ảnh tiên tiến này, chúng tôi kỳ vọng sẽ tăng được số lượng người được chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời, giữ lại thị giác để đảm bảo chất lượng cuộc sống
Hỏi: Việc sử dụng các máy công nghệ cao này có cải thiện trải nghiệm của bệnh nhân như thế nào?
TS.BS Đặng Trần Đạt: Trước đây, việc kiểm tra toàn bộ võng mạc đòi hỏi nhiều lần chụp hoặc các kỹ thuật xâm lấn, gây khó chịu cho bệnh nhân. Với các thế hệ máy mới này, chỉ cần một lần chụp không đau, không cần nhỏ thuốc giãn đồng tử, bệnh nhân đã có thể nhận được kết quả chính xác. Điều này không chỉ tiết kiệm thời gian mà còn giảm thiểu áp lực tâm lý cho người bệnh. Hoặc với các bệnh nhân đục thể thủy tinh, với các thế hệ máy cũ, chúng tôi rất khó đánh giá được tình trạng đáy mắt trước phẫu thuật và khó tiên lượng được kết quả thị lực sau phẫu thuật, nhưng giờ đây điều đó đã trở nên dễ dàng và các bác sĩ đã chủ động và đánh giá chính xác tiến triển sau phẫu thuật cho bệnh nhân.
Hỏi: Vậy theo nhận định của bác sĩ, việc triển khai và ứng dụng các công nghệ Nhãn khoa trong chẩn đoán tại Việt Nam hiện nay như thế nào?
TS.BS Đặng Trần Đạt: Hiện nay, một số ít bệnh viện Mắt cũng đã mạnh dạn đầu tư các thiết bị công nghệ cao này để nâng cao chất lượng khám và điều trị cho người dân Việt Nam. Đây là cơ hội để người dân Việt Nam tiếp cận với tiêu chuẩn y tế quốc tế. Tôi hy vọng rằng trong thời gian tới, công nghệ này sẽ được phổ biến rộng rãi hơn, mang lại lợi ích cho nhiều người hơn nữa.
Xin cảm ơn TS.BS Đặng Trần Đạt và chúc ông sức khỏe để tiếp tục cống hiến cho lĩnh vực Nhãn khoa Việt Nam.
Thu Nguyễn