Sỏi thận là một bệnh phổ biến, Việt Nam là một trong những quốc gia có tỷ lệ mắc sỏi thận cao, chiếm tới 40% trong số những trường hợp sỏi ở hệ tiết niệu.
Sỏi thận có thể gây đau dữ dội và gây khó chịu trong sinh hoạt với người bệnh. Theo TS Yạvender Pratap Singh Rana, Thành viên Hiệp hội tiết niệu Ấn Độ, Hiệp hội tiết niệu Hoa Kỳ, Phó giám đốc Khoa Tiết niệu Trung tâm Khoa học thận và ghép thận, BV BLK-Max Super, New Delhi, Ấn Độ cho biết, sỏi thận được hình thành khi một số chất trong nước tiểu, như canxi, oxalat và axit uric… trở nên quá đậm đặc và tạo thành tinh thể. Những tinh thể này liên kết với nhau để tạo thành một sỏi.
Sỏi thận có thể có kích thước từ nhỏ như hạt cát cho đến những viên sỏi lớn hơn, có viên sỏi thận có kích thước bằng quả bóng golf. Sỏi thận có thể gây đau dữ dội ở lưng, bên hông, bụng dưới hoặc vùng háng, ngoài ra có thể gây buồn nôn và nôn.
Bên cạnh đó, sỏi thận có thể do nhiều yếu tố gây ra như di truyền, chế độ ăn uống …. Một trong những cách tốt nhất để ngăn ngừa sỏi thận là duy trì chế độ ăn uống lành mạnh.
Tuy nhiên, đối với những người đã bị sỏi thận, cần có một kế hoạch ăn kiêng cụ thể để giúp ngăn ngừa hình thành sỏi trong tương lai. Nguyên tắc quan trọng nhất đối với người bị sỏi thận là ăn uống điều độ. Điều này có nghĩa là người bệnh nên đặt mục tiêu có một chế độ ăn uống cân bằng gồm đa dạng các loại thực phẩm và đủ các nhóm thực phẩm.
Người bị sỏi thận nên uống ít nhất từ 2-3 lít nước mỗi ngày.
Bổ sung nước hàng ngày, uống ít nhất từ 2-3 lít
Điều quan trọng là người bệnh cần bổ sung nước và các chất lỏng khác đầy đủ hàng ngày. Người mắc bệnh sỏi thận nên đặt mục tiêu uống ít nhất 2-3 lít nước mỗi ngày, nếu bạn phải lao động chân tay hoặc sống ở nơi có khí hậu nóng, cần uống nhiều nước hơn.
Người bệnh sỏi thận không cần kiêng các thực phẩm có canxi
Không phải người mắc sỏi thận là kiêng các thực phẩm có chứa canxi. Người bệnh cần ăn đủ lượng canxi thông qua các thực phẩm như các sản phẩm từ sữa, rau lá xanh và thực phẩm tăng cường vi chất, bởi lượng canxi thấp có thể dẫn đến tăng lượng oxalat trong nước tiểu.
Người mắc sỏi thận cần tránh ăn quá nhiều muối và thịt động vật. Tốt nhất nên tuân thủ một chế độ ăn nhiều trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt và protein nạc, đồng thời ít thực phẩm chế biến sẵn, đường bổ sung và chất béo bão hòa.
Những loại rau lá xanh người sỏi thận không nên ăn
Người bệnh sỏi thận có thể ăn hầu hết các loại thực phẩm, nhưng có những nhóm thực phẩm, người bệnh nên tiêu thụ ở mức độ vừa phải như các loại rau lá xanh giàu oxalat. Chẳng hạn như rau bina và hành tây, không nên ăn với số lượng lớn vì chúng có thể góp phần hình thành sỏi thận. Để cân bằng lượng oxalate từ những loại rau này, khi ăn các thực phẩm này, bạn nên ăn cùng với các sản phẩm từ sữa. Canxi từ các sản phẩm từ sữa có thể liên kết với oxalate từ rau củ, làm giảm nguy cơ hình thành sỏi.
Một số loại rau giàu oxalat người mắc sỏi thận nên hạn chế ăn vì sẽ góp phần hình thành sỏi.
Một số thực phẩm giàu oxalat bao gồm: sô cô la, củ cải, quả hạch, trà, củ cải Thụy Sĩ, khoai lang....
Những thực phẩm nên tránh nếu bạn bị sỏi thận
Nếu phải chỉ ra những thực phẩm không tốt trong chế độ ăn uống đối với người bị sỏi thận có thể kể đến bao gồm thực phẩm có nguồn gốc động vật, đồ ngọt và caffein. Thực phẩm có nguồn gốc động vật có hại cho người bệnh sỏi thận như thịt đỏ, có thể làm tăng nồng độ axit uric trong nước tiểu, góp phần hình thành sỏi thận. Tốt nhất nên thay protein từ thực vật, hãy ăn các loại đậu, đậu tương, đậu nành.... Đồ ngọt và các loại nước ngọt, nước trái cây bổ sung đường fructose có thể làm tăng nguy cơ sỏi thận. Ngoài ra, caffein cũng có thể làm tăng nồng độ canxi trong nước tiểu, dẫn đến hình thành sỏi thận dựa trên canxi.
Hạn chế uống rượu
Những người bị sỏi thận nên hạn chế uống rượu bởi vì rượu có thể làm cơ thể mất nước, dẫn đến hình thành sỏi thận. Khi nước tiểu trở nên cô đặc, tạo ra môi trường thuận lợi cho sự hình thành sỏi.
Hạn chế ăn muối
Nồng độ natri cao trong cơ thể, có thể thúc đẩy canxi tích tụ trong nước tiểu. Do đó, hãy thêm lượng muối vừa phải vào chế độ ăn uống của bạn. Tránh thêm nhiều muối vào thức ăn và kiểm tra nhãn trên thực phẩm chế biến để xem chúng chứa bao nhiêu natri.
Tóm lại, những người bị sỏi thận nên ăn một chế độ ăn uống cân bằng bao gồm nhiều loại thực phẩm từ tất cả các nhóm thực phẩm. Trong chế độ ăn uống của người sỏi thận có thể chế thực phẩm không chay, đồ ngọt, caffein và uống rượu. Bằng cách làm theo những khuyến nghị này, những người bị sỏi thận có thể giảm nguy cơ hình thành sỏi mới và cải thiện sức khỏe tổng thể của họ.
