1. Mụn trứng cá do đâu?
Mụn trứng cá là một vấn đề về da có thể gây ra một số loại mụn hình thành trên bề mặt da. Những vết sưng này có thể hình thành ở bất cứ đâu trên cơ thể nhưng phổ biến nhất là ở trên khuôn mặt, cổ, vai.
Mụn trứng cá thường được gây ra bởi sự thay đổi nội tiết tố trong cơ thể, vì vậy nó phổ biến nhất ở trẻ lớn và thanh thiếu niên đang bước vào tuổi dậy thì.
Mụn sẽ dần biến mất mà không cần điều trị nhưng đôi khi lại xuất hiện nhiều hơn. Các trường hợp mụn trứng cá nghiêm trọng thường không gây hại về mặt thể chất nhưng chúng khiến người có mụn tự ti xấu hổ, thậm chí lo lắng, trầm cảm…
Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng, có thể chọn không điều trị, điều trị không kê đơn hoặc dùng thuốc trị mụn theo toa để điều trị mụn trứng cá.
2. Nguyên nhân gây ra mụn trứng cá
Mụn trứng cá có thể gây ra một số loại mụn hình thành trên bề mặt da.
Để hiểu mụn trứng cá phát triển như thế nào, có thể giúp hiểu thêm về da: Bề mặt da được bao phủ bởi các lỗ nhỏ nối với tuyến dầu hoặc tuyến bã nhờn bên dưới da. Những lỗ này được gọi là lỗ chân lông. Các tuyến dầu tạo ra chất lỏng nhờn gọi là bã nhờn. Các tuyến dầu đưa bã nhờn lên bề mặt da thông qua một kênh mỏng gọi là nang trứng.
Dầu loại bỏ các tế bào da chết bằng cách đưa chúng qua nang trứng lên bề mặt da. Một mảnh tóc mỏng cũng mọc lên qua nang lông.
Mụn trứng cá xảy ra khi lỗ chân lông của da bị tắc nghẽn do tế bào da chết, dầu thừa và đôi khi là vi khuẩn. Ở tuổi dậy thì, hormone thường khiến tuyến dầu tiết ra nhiều dầu hơn, làm tăng nguy cơ nổi mụn.
Có hai loại mụn chính:
- Mụn đầu trắng, thường được gọi là mụn nhọt, là lỗ chân lông bị tắc và đóng lại nhưng lại nhô ra khỏi da. Chúng xuất hiện dưới dạng những vết sưng cứng, màu trắng.
- Mụn đầu đen là lỗ chân lông bị tắc nhưng vẫn mở. Chúng xuất hiện dưới dạng những đốm đen nhỏ trên bề mặt da.
Các loại mụn khác bao gồm mụn mủ, mụn bọc và mụn nang…
3. Chế độ ăn uống ảnh hưởng đến làn da như thế nào?
Một điều có thể ảnh hưởng đến làn da là chế độ ăn uống. Một số loại thực phẩm làm tăng lượng đường trong máu nhanh hơn những loại khác. Khi lượng đường trong máu tăng nhanh, cơ thể sẽ giải phóng yếu tố tăng trưởng giống insulin 1 (IGF-1), một loại hormone kiểm soát tác động của sự tăng trưởng. Việc dư thừa IGF-1 trong máu có thể khiến tuyến dầu tiết ra nhiều bã nhờn hơn, làm tăng nguy cơ bị mụn trứng cá và viêm nhiễm.
Một số thực phẩm khiến lượng đường trong máu tăng đột biến như mì ống, gạo trắng, bánh mì trắng, đường… Những thực phẩm này được coi là carbohydrate có chỉ số đường huyết cao. Điều đó có nghĩa là chúng được làm từ đường đơn giản.
Đồ ăn nhanh cũng có thể gây ra mụn trứng cá. Do chế độ ăn này chủ yếu dựa vào:
- Carbohydrate có chỉ số đường huyết cao.
- Sản phẩm bơ sữa.
- Chất béo bão hòa.
- Chất béo chuyển hóa.
Những loại thực phẩm này đã được tìm thấy để kích thích sản xuất hormone có thể khiến tuyến dầu tạo ra và tiết ra dầu thừa. Đồ ăn nhanh có liên quan đến tình trạng viêm nhiễm nhiều hơn, điều này cũng có thể góp phần gây ra các vấn đề về mụn trứng cá.
4. Những thực phẩm giúp cho làn da khỏe, đẹp cải thiện mụn trứng cá
Chế độ ăn ít đường
Rau củ quả có chỉ số đường huyết thấp là thực phẩm tốt cho người bị mụn trứng cá.
Một số nghiên cứu gần đây cho thấy rằng tuân theo chế độ ăn ít đường hoặc chế độ ăn ít đường đơn có thể ngăn ngừa và cải thiện mụn trứng cá. Các nhà nghiên cứu trong một nghiên cứu năm 2012 của các bệnh nhân Hàn Quốc nhận thấy rằng tuân theo chế độ ăn ít đường trong 10 tuần có thể giúp cải thiện đáng kể tình trạng mụn trứng cá.
Trong một nghiên cứu năm 2007 được công bố trên Tạp chí của Học viện Da liễu Hoa Kỳ, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng tuân theo chế độ ăn ít đường, giàu protein trong 12 tuần đã cải thiện mụn trứng cá ở nam giới và cũng dẫn đến giảm cân. Cần nhiều nghiên cứu hiện tại hơn để xác nhận những phát hiện này.
Một số thực phẩm có chỉ số đường huyết thấp có thể tốt cho người bị mụn trứng cá bao gồm:
- Rau củ quả nguyên chất.
- Toàn bộ trái cây (đặc biệt là quả mọng).
- Các loại hạt và bơ hạt.
- Đậu/cây họ đậu.
- Trứng, thịt cá.
Thực phẩm giàu chất chống oxy hóa
Thực phẩm giàu chất chống oxy hóa.
Chất chống oxy hóa là các vitamin và khoáng chất bảo vệ cơ thể khỏi tình trạng viêm bằng cách ngăn chặn các hóa chất độc hại, được gọi là các loại oxy phản ứng (ROS), hình thành trong cơ thể. Bằng cách ngăn chặn sự hình thành ROS, chất chống oxy hóa có thể làm giảm chứng viêm. Vì mụn trứng cá là một bệnh viêm nhiễm nên việc giảm viêm có thể giúp giảm các triệu chứng mụn trứng cá.
Ngoài ra, nghiên cứu cho thấy những người bị mụn trứng cá có xu hướng thiếu một số chất chống oxy hóa nhất định, chẳng hạn như vitamin A, vitamin E và selen. Điều này có nghĩa là thực phẩm giàu chất chống oxy hóa có thể tốt cho người bị mụn trứng cá vì chúng có thể điều chỉnh sự thiếu hụt chất chống oxy hóa và giúp giảm viêm.
Tốt hơn là lấy những chất chống oxy hóa này từ thực phẩm hơn là dùng một lượng lớn chất bổ sung. Bởi vì cơ thể có thể lưu trữ vitamin A và E, việc dùng vitamin bổ sung có thể khiến chúng tích tụ đến mức độc hại.
Thực phẩm giàu chất chống oxy hóa bao gồm:
- Rau củ quả nguyên chất.
- Toàn bộ trái cây.
- Các loại hạt và bơ hạt.
- Một số loại như gan bò và gan gà.
Điều quan trọng cần lưu ý là nấu hoặc chiên có thể làm giảm đáng kể hàm lượng chất chống oxy hóa trong thực phẩm. Vì vậy, tốt nhất bạn nên ăn thực phẩm giàu chất chống oxy hóa ở dạng tươi hoặc nấu chín nhẹ nếu có thể.
Thực phẩm giàu kẽm
Hàu là thực phẩm chứa lượng kẽm cao nhất.
Kẽm là khoáng chất rất cần thiết cho sức khỏe con người. Về mụn trứng cá, kẽm có tác dụng tích cực đối với mụn trứng cá, cả thuốc bôi và thuốc uống có chứa kẽm đều có thể cải thiện phần nào mụn trứng cá. Các nhà nghiên cứu tin rằng kẽm có tác dụng giảm mụn trứng cá theo ba cách:
- Giảm viêm.
- Tiêu diệt vi khuẩn gây mụn.
- Giảm hormone androgen, loại hormone liên quan đến mụn trứng cá ở cả nam và nữ.
Vì kẽm có thể có tác động tích cực đến mụn trứng cá nên có thể ăn thực phẩm giàu kẽm cũng có thể làm giảm mụn trứng cá.
Hàu chứa nhiều kẽm hơn bất kỳ loại thực phẩm nào khác. Trên thực tế, ăn 6 con hàu cỡ trung bình chứa 493% lượng kẽm được khuyến nghị hàng ngày.
Tuy nhiên, hàu không phải là thực phẩm duy nhất chứa kẽm. Các loại thực phẩm chứa kẽm khác bao gồm thịt bò, cua, hạt bí ngô, hạt điều, hạt diêm mạch, đậu lăng... nhưng chúng chứa lượng kẽm nhỏ hơn nhiều so với hàu. Vì vậy, nếu muốn ăn những thực phẩm chứa lượng kẽm cao nhất thì hàu là lựa chọn tốt nhất.
Thực phẩm giàu acid béo omega-3
Nguồn acid béo omega-3 chính là từ cá.
Omega-3 là một loại chất béo đặc biệt gọi là acid béo không bão hòa đa. Chất béo không bão hòa đa có một số chức năng quan trọng trong cơ thể, nhưng khi nói đến mụn trứng cá, chất béo không bão hòa đa rất quan trọng vì chúng có thể làm giảm tình trạng viêm. Cụ thể, chất béo không bão hòa đa làm giảm khả năng sản xuất của cơ thể một chất gọi là leukotriene B4, chất gây viêm trong giai đoạn sớm nhất của mụn trứng cá. Vì mụn trứng cá là một bệnh viêm nhiễm nên bất cứ thứ gì có thể làm giảm viêm cũng có thể giúp giảm mụn trứng cá. Omega-3 làm giảm chứng viêm, do đó ăn nhiều omega-3 có thể giúp cải thiện mụn trứng cá.
Nguồn omega-3 chính là từ cá. Những loại cá có lượng omega-3 cao nhất như cá trích, cá hồi, cá mòi, cá thu, cá chim lớn, cá ngừ, hàu…
Một số nghiên cứu cho thấy một số loại thực phẩm có thể giúp loại bỏ mụn trứng cá và cải thiện sức khỏe làn da nhưng không có loại thực phẩm nào có thể chữa khỏi hoàn toàn. Trước khi thay đổi chế độ ăn uống, điều quan trọng là phải đi khám chuyên khoa da liễu để xác định rõ nguyên nhân gây mụn trứng cá và có tư vấn đúng từ bác sĩ.
Xem thêm video đang được quan tâm:
Bác sĩ chia sẻ cách chăm sóc da đơn iản và hiệu quả.
