GS.TS Mai Hồng Bàng, Giám đốc Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 - tổng chỉ huy điều hành tổ chức thực hiện ca ghép đa tạng này cho biết: Người hiến tạng là bệnh nhân nam 45 tuổi, chết não do tai nạn lao động. Ngày 26/2/2018, ca lấy và ghép đa tạng được tiến hành tại BV Quân đội Trung ương 108. Gia đình người hiến đã đồng ý hiến: tim, 2 quả thận, 2 giác mạc, 2 lá phổi để ghép cho các bệnh nhân suy tạng khác. Phần gan của người hiến do tai nạn nên không đủ điều kiện để ghép.
Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 thông tin về ca ghép phổi lần đầu tiên của Việt Nam được lấy từ người cho chết não
GS.TS Mai Hồng Bàng cho biết: Tạng của người hiến sau khi được lấy tại BV Quân đội Trung ương 108 ngày 26/2/2018, được điều phối tới các bệnh cả ở miền bắc và vận chuyển vào BV Chợ Rãy (TP.HCM) để ghép cùng lúc cho các bệnh nhân suy tạng. Tại bệnh viện 108: tiến hành ghép 2 phổi cho 1 bệnh nhân, 1 quả thân cho 1 bệnh nhân, 1 giác mạc cho 1 bệnh nhân, và 1 giác mạc được điều phối sang cho BV Mắt Trung ương ghép cho một bệnh nhân. Đây cũng là lần đầu tiên, Việt Nam thực hiện ghép phổi thành công từ người cho chết não. Năm 2016, Việt Nam cũng mới thực hiện ca ghép phổi đầu tiên từ người cho sống.
Đại diện kíp ghép phổi, TS Ngô Vi Hải cho biết: Kíp thực hiện trực tiếp ghép phổi gồm hai chuyên gia đến từ Cộng hòa Pháp, một chuyên gia đến từ Bỉ và hơn 60 thầy thuốc, bác sĩ, phẫu thuật viên, kỹ sư, dược sĩ, điều dưỡng, nhân viên của bệnh viện. Người nhận phổi là bệnh nhân Trần Ngọc Hanh, sinh năm 1964 (Nam Định), bị suy hô hấp do bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính giai đoạn cuối. Thực hiện ghép phổi là 2 chuyên gia từ Cộng hòa Pháp, 1 chuyên gia đến từ Bỉ và hơn 60 thầy thuốc, bác sĩ, phẫu thuật viên của BV BV TRung ương Quân đội 108.
Những khó khăn của ca ghép phổi từ người hiến chết não
Anh Nguyễn Hùng Mạnh –Người nhà của ông Trần Ngọc Hanh (được ghép phổi) cho biết: ông Hanh bị bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính từ nhỏ, lao động kém, những năm gần đây rất khó thở, sinh hoạt khó khăn vì vậy ông Hanh đã làm đơn và có tên trong danh sách bệnh nhân chờ ghép phổi. Anh Mạnh cho biết: Ông Hanh rất mong muốn được ghép phổi để được sống một cuộc sống tốt hơn những năm tháng phải đối chọi với bệnh phổi tắc nghẹn mạn tính giai đoạn cuối hành hạ.
Bệnh nhân nhận phổi hiến đang hồi phục sau 16 ngày tiến hành ca ghép. Ảnh: Bệnh viện cung cấp.
Nói về những thử thách và khó khăn của ca ghép phổi từ người cho chết não, TS Ngô Vi Hải – BV TRung ương Quân đội108 cho biết: Ghép phổi là một trong những kỹ thuật rất khó của kỹ thuật ghép tạng đặc biệt ghép phổi từ người hiến chết não thì càng khó khăn hơn.
Ghép phổi là kỹ thuật ghép rất khó trong y học vì phổi không như những bộ phận khác. Phổi là cơ quan hô hấp cung cấp oxi cho cơ thể. Tất cả sự thay đổi, vi trùng đều ảnh hưởng tới phổi. Ghép phổi khó khăn bởi khả năng nhiễm trùng của bệnh nhân rất cao. Ghép phổi từ người hiến sống tức là phổi của người hiến sống phải khỏe mạnh, không được nhiễm khuẩn. Người hiến đồng ý hiến 1 phần lá phổi của mình cho người nhận. Phổi của người hiến phải rất khỏe mạnh, không được nhiễm khuẩn để đảm bảo cho người được ghép sau khi ghép có lá phổi khỏe mạnh.
"Còn trong trường hợp này, ghép phổi từ người hiến đã chết não tức là não đã chết hoàn toàn và những bộ phận khác như: Phổi, tim, gan, thận phải hoạt động nhờ vào sự hỗ trợ của máy móc, không còn khỏe mạnh như người hiến sống" - TS Ngô Vi Hải cho biết.
Phổi của người cho do chết não nên đã trải qua một thời gian hồi sức, thở máy thở sẽ dễ bị tổn thương. Đặc biệt, ở bề mặt các màng trong của phổi, do hồi sức nên phải tiến hành bơm rửa nên khả năng bị nhiễm trùng rất lớn, dẫn tới tình trạng không cung cấp đủ oxi cho người ghép, rối loạn hô hấp, nhiễm trùng.
Quá trình lấy phổi từ người đã chết não diễn ra trong tình huống cấp cứu chứ không thể chủ động như khi lấy phổi từ người hiến còn sống hiến 1 phần của lá phổi. Vì vậy đòi hỏi kỹ thuật viên lấy tạng phải rất nhanh chóng và chính xác.
Ghép phổi từ người cho chết não
TS Ngô Vi Hải chia sẻ: Tuy nhiên, tất cả những thử thách khó khăn kể trên tới nay thật đáng mừng là đã không xảy ra. Hiện tại, sức khỏe của bệnh nhân Trần Ngọc Hanh tiếp xúc tốt, huyết động ổn định, chức năng hô hấp tốt. Bệnh nhân đang tiếp tục được điều trị chống thải ghép, được tập vận động chức năng. Các ca ghép tạng khác, hiện các bệnh nhân nhận tạng cũng đang phục hồi tốt.
Về chi phí của ca ghép phổi này, các bác sĩ cũng cho biết: Bệnh viện miễn hoàn toàn chi phí từ khi nhập viện theo dõi tới khi tiến hành phẫu thuật và chăm sóc cho bệnh nhân được ghép phổi vì ghép phổi cũng nằm trong đề tài cấp Quốc gia được nhà nước hỗ trợ kinh phí.
Các bác sĩ cũng cho hay: Như bệnh nhân Hanh, không thể khẳng định chính xác vè tương lai nhưng như hiện nay trên Thế giới, những ca ghép phổi từ người cho chết não được thực hiện thuận lợi, bệnh nhân sau đó có cuộc sống bình thường, sức khỏe ổn định tới 15 – 20 năm.
