Trước tiên phải kể tới nữ nhà văn người Pháp gốc Việt - Linda Lê (sinh năm 1963) - một nữ tiểu thuyết gia đã gây được tiếng vang trong văn đàn Pháp, từng lọt vào tới vòng chung kết của giải thưởng văn học uy tín hàng đầu của Pháp - giải Goncourt năm 2012 - với cuốn tiểu thuyết “Lame de fond” (Sóng ngầm).
Các nhân vật trong “Sóng ngầm” đều thể hiện một phần tính cách, nội tâm của tác giả và thể hiện kín đáo mong muốn kết nối với quê hương Việt Nam của Linda Lê. “Sóng ngầm” của Lê xoay quanh nhân vật Văn - một người đàn ông Pháp gốc Việt.
Sau khi qua đời vì một tai nạn xe hơi, khi nắp quan tài đã đóng lại, người đàn ông chưa đầy 50 tuổi này bắt đầu nhìn lại cuộc đời mình. Văn, nhân vật chính của truyện, ngoài vợ con, anh chỉ còn hai người bạn chí cốt là Rachid và Hugues, hai “tri kỷ” là rượu và thuốc lá.
Văn không còn mối liên hệ nào với Việt Nam từ năm anh 18 tuổi, sau khi mẹ đẻ Văn qua đời. Anh chỉ tìm thấy bóng dáng quê hương trong một vài quán ăn Việt ở Paris và cái tên Việt của chính mình.
Linda Lê hiện là cái tên được nhắc tới nhiều nhất ở mảng văn học “Francophone Vietnamese Literature” (Văn học Pháp do nhà văn Việt sáng tác). Cái tên Linda Lê đã rất quen thuộc và được độc giả Pháp cũng như độc giả của nhiều quốc gia khác biết tới và yêu mến.
Tác phẩm của cô đã được dịch ra các thứ tiếng như Anh, Hà Lan, Bồ Đào Nha. Tại Việt Nam, những cuốn đã được xuất bản gồm có “Vu khống”, “Lại chơi với lửa”, “Thư chết”…
Linda Lê không chỉ được độc giả yêu mến mà còn được giới phê bình công nhận với hàng loạt những giải thưởng văn học Pháp.
Một điều khá đặc biệt ở Linda Lê là cô luôn lẩn tránh báo giới, trong khi nhiều nhà văn coi đây là bệ phóng để giới thiệu, quảng bá cho những tác phẩm của mình, Linda Lê lại luôn sống khép kín, tự nhận mình là “con gấu núp trong hang”.
Nữ nhà văn người Mỹ gốc Việt - Lại Thanh Hà (sinh năm 1965) cũng từng đoạt giải thưởng văn học danh giá của Mỹ - National Book Award hồi năm 2011 với cuốn tiểu thuyết đầu tay được viết bằng thơ - “Inside Out & Back Again” (Đi rồi cũng lại về). Cuốn tiểu thuyết như một cuốn hồi ký về chính cuộc đời tác giả được kể lại bằng 121 bài thơ.
“Inside Out & Back Again” kể về một bé gái 10 tuổi cùng gia đình rời quê hương đến Mỹ. Bước vào một thế giới mới và chưa thể hòa nhập, cô bé khao khát quay về thế giới thân thuộc của mình xưa kia bằng những ký ức ngày càng trở nên mơ hồ nhưng vẫn đầy ám ảnh trong trí nhớ, giữa thực tế cuộc sống khắc nghiệt nơi xứ lạ mà cô đang phải đối diện.
Nữ nhà văn người Canada gốc Việt - Kim Thúy (sinh năm 1968), cô được biết tới nhiều nhất với cuốn tiểu thuyết “Ru”. Kim Thúy từng đoạt giải thưởng văn học Grand Prix RTL-Lire 2010 ở Liên hoan sách Paris, giải thưởng văn học danh giá của Canada - The Governor General’s Literary Awards 2010, lọt vào chung khảo giải Văn chương năm châu 2010 (Prix des 5 continents 2010) dành cho các nước nói tiếng Pháp… với cuốn tiểu thuyết “Ru”.
“Ru” cũng là một trong 15 tác phẩm lọt vào sơ khảo giải Man Asia Literary 2012 - một giải thưởng văn học Châu Á uy tín được tổ chức hằng năm. Cuốn tiểu thuyết “Ru” kể lại những ngày tháng lưu lạc của Kim Thúy và gia đình từ khi cô còn nhỏ. “Ru” là một tựa đề đa nghĩa, bởi trong tiếng Pháp, “Ru” còn có nghĩa là dòng suối nhỏ.
Nữ nhà văn người Pháp gốc Việt - Nguyễn Hoài Hương (sinh năm 1976) với cuốn tiểu thuyết đầu tay “L'ombre douce” (Bóng mát dịu êm) đã đoạt giải nhất Văn học Bỉ năm 2013. Cuốn sách được hội đồng chấm giải đánh giá rất cao, đặc biệt nổi trội trong 20 tác phẩm được đề cử. Tác phẩm kể về chuyện tình lãng mạn nhưng nhiều bi kịch giữa Mai và Yann, một cô gái Việt Nam và một người lính Pháp trong chiến dịch Điện Biên Phủ năm 1954.
Tác phẩm đưa lại một góc nhìn khác về chiến tranh, thông qua lăng kính tình yêu. Tuy sinh trưởng tại Pháp nhưng Nguyễn Hoài Hương cho biết cô luôn cố gắng học tiếng Việt, luôn tìm hiểu về văn hóa, lịch sử Việt Nam. “Hình ảnh Việt Nam luôn hiện hữu trong tâm hồn tôi. Và tôi đã chọn con đường văn học để thực hiện những hoài bão của mình” - Hoài Hương từng nói.
Nữ nhà văn người Pháp gốc Việt - Trần Minh Huy (sinh năm 1979), hiện là trợ lý tổng biên tập tạp chí Văn học Pháp - Le Magazine Littéraire. Trần Minh Huy từng được trao giải thưởng văn học Pháp - giải Gironde hồi năm 2008 - dành cho những cây bút mới với cuốn tiểu thuyết “La Princesse et le Pêcheur” (Công chúa và người đánh cá - 2007), lồng ghép giữa chuyện tình cổ tích Trương Chi - Mỵ Nương và một câu chuyện tình yêu ở thời hiện đại.
Ngoài ra, Trần Minh Huy còn có một số tác phẩm nổi bật khác như, “Le lac né en une nuit et autres légendes du Vietnam” (Đầm Nhất Dạ và các truyền thuyết khác của Việt Nam - 2008), hay “La double vie d’Anna Song” (Cuộc đời song đôi của Anna Song - 2009).
