Theo thông tin ban đầu, Thủ tướng Anh Boris Johnson và Chủ tịch Uỷ ban điều hành EU Ursula von der Leyen, trong buổi đàm phán hôm Chủ nhật đã đồng ý “đi xa hơn” trong những ngày tới, bất chấp việc bỏ lỡ “hạn chót” yêu cầu đạt thoả thuận đã đưa ra trước đó.
Đàm phán xuyên đêm
Theo nguồn tin của Chính phủ Anh, công tác đàm phán tiếp tục diễn ra suốt đêm, nhưng EU và Anh vẫn gặp trở ngại quanh các vấn đề như quyền đánh bắt cá, công bằng trong quan hệ kinh tế, cũng như công bằng trong các biện pháp giải quyết tranh chấp. Đây là những câu chuyện tồn đọng mà 2 bên đã dành vài tháng trời tập trung xử lý để chuẩn bị cho viễn cảnh giao dịch sau ngày 31/12, thời điểm giai đoạn chuyển giao kết thúc. Bất chấp thực tế các cuộc thương lượng dai dẳng trong gần 1 năm qua không đạt được nhiều tiến triển và nhiều lần thời hạn chót đã bị bỏ lỡ, Anh và EU vẫn cho rằng 2 bên cần có thêm thời gian.
Thủ tướng Anh Boris Johnson (bên trái ảnh) và Chủ tịch Uỷ ban điều hành EU Ursula von der Leyen.
Phát biểu vào ngày 14/12, bà Leyen cho biết: “Bất chấp tình trạng kiệt sức và bỏ lỡ thời hạn chót, chúng tôi cho rằng 2 bên nên có thêm thời gian. Chúng tôi đã ủy thác cho các nhà thương lượng tiếp tục tiến hành đàm phán”.
Về phần mình, London cũng tuyên bố đã ủy thác cho các nhà đàm phán tiếp tục thương lượng và xem liệu có đạt được một thỏa thuận sau này hay không. Thủ tướng Anh Boris Johnson cam kết: “Vương quốc Anh chắc chắn sẽ không bỏ qua cơ hội đàm phán. Tôi nghĩ mọi người đều sẽ mong đợi chúng tôi đi xa hơn nữa. Nếu cần thiết, tôi sẵn sàng tới các nước để thương thuyết hướng tới đạt được một thỏa thuận, tôi rất vui khi làm như vậy”.
Quyết định tiếp tục đàm phán trên của Anh và EU ngay lập tức nhận được sự hoan nghênh của giới lãnh đạo châu Âu. Chủ tịch Hội đồng châu Âu Charles Michel nhấn mạnh các bên cần nỗ lực hết sức để đạt được một thỏa thuận tốt. Thủ tướng Đức Angela Merkel cho rằng nên thực hiện mọi việc để đạt được một thỏa thuận thương mại giữa EU và Anh, và “mọi cơ hội đạt được một thỏa thuận rất được hoan nghênh”. Ngoại trưởng Ireland Simon Conveney nhận định việc đạt được một thỏa thuận giữa Anh và EU rõ ràng là rất khó, song có thể thực hiện được.
Kịch bản cho tình huống tồi tệ nhất
Trước mọi nỗ lực đàm phán song thực tế cơ hội đạt được một thỏa thuận thương mại giai đoạn hậu Brexit là không cao, Anh và EU vẫn chuẩn bị sẵn tâm lý và mọi kịch bản trong trường hợp tồi tệ nhất- Brexit không có thỏa thuận. Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen mới đây cảnh báo EU đã được chuẩn bị kỹ lưỡng cho “kịch bản không thỏa thuận” với Anh sau giai đoạn chuyển tiếp hậu Brexit.
Trong khi đó, phía Anh cũng đang lên kế hoạch cho gói cứu trợ lên tới 10 tỷ bảng Anh dành cho các ngành có nguy cơ chịu tác động nặng nề bởi Brexit không thỏa thuận. Gói cứu trợ này dành cho các đối tượng là người nuôi cừu, ngư dân, nhà cung cấp chất hóa học, sản xuất xe ô tô... Theo báo Sunday Times (Anh), các bộ trưởng trong nội các Anh đã cảnh báo các siêu thị dự trữ thực phẩm, trước nguy cơ Brexit không thỏa thuận, do lo ngại về tình trạng thiếu hụt bởi tiến trình đàm phán giữa London và Brussels vẫn lâm vào thế bế tắc.
Thủ tướng Johnson sẽ nắm quyền chỉ đạo công tác lên kế hoạch nếu London lựa chọn Brexit không thỏa thuận và sẽ đứng đầu ủy ban phụ trách các hoạt động đưa nước Anh rời khỏi EU để chuẩn bị cho công tác ứng phó. Các bộ trưởng trong nội các Anh cũng đã yêu cầu các nhà cung cấp dược phẩm, thiết bị y tế và vắc-xin dự trữ lượng hàng hóa đủ dùng trong vòng 6 tuần tại những địa điểm an toàn trên toàn quốc. Các hãng bán lẻ tại Anh cũng đã chuẩn bị cho khả năng người dân mua sắm ồ ạt, tích trữ thực phẩm tại nước này nếu Anh - EU không đạt được thỏa thuận...