Hiện nay, số nam giới ở độ tuổi trung niên lạm dụng việc bổ sung testosteron để hy vọng cải thiện khả năng sinh lý, tăng cường sức mạnh cơ bắp... ngày càng nhiều. Điều này ẩn chứa những nguy hiểm: nhồi máu cơ tim, đột quỵ và có thể dẫn đến tử vong!
Vai trò của testosteron trong cơ thể
Testosteron là một hoóc-môn sinh dục chủ yếu được sản sinh ra từ tinh hoàn của nam giới. Quá trình sản sinh ra testosteron chịu sự tác động của vùng dưới đồi - tuyến yên.
Trong cơ thể, testosteron có vai trò hết sức quan trọng trong việc hình thành và phát triển những đặc điểm, tính cách đặc trưng của nam giới như:
- Giúp cho sự phát triển của các cơ quan sinh dục nguyên phát của nam giới (dương vật, tuyến tiền liệt, túi tinh…).
- Hình thành các đặc tính sinh dục thứ phát của nam giới (giọng nói trầm, râu trên mặt, da dày, cơ bắp to…).
- Tăng cường mật độ xương (nên xương của nam giới thường to hơn xương nữ giới).
- Làm tăng sự ham muốn tình dục...
Mức testosteron trong cơ thể được sinh ra cao nhất ở giai đoạn thanh thiếu niên. Khi bước sang tuổi 30, lượng testosteron sinh ra sẽ ngày càng giảm dần.
Bình thường nồng độ testosteron trong huyết thanh là 300 - 1.000ng/dL. Khi nồng độ testosteron trong huyết thanh < 300ng/dL sẽ gây ra triệu chứng suy nhược, mệt mỏi, tăng cân, giảm ham muốn tình dục, trầm cảm... ở nam giới.
Những nguy cơ trên tim mạch
Bổ sung testosteron trong liệu pháp thay thế hoóc-môn với các chế phẩm chứa testosteron dạng tổng hợp, thường được chỉ định chủ yếu trong các trường hợp:
- Thiểu năng sinh dục ở nam giới (do rối loạn chức năng của tinh hoàn hay tuyến yên do di truyền hoặc khi tinh hoàn bị cắt bỏ do ung thư).
- Mãn dục ở nam giới (do nội tiết tố testosteron bị sụt giảm) với biểu hiện mệt mỏi, tăng cân, giảm ham muốn tình dục...
Hiện nay, các chế phẩm chứa testosteron đang ngày càng được sử dụng nhiều, đặc biệt nam giới ở độ tuổi trung niên, không theo đúng các chỉ định điều trị. Nhiều người lạm dụng sự bổ sung testosteron với “kỳ vọng” cải thiện khả năng tình dục, tăng cường khối lượng và sức mạnh cơ bắp... Sự lạm dụng này nếu diễn ra trong một thời gian dài sẽ dẫn đến những nguy cơ tim mạch nguy hiểm như: nhồi máu cơ tim, đột quỵ và có thể dẫn đến tử vong!
Vừa qua, tạp chí Hiệp hội Y khoa Mỹ (The Journal of the American Medical Association) đã công bố một nghiên cứu được tiến hành với 8.000 người tình nguyện thử nghiệm có nồng độ testosteron thấp. Sau 3 năm theo dõi, các nhà nghiên cứu kết luận: nhóm được bổ sung testonteron có nguy cơ tử vong do nhồi máu cơ tim hay đột quỵ cao gấp 30% so với nhóm không được bổ sung testosteron!
Trước đó, một nghiên cứu thử nghiệm khác cũng đã công bố: khi tiến hành bổ sung testosteron trong vòng 90 ngày với người từ 65 tuổi trở lên và với người dưới 65 tuổi có tiền sử bệnh tim mạch, đều làm gia tăng nguy cơ trên tim mạch cao gấp 2 - 3 lần so với người không bổ sung testosteron!
Như vậy, bổ sung testosteron trong một thời gian dài sẽ làm gia tăng sự hình thành các mảng xơ vữa ở động mạch vành và huyết khối gây ra nhồi máu cơ tim hay đột quỵ.
Từ những công trình nghiên cứu trên, các tổ chức y tế trên thế giới đã đưa ra khuyến cáo:
- Bổ sung testosteron cho nam giới cần phải hết sức thận trọng, tránh lạm dụng, vì có thể gây ra những nguy cơ trên tim mạch đe dọa đến tính mạng.
- Chỉ được bổ sung testosteron với những người thật sự có nồng độ testosteron thấp (< 300ng/dL), khi đã xuất hiện các triệu chứng do suy giảm nội tiết tố sinh dục như: mệt mỏi, tăng cân, giảm ham muốn tình dục...
- Bổ sung testosteron cho nam giới cần phải được sự chỉ định và theo dõi chặt chẽ của thầy thuốc!
DS. MAI XUÂN DŨNG
