Người bị viêm túi mật, sỏi mật nên hạn chế hấp thu thức ăn chứa nhiều chất béo, cholesterol, nhất là tránh dùng da heo, da gà, mỡ, nội tạng động vật. Thường ngày thức ăn chủ yếu thanh đạm dễ tiêu hóa gồm: đậu, chế phẩm đậu, các loại rau cải, kiêng dùng thức ăn chiên, rán, kiêng uống rượu và thức ăn mang tính kích thích, gia vị. Ăn uống có quy luật, đúng giờ đúng liều, ăn ít, chia nhiều bữa, không nên ăn quá no, nhằm thúc đẩy sự co bóp và làm rỗng của túi mật. Một số món ăn thường ngày nên dùng:
Trà hoa hồng
Nguyên liệu: 10g (6 - 8 đóa) hoa hồng khô. Hoa hồng khô cho vào ấm hoặc trong ly, chế nước sôi 100oC, đậy nắp 10 phút, dùng uống thay trà. ngày vài lần, dùng thường xuyên.
Công hiệu: sơ can giải uất, lợi khí chỉ thống. Hoa hồng có chứa tinh dầu hoa hồng, giúp chữa can vị khí thống, thổ huyết nục huyết, làm giảm cơn đau. Dùng chữa đau tức ngực sườn thể can khí uất kết do viêm túi mật, sỏi mật.
Súp gan heo
Nguyên liệu: 1 cái gan heo, 3 cọng đầu hành, 3 quả trứng gà, 10g đạm đậu xị. Đạm đậu xị sắc nước bỏ bã, gan heo lạng bỏ màng gân, cắt lát mỏng, đầu hành rửa sạch, gan heo và đầu hành cùng cho vào nước đạm đậu xị nấu với gan heo đến chín, trứng gà cho vào chén khuấy ra, thêm vào súp gan heo nấu sôi thì hoàn tất. Dùng mọi lúc.
Công hiệu: dưỡng âm chỉ thống. Dùng chữa viêm túi mật, sỏi mật có đau tức ngực sườn thể can âm bất túc. Có triệu chứng tâm phiền, mất ngủ, lòng bàn tay chân nóng, ra mồ hôi trộm, miệng khô họng táo…
Canh cá chép - đậu đỏ
Nguyên liệu: 1 con cá chép, 120g đậu đỏ, 6g vỏ quít. Cá chép giết mổ, bỏ vẩy và nội tạng rửa sạch, cho vào nồi, đổ nước vừa đủ, thêm đậu đỏ, vỏ quít nấu chung, cho đến khi chín nhừ. Dùng mọi lúc.
Công hiệu: thanh hóa thấp nhiệt, lợi đởm thoái vàng. Cá chép, đậu đỏ giúp lợi thủy tiêu thũng, vỏ quít có tác dụng điều trung, lý khí, hóa thấp. Dùng chữa viêm túi mật, sỏi mật cấp tính, hoặc đợt bộc phát cấp tính của viêm túi mật mạn tính, hoặc người bệnh có triệu chứng vàng da vàng mắt, tiểu không thông.
Canh đậu phụ - nấm tuyết
Nguyên liệu: 250g đậu phụ, 50g ngân nhĩ (nấm tuyết), 100g nấm rơm tươi, một ít dầu mè, muối, nước tương, bột nêm với mỗi thứ vừa đủ. Nấm rơm tươi, ngân nhĩ cùng rửa sạch, đậu phụ cắt lát, đổ nước vừa đủ, nấu chung nửa giờ, cho đến khi nấm rơm chín nhừ, rồi thêm các vật liệu nêm, tiếp tục nấu trong giây lát thì dùng. Ngày 1 lần, dùng liền nửa tháng.
Công hiệu: tư âm dưỡng huyết, bổ khí điền tinh. Đậu phụ giúp ích khí sinh tân, thanh nhiệt giải độc. Ngân nhĩ, nấm rơm là những loại nấm ăn, chứa nhiều protid, có tác dụng tư âm bổ khí, chống xơ cứng động mạch. Dùng chữa viêm túi mật, sỏi mật, xơ gan, ung thư gan… thể khí hư tinh tổn. Có triệu chứng tiểu tiện trong dài, tiểu đêm nhiều, thân hình gầy ốm, tinh thần uể oải, hồi hộp thở ngắn…
Mì cà chua - đậu phụ
Nguyên liệu: 100g mì, 1 quả cà chua (loại vừa), đậu phụ vừa đủ, hành và gừng vừa đủ. Cà chua rửa sạch, cắt lát nhỏ, đậu phụ cắt lát nhỏ. Đổ nước vừa đủ vào chảo kèm hành, gừng, đun sôi, thêm cà chua, đậu phụ và mì (luộc chín phân nửa), nấu đến khi chín, nêm ít dầu mè. Dùng ngay lúc nóng.
Công hiệu: cà chua chứa nhiều vitamin, có tác dụng kiện tỳ khai vị, sinh tân giải khát. Đậu phụ chứa nhiều protein, có tác dụng ích khí hòa trung, giảm độc tiêu sỏi. Hai thứ phối hợp với mì sẽ giúp người bệnh sỏi mật dễ tiêu hóa, làm chậm hình thành sỏi.
Trà đậu xanh - đậu đỏ
Nguyên liệu: 30g đậu xanh, 30g đậu đỏ. Hai thứ đậu vo sạch, cho vào nồi, thêm nước sắc, nêm đường trắng vừa đủ. Dùng uống thay trà.
Công hiệu: thanh hóa thấp nhiệt, lợi đởm thoái vàng. Đậu xanh dinh dưỡng phong phú, có tác dụng thanh nhiệt giải độc, lợi thủy sáng mắt. Đậu đỏ lợi thủy trừ thấp, tiêu thũng bài nùng. Dùng chữa viêm túi mật, sỏi mật.
Đậu xanh tính mát, người tỳ vị hư hàn, đại tiện lỏng kiêng dùng, đậu đỏ tác dụng lợi tiểu hơi mạnh, dùng lâu dễ gây mất tân dịch (thể dịch).
Gà hạt lựu xào măng
Nguyên liệu: 250g thịt ức (gà giò trống), 50g măng, 12g câu kỷ tử, bột năng, vật liệu nêm vừa đủ. Thịt ức gà cắt hạt lựu, măng cắt hạt lựu, thịt ức gà thêm muối, bột năng để ướp. Dấm, nước tương, bột năng làm nước xốt, sử dụng sau. Câu kỷ tử dùng nước ấm rửa sạch, để ráo. Bắc chảo lên bếp có lửa to, đổ dầu cho nóng, xào thịt ức gà, thêm rượu, măng đảo đều, thêm nước xốt, rắc hành hoa, câu kỷ tử đảo đều, múc ra đĩa. Dùng làm món phụ.
Công hiệu: tư bổ can thận. Thịt gà ôn trung ích khí, bổ tinh điền thủy, câu kỷ tử là thảo dược thường dùng để bổ ích can thận, măng chứa nhiều vitamin và khoáng tố. Các thứ dùng phối hợp, giúp làm chậm hình thành viêm túi mật. Dùng chữa viêm túi mật, sỏi mật, bệnh viêm gan mạn tính thể can thận bất túc.
Chè màng mề gà
Nguyên liệu: 100g gạo, 6g màng mề gà (kê nội kim), đường trắng vừa đủ. Màng mề gà dùng lửa nhỏ nướng đến màu vàng nâu, tán bột. Gạo vo sạch, cho vào nồi, đổ 1 lít nước, nấu đến khi nhừ, nêm đường trắng, bột màng mề gà, nấu sôi lại một dạo (không lâu), thì hoàn tất. Mỗi sáng và chiều dùng ấm.
Công hiệu: dùng chữa sỏi đường mật, sỏi đường tiết niệu, ăn uống không tiêu, ngực bụng đầy trướng, tiêu hóa kém, trẻ em cam tích.
Chè đậu đỏ - đậu phộng
Nguyên liệu: 60g đậu đỏ, 30g đậu phộng cả vỏ lụa, 10 quả đại táo, 50g đường đỏ. Đậu đỏ và đậu phộng cùng vo sạch cho vào nồi đất, đổ 2 lít nước, dùng lửa nhỏ nấu 1,5 giờ, thêm đại táo, đường đỏ, tiếp tục nấu nửa giờ cho đến chín nhừ, tắt bếp thì dùng. Mỗi lần 1 chén, ngày 2 lần.
Công hiệu: kiện tỳ hóa thấp. Đậu đỏ tác dụng lợi tiểu rất tốt. Đậu phộng dinh dưỡng phong phú, giúp kiện tỳ hòa vị, đại táo giúp bổ can dưỡng huyết. Dùng chữa viêm túi mật, sỏi mật, viêm gan mạn tính thể tỳ hư thấp trở.
Cháo râu bắp
Nguyên liệu: 30g râu bắp tươi (15g khô), 30g gạo tẻ. Râu bắp rửa sạch cắt đoạn, trụng trong nước mới sôi, đậy nắp, 10 phút sau lọc lấy nước; lại nấu nước hai, lọc lấy nước lần nữa. Gạo tẻ vo sạch, thêm nước vừa đủ, nấu đến khi gạo nở, thêm vào nước râu bắp trộn đều, nấu trong giây lát thì hoàn tất. Ngày 1 lần dùng hết.
Công hiệu: lý khí giảm đau, lợi đởm tiêu thũng. Dùng chữa viêm túi mật, sỏi mật.
Cá chạch nấu đậu phụ
Nguyên liệu: 250g cá chạch, 100g đậu phụ non, 30g râu bắp (bọc trong túi vải). Cá chạch sau khi nuôi trong thau 1 - 2 ngày, vớt ra, cá chạch sống bọc chung với râu bắp, đậu phụ, cùng cho vào nồi đất, đổ nước vừa đủ để nấu, đến khi nhừ thì thêm gia vị. Ngày 1 lần, dùng liền vài ngày.
Công hiệu: tiêu hóa thấp nhiệt, lợi đởm thoái hoàng. Dùng chữa viêm túi mật, sỏi mật, viêm gan mạn tính…