Dạng thuốc đặt âm đạo gồm các chất kháng tác nhân gây bệnh, hay các chất làm thay đổi môi trường âm đạo nhằm điều trị các bệnh viêm nhiễm đường sinh dục. Nếu dùng không đúng chỉ định, không đúng cách, thuốc sẽ không mang lại hiệu quả mà còn gây hại.
Các loại thuốc
- Loại chứa hocmon estrogen làm cho niêm mạc âm đạo phát triển để có độ dày, độ mềm mại cần thiết và tiết ra dịch âm đạo, làm cho giao hợp có hứng thú, không đau.
- Loại chứa một kháng sinh: Dùng để đặc trị một tác nhân gây bệnh cụ thể. Ví dụ: thuốc trứng chứa metronidazol 500mg đặc trị trùng roi. Viên đặt chứa clotrimazol đặc trị nấm candida.
- Loại chứa nhiều kháng sinh: Để kháng cùng lúc nhiều tác nhân gây bệnh. Chẳng hạn tergynan chứa ternidazol (trị trùng roi), nistatin (diệt nấm), neomycin (kháng khuẩn). Flagystatine chứa metronidazol (trị trùng roi), nistatin (trị nấm). Neo Penotrean chứa miconazol (trị nấm), metronidazol (trị trùng roi)...
Khi sử dụng thuốc đặt âm đạo cần lưu ý:
- Cần dùng đủ liều, trong khoảng 7 - 10 ngày, không nên quá 14 ngày. Khi đã dùng đúng mà bệnh vẫn không khỏi thì có thể thay thuốc. Không nên dùng kéo dài, dễ sinh kháng thuốc. Nếu dùng liều quá thấp, hoặc dùng không đều đặn lại dài ngày thì cũng có thể gây tình trạng kháng thuốc.
- Khi bệnh nặng, dùng thuốc đặt không hiệu quả thì có thể kết hợp thêm thuốc uống theo chỉ định của bác sĩ. Ví dụ: Bị viêm âm đạo do candida khởi đầu dùng thuốc bôi, thuốc đặt clotrimazol, khi cần mới dùng kết hợp với thuốc uống.
- Viêm âm đạo có khi tái đi tái lại (do nhiễm lại từ bên ngoài, do tự nhiễm từ chính mình). Lần đầu tiên nên chọn một thuốc đặc hiệu, có tác dụng vừa phải, rẻ tiền, chỉ khi không khỏi bệnh mới dùng một thuốc đặc hiệu khác mạnh hơn, đắt tiền hơn.
Cách đặt
Với loại viên trứng, viên nhét, thể chất mềm, đặt thẳng vào âm đạo, không cần thao tác gì. Với viên nén chỉ dùng để đặt âm đạo (như tergenan), thể chất hơi cứng, khó tan. Trước tiên, cần làm ẩm bằng cách nhúng viên thuốc vào nước 20-30 giây hay đặt viên lên một miếng gạc sạch để làm ẩm. Sau đó mới đặt viên vào âm đạo. Rửa sạch tay, kẹp viên thuốc giữa hai ngón tay đưa vào âm đạo, dùng ngón tay đẩy thuốc vào bên trong. Khi đặt cần ở tư thế nửa nằm nửa ngồi, ngồi xổm hay đứng gác một chân lên ghế thấp.
Thời gian đặt
Nên đặt vào buổi tối trước khi đi ngủ, đặt xong nằm nghỉ luôn. Nếu đặt vào lúc khác thì sau khi đặt phải nằm nghỉ vài tiếng.
Khi sử dụng thuốc đặt âm đạo cần tránh giao hợp trong thời gian dùng thuốc để thuốc phát huy được tác dụng.
Thuốc có thể gây dị ứng, vì vậy nếu nhẹ, tiếp tục liệu trình điều trị. Nếu nặng, cần ngừng dùng thuốc, và hỏi ý kiến bác sĩ để có thể đổi thuốc khác.
Tránh lạm dụng thuốc đặt âm đạo vì sẽ gây nên sự kháng thuốc, làm mất cân bằng sinh thái hệ vi sinh, gây bội nhiễm các tác nhân gây bệnh khác.
Dược sĩ Ngô Mạnh