Viêm xương khớp là gì?
Bệnh viêm xương khớp xảy ra khi lớp trên của sụn bị vỡ và mòn đi, điều này làm cho các xương dưới sụn cọ xát vào nhau, gây cảm giác đau đớn, khó chịu tại các khớp. Các cơn đau này khiến bệnh nhân bị hạn chế vận động dẫn đến giảm hiệu quả công việc. Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC) và Viện Y tế Quốc gia Mỹ, viêm khớp cũng là nguyên nhân hàng đầu gây tàn tật ở người lớn tuổi.
Viêm khớp gây ảnh hưởng theo nhiều cách khác nhau, nên cách điều trị cũng phải điều chỉnh phù hợp với mỗi người. Vì vậy, điều quan trọng là người bệnh cần phải được thăm khám và hợp tác với chuyên gia y tế để tìm ra các phương pháp điều trị thích hợp. Mục tiêu của điều trị là giảm đau và cải thiện chức năng của khớp. Không có cách chữa khỏi bệnh, nhưng một số phương pháp điều trị có thể làm chậm sự tiến triển của bệnh.
Thuốc điều trị viêm khớp
Điều trị viêm khớp hiện tại giới hạn trong việc kiểm soát các triệu chứng. Hiện chưa có tác nhân dược lý nào có khả năng làm chậm sự tiến triển của viêm khớp hoặc ngăn ngừa viêm khớp.
Các thuốc để kiểm soát triệu chứng
- Paracetamol:
Paracetamol có hiệu quả vượt trội so với giả dược và tương đương với các chất chống viêm không steroid (NSAID) trong việc kiểm soát cơn đau viêm khớp trong thời gian ngắn. Hiện tại, paracetamol là thuốc giảm đau ban đầu được khuyến cáo lựa chọn cho bệnh viêm khớp có triệu chứng.
- Thuốc chống viêm không steroid (NSAID):
NSAID là một phương pháp điều trị quan trọng đối với các triệu chứng của viêm khớp trong một thời gian dài. Cơ chế mà NSAIDs phát huy tác dụng chống viêm và giảm đau là thông qua việc ức chế enzym tạo ra prostaglandin (PG), cyclooxygenase (COX). Ngoài khả năng gây viêm, prostaglandin cũng đóng góp vào các chức năng cân bằng nội môi quan trọng, như duy trì niêm mạc dạ dày, lưu lượng máu ở thận và kết tập tiểu cầu.
Các tác dụng phụ được công nhận rõ ràng của thuốc NSAID (ibuprofen, naprosyn, indomethacin) là loét dạ dày, suy thận và chảy máu kéo dài. Người cao tuổi có nguy cơ mắc các tác dụng phụ này cao hơn. Các yếu tố nguy cơ khác đối với chảy máu tiêu hóa do NSAID bao gồm bệnh loét dạ dày tá tràng trước đó và sử dụng đồng thời steroid.
Chất ức chế Cyclooxygenase-2 (COX-2) trong nhóm này đã nhận được sự chấp thuận của Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA). Các chất ức chế COX-2 có hiệu quả đối với chứng đau và viêm của viêm khớp. Tuy nhiên, lợi thế về mặt lý thuyết là chúng sẽ ít gây độc hơn đáng kể so với NSAID thông thường, đặc biệt là trên đường tiêu hóa.
- Các thuốc giảm đau đường uống khác:
Đối với những bệnh nhân không thể dung nạp NSAID hoặc các thuốc giảm đau khác một mình khi dùng đơn độc thì có thể dùng các thuốc kết hợp, ví dụ paracetamol + tramadol, hay paracetamol + codein... Tuy nhiên, các loại thuốc này nên là biện pháp cuối cùng để kiểm soát cơn đau, thường ở bệnh giai đoạn muộn, do có nhiều tác dụng phụ bao gồm táo bón, buồn ngủ và có khả năng bị lệ thuộc thuốc.
- Các thuốc bôi giảm đau tại chỗ:
Các liệu pháp giảm đau tại chỗ bao gồm kem bôi capsaicin và methyl salicylate. Gel diclofenac cũng có thể hữu ích cho những bệnh nhân có các tác dụng phụ khi sử dụng NSAID trên đường tiêu hóa.
-Thuốc bổ sung:
Nhiều chất bổ sung dinh dưỡng không kê đơn đã được sử dụng để điều trị viêm xương khớp. Hầu hết đều thiếu dữ liệu nghiên cứu tốt để hỗ trợ tính hiệu quả và an toàn của chúng. Trong số những loại được sử dụng rộng rãi nhất là canxi, vitamin D và axit béo omega-3.
Liệu pháp nội khớp
Việc sử dụng hợp lý các thuốc tiêm glucocorticoid trong khớp thích hợp cho những bệnh nhân viêm khớp không thể dung nạp hoặc không kiểm soát tốt cơn đau bằng các thuốc giảm đau và chống viêm uống. Tiêm quanh bao gân có thể điều trị hiệu quả viêm bao hoạt dịch hoặc viêm gân có thể đi kèm với viêm khớp. Tiêm khớp với corticosteroid (đôi khi được gọi là tiêm cortisone) hoặc với một dạng chất bôi trơn được gọi là axit hyaluronic có thể giúp giảm đau do viêm khớp. Chất bôi trơn này được tiêm vào đầu gối, và những mũi tiêm này có thể giúp trì hoãn nhu cầu thay khớp gối vài năm ở một số bệnh nhân.
Phẫu thuật
Điều trị phẫu thuật là lựa chọn cho những trường hợp nặng, khi khớp bị tổn thương nghiêm trọng hoặc khi điều trị y tế không giúp giảm đau và khớp bị mất chức năng nghiêm trọng. Nếu hư hỏng khớp không thể sửa chữa được, có thể cần thay khớp.
Các liệu pháp vật lý điều trị viêm khớp
- Giảm cân và tập thể dục rất hữu ích trong viêm khớp. Trọng lượng dư thừa gây căng thẳng lên khớp gối, hông và vùng lưng dưới. Tập thể dục còn giúp cải thiện sức mạnh cơ bắp, giảm đau và cứng khớp cũng như giảm nguy cơ tàn tật do viêm khớp. Các thiết bị hỗ trợ cũng hữu ích như nẹp chỉnh hình giúp hỗ trợ thực hiện các hoạt động hàng ngày.
- Liệu pháp nhiệt hoặc lạnh có thể giúp giảm các triệu chứng viêm khớp trong một thời gian ngắn. Một số phương pháp điều trị thay thế như spa (bồn tắm nước nóng), xoa bóp và nắn chỉnh cột sống có thể giúp giảm đau. Tuy nhiên, cần phải điều trị nhiều lần.
Hiện chưa có phương pháp điều trị nào được chứng minh có thể đảo ngược tổn thương khớp do viêm khớp. Mục tiêu của điều trị là giảm đau và cải thiện chức năng của các khớp bị ảnh hưởng với sự kết hợp của các biện pháp vật lý và điều trị bằng thuốc, và phẫu thuật. Thuốc giảm đau chỉ có tác dụng tạm thời và dùng lâu dài khi không có chỉ định của bác sĩ chuyên khoa sẽ không có lợi cho sức khỏe cũng như gây ra nhiều tác dụng phụ. Do đó, nếu mắc bệnh viêm khớp, người bệnh cần tham vấn bác sĩ chuyên khoa khớp về chế độ dùng thuốc và chế độ luyện tập và trị liệu để phục hồi cử động bình thường.
Mời xem thêm video đang được quan tâm:
Phân loại cấp độ dịch COVID-19.