Hàng năm, Lễ hội Tịch điền Đọi Sơn (huyện Duy Tiên, tỉnh Hà Nam) diễn ra vào ngày mồng 7 Tết Nguyên đán. Lễ hội là nét đẹp văn hóa khơi gợi tâm thức nhân dân hướng về nguồn cội, thu hút đông đảo nhân dân và du khách.
Để lựa chọn được ‘lão’ trâu đẹp nhất xuống ruộng cày, chiều 3/2/2025, tại cánh đồng Đọi Tín, xã Tiên Sơn, thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam, đã diễn ra Hội thi vẽ trang trí trâu Lễ hội Tịch điền Đọi Sơn năm 2025. Hội thi quy tụ 20 họa sĩ và nhóm họa sĩ đến từ nhiều tỉnh, thành phố như Hà Nội, Nam Định, Thái Bình, Phú Thọ, Hà Nam tham gia vẽ trang trí lên 20 con trâu tốt, trâu khỏe những hình ảnh rực rỡ sắc màu.
Qua đôi bàn tay khéo léo của các họa sĩ đã tạo nên những tác phẩm đẹp trên lưng các ‘lão’ trâu.
Mỗi tác phẩm mang một phong cách riêng, thể hiện sự sáng tạo và nét độc đáo. Tiêu chí đánh giá trâu đẹp không chỉ dựa trên giá trị thẩm mỹ mà còn gắn liền với chủ đề năm con giáp - Ất Tỵ, cùng các yếu tố nghệ thuật truyền thống và sáng tạo hiện đại.
Linh vật năm Ất Tỵ được họa sĩ vẽ cực kỳ độc đáo trên lưng trâu.
Không giống như vẽ trên giấy hay vải, việc trang trí trên thân trâu đòi hỏi sự kiên trì và thích ứng cao của các họa sĩ. Họa sĩ Trần Thị Thanh Hòa (thành viên Câu lạc bộ Họa sĩ trẻ Thái Bình) chia sẻ: "Vẽ trên lưng trâu gặp rất nhiều khó khăn. Đầu tiên là làm quen với trâu, đặc biệt nếu gặp con trâu hung dữ thì phải thuần hóa để chúng đứng yên. Trong quá trình vẽ, trâu thường xuyên di chuyển, thậm chí đi vệ sinh, khiến các họa sĩ phải dừng lại và điều chỉnh liên tục. Khi bôi màu lên, trâu có cảm giác ngứa ngáy, cọ mình vào cỏ làm mất đi lớp màu, buộc họa sĩ phải vẽ lại từ đầu".
Họa sĩ Hoàng Trung Dũng đến từ Thái Bình (người đã tham gia hội thi lần thứ 6) cho biết: "Chất lượng sơn dầu là yếu tố quan trọng, sơn cần có độ bám dính tốt trên da trâu nhưng vẫn đảm bảo an toàn cho vật nuôi. Những chú trâu có quá nhiều lông cũng khiến màu sắc khó lên chuẩn, đòi hỏi họa sĩ phải vẽ nhiều lớp để đạt được hiệu ứng mong muốn".
"Mỗi lần tham gia hội thi, tôi đều có những cảm xúc khác biệt. Năm nay, nhiều họa sĩ chọn vẽ hình tượng con rắn – linh vật của năm Ất Tỵ, nhưng tôi quyết định lưu giữ nét đẹp truyền thống bằng các họa tiết dân gian. Những hoa văn cổ không chỉ mang ý nghĩa văn hóa mà còn thể hiện sự tiếp nối giữa các thế hệ", Họa sĩ Hoàng Trung Dũng nói.
Hội thi vẽ trang trí trâu đã trở thành một phần không thể thiếu của Lễ hội Tịch điền Đọi Sơn.
Những chú trâu đoạt giải trong hội thi sẽ vinh dự được chọn tham gia nghi thức cày Tịch điền vào sáng ngày 4/2 (mồng 7 tháng Giêng năm Ất Tỵ). Đây là phần lễ quan trọng, thể hiện mong ước cho một năm mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu.
