Thông tin tại hội nghị tập huấn cho phóng viên báo chí về phòng chống tác hại thuốc lá do Quỹ Phòng chống tác hại (PCTH) thuốc lá, Bộ Y tế tổ chức tại Ninh Bình, ThS Nguyễn Trọng Khoa- Phó Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh cho biết, kết quả Điều tra toàn cầu về sử dụng thuốc lá ở người trưởng thành (GATS 2015) do Tổng Cục thống kê phối hợp với Tổ chức Y tế thế giới và Trung tâm kiểm soát bệnh tật Hoa kỳ công bố năm 2016 cũng cho thấy so với năm 2010 tỷ lệ hút thuốc trong nam giới Việt Nam có xu hướng giảm (từ 47,4% xuống 45,3%), trong đó tỷ lệ hút thuốc lá điếu của nam giới khu vực thành thị giảm được 6,5%.
Đặc biệt tỷ lệ hút thuốc thụ động tại nơi làm việc giảm 13,3%, hút thuốc thụ động tại trường đại học, cao đẳng giảm được 16,4%, tại nhà hàng giảm được 4,2%, trên phương tiện giao thông công cộng giảm được 15%, hút thuốc thụ động tại cơ sở chăm sóc y tế giảm 5,2%.
“Điều này cho thấy ý thức tuân thủ quy định cấm hút thuốc và nhận thức về tác hại của thuốc lá trong cộng đồng đang có những biến chuyển tích cực. Đây cũng là những chỉ số quan trọng góp phần đảm bảo hiệu quả bền vững của các hoạt động PCTH thuốc lá trong thời gian tới tại nước ta”- ông Khoa chia sẻ
Thế nhưng, cũng tại hội thảo này, bà Phan Thị Hải- phó giám đốc Quỹ Phòng chống tác hại thuốc lá cũng thẳng thắn nêu thực trạng khiến công tác PCTH thuốc lá ở nước ta hiện còn nhiều khó khăn đó là, giá thuốc lá còn quá rẻ, thuốc lá đang được bày bán tràn lan, mọi người có thể dễ dàng tiếp cận và mua thuốc lá ở nơi công cộng, đặc biệt là quán cà phê, nhà hàng và địa điểm vui chơi khác...
Các đại biểu tham gia tập huấn cho phóng viên về Phòng chống tác hại của thuốc lá tại Ninh Bình
Theo Điều tra GATS 2015, giá trung bình của một bao thuốc lá (20 điếu) của Việt Nam là 11.819 đồng/bao. Mức giá này cũng rất rẻ so với các nước trong khu vực như của Singapore (192,000 đồng/bao); của Philipine (32,000 đồng/bao), Malaysia (74,000 đồng/bao)...(nguồn SEATCA – Atlas 2014). Hơn nữa, sau khi đã điều chỉnh lạm phát, mức giá thuốc lá của chúng ta có xu hướng giảm gần 1.000 đồng/bao năm so với năm 2010.
Cũng tại hội nghị tập huấn này, bà Hải đưa ra thông tin trên thị trường Việt Nam lại xuất hiện một số sản phẩm mới như shisha, Vape, thuốc lá điện tử và được quảng bá mạnh mẽ trên nhiều trang mạng internet về sự hấp dẫn và sành điệu khi sử dụng. Thậm chí các sản phẩm này còn được quảng cáo là có tác dụng cai nghiện thuốc lá truyền thống. “Điều này không những thu hút thanh thiếu niên tham gia sử dụng mà còn gây những hiểu lầm về sự an toàn cho sức khoẻ khi sử dụng các sản phẩm này”- bà Hải cảnh báo.
Bên cạnh đó, hiện nay hành vi vi phạm quy định trưng bày thuốc lá diễn ra phổ biến tại các điểm bán lẻ... cũng là một khó khăn cho công tác PCTH thuốc lá. Theo Điều tra năm 2015 của Trường Đại học Y tế công cộng, hơn 90 phần trăm các điểm bán lẻ thuốc lá đang vi phạm quy định trưng bày quá một bao, một tút, một hộp của một nhãn hiệu thuốc lá, tạo thành các điểm quảng cáo sản phẩm thuốc lá, thu hút người sử dụng, trong khi đó tại các tỉnh, thành phố, công tác thanh tra, kiểm tra việc thực hiện Luật PCTH thuốc lá cũng chưa được triển khai đồng bộ và thường xuyên.
“Những khó khăn này tiếp tục đặt ra nhiều nhiệm vụ nặng nề cho công tác PCTH của thuốc lá trong thời gian tới”- bà Hải nói.
Tại hội nghị, Phó Cục trưởng Nguyễn Trọng Khoa cho biêt trong 3 tháng cuối năm 2016, thanh tra Bộ Y tế đã tổ chức kiểm tra 151 cơ sở tại 3 tỉnh, thành phố (Hà nội, Quảng Ninh, Thừa Thiên Huế), xử phạt 16 cơ sở với số tiền 136 triệu đồng. Riêng tại Hà Nội, Đoàn kiểm tra Liên ngành các Quận Tây Hồ, Hoàn Kiếm, Hai Bà Trưng cũng đã tiến hành kiểm tra việc tuân thủ Luật PCTH thuốc lá tại 118 đơn vị, xử phạt 12 khách sạn, nhà hàng 60 triệu đồng. Tại Hải phòng, các cơ quan chức năng của Thành phố Hải phòng cũng đã kiểm tra 62 đơn vị, cơ sở kinh doanh, các khách sạn nhà hàng. Tổng số tiền xử phạt trong năm 2016 khoảng 200 triệu đồng.
