Tết Nguyên đán là dịp lễ truyền thống quan trọng nhất trong năm của người Việt Nam với không khí sum vầy, đoàn viên khắp mọi nhà. Tuy nhiên, đây cũng là thời điểm dễ xảy ra những sai lầm trong thói quen sinh hoạt và tập luyện do sự thay đổi đột ngột trong lịch trình, chế độ ăn uống và thói quen vận động.
Bài viết này sẽ tập trung vào những điều cần tránh trong tập luyện dịp Tết, giúp bạn duy trì sức khỏe tối ưu trong suốt kỳ nghỉ lễ mà vẫn tận hưởng trọn vẹn niềm vui đoàn tụ cùng gia đình.
1. Nguyên nhân và tác động của thói quen sai lầm khi tập luyện dịp Tết
Trong dịp Tết, nhiều người thường thay đổi thói quen sinh hoạt, bao gồm cả việc tập thể dục hàng ngày. Những thay đổi này có thể vô tình gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe.
Thiếu ngủ ảnh hưởng đến sức mạnh và khả năng phục hồi khi tập luyện.
1. 1. Nguyên nhân của thói quen sai lầm khi tập luyện dịp Tết
- Gián đoạn lịch trình tập luyện: Kỳ nghỉ Tết với nhiều hoạt động như tiệc tùng, thăm hỏi dễ làm xáo trộn lịch tập luyện. Điều này khiến cơ thể mất nhịp sinh học, gây mệt mỏi, giảm động lực vận động. Khi cơ thể ít vận động, "khí huyết" không lưu thông tốt, dẫn đến cảm giác trì trệ, lười biếng.
- Ăn uống không kiểm soát: Thực phẩm nhiều chất béo, đường và cồn làm tăng tích tụ chất béo, tích nhiệt trong cơ thể, lâu ngày ảnh hưởng đến chức năng của tỳ vị khiến bạn cảm thấy nặng nề, uể oải. Điều này không chỉ làm giảm động lực tập luyện mà còn dễ dẫn đến tăng cân, béo phì và các vấn đề sức khỏe khác.
- Thiếu ngủ và căng thẳng: Thức khuya, dậy muộn và căng thẳng ảnh hưởng đến tim và thận. Theo Đông y, thiếu ngủ làm suy giảm năng lượng chung của cơ thể, ảnh hưởng đến sức mạnh và khả năng phục hồi khi tập luyện.
Tăng cân thường gặp trong dịp tết.
1. 2. Tác động của thói quen sai lầm khi tập luyện
- Tăng nguy cơ chấn thương: Tập luyện không đều hoặc đột ngột với cường độ cao sau thời gian nghỉ dài dễ làm tổn thương cơ bắp, khớp xương.
- Suy giảm năng lượng cơ thể: Việc bỏ qua tập luyện hoặc tập luyện sai cách làm giảm sự lưu thông của khí huyết, gây mệt mỏi và suy yếu cơ thể. Y học hiện đại cũng nhận định rằng việc này làm giảm hiệu quả hoạt động của hệ tim mạch và hệ cơ bắp, dẫn đến sự suy giảm thể chất và tinh thần.
- Tăng cân và các vấn đề về sức khỏe: Chế độ ăn uống thiếu kiểm soát kết hợp với thói quen tập luyện không đều đặn làm tăng nguy cơ tích mỡ, béo phì và các vấn đề liên quan như tăng huyết áp, rối loạn tiêu hóa. Đông y mô tả tình trạng này là đàm thấp tích tụ, làm cơ thể nặng nề, giảm khí lực.
- Rối loạn cân bằng âm dương: Theo Đông y, thói quen sinh hoạt không điều độ trong dịp Tết dễ gây rối loạn cân bằng âm dương trong cơ thể. Khi vận động quá sức hoặc thiếu nghỉ ngơi, cơ thể dễ rơi vào trạng thái suy nhược hoặc căng thẳng.
Không khởi động kỹ là một trong những sai lầm thường gặp khi tập luyện ngày tết.
2. Những điều cần tránh trong tập luyện
Để duy trì sức khỏe và tránh những tác động tiêu cực, bạn nên lưu ý tránh các điều sau:
- Bỏ tập luyện hoàn toàn: Việc ngừng tập luyện trong suốt kỳ nghỉ Tết có thể làm giảm thể lực và tăng nguy cơ tăng cân. Dù bận rộn, hãy cố gắng duy trì hoạt động thể chất nhẹ nhàng như đi bộ hoặc các bài tập tại nhà để giữ cơ thể năng động.
- Tập luyện quá sức sau kỳ nghỉ: Sau một thời gian nghỉ ngơi, việc quay lại với cường độ tập luyện cao có thể gây chấn thương. Hãy bắt đầu lại một cách nhẹ nhàng và tăng dần cường độ để cơ thể thích nghi.
- Ăn uống không kiểm soát: Tiêu thụ quá nhiều thực phẩm giàu calo và đồ uống có cồn trong dịp Tết có thể làm giảm hiệu quả tập luyện và tăng cân. Hãy duy trì chế độ ăn uống cân bằng và kiểm soát khẩu phần ăn.
- Thức khuya: Thức khuya và thiếu ngủ làm giảm hiệu suất tập luyện và khả năng phục hồi của cơ thể. Do đó, đảm bảo ngủ đủ giấc và nghỉ ngơi hợp lý để duy trì sức khỏe.
- Bỏ qua việc khởi động và giãn cơ: Không khởi động trước khi tập và không giãn cơ sau khi tập có thể dẫn đến chấn thương. Vì vậy, hãy dành thời gian cho các bài tập khởi động và giãn cơ để bảo vệ cơ thể.
- Tập luyện không có kế hoạch: Tập luyện không theo kế hoạch hoặc không phù hợp với tình trạng cơ thể có thể gây hại. Do đó, cần lập kế hoạch tập luyện hợp lý và lắng nghe cơ thể để điều chỉnh kịp thời.
Bằng cách tránh những thói quen trên, bạn có thể duy trì sức khỏe và tận hưởng một kỳ nghỉ Tết trọn vẹn.
Chấn thương khi tập luyện cũng thường gặp trong tập luyện dịp tết.
3. Biện pháp khắc phục
Để duy trì thói quen tập luyện và bảo vệ sức khỏe, bạn có thể áp dụng các biện pháp sau:
- Lập kế hoạch tập luyện: Xác định thời gian và loại hình tập luyện phù hợp với lịch trình Tết của bạn. Việc lên kế hoạch giúp bạn duy trì thói quen và tránh bỏ tập.
- Tập luyện tại nhà: Khi các phòng tập đóng cửa, bạn có thể thực hiện các bài tập đơn giản như plank, chống đẩy, gập bụng hoặc yoga ngay tại nhà, giúp duy trì hoạt động thể chất mà không cần thiết bị đặc biệt.
- Chia nhỏ thời gian tập luyện: Nếu bận rộn, hãy chia nhỏ buổi tập thành các khoảng thời gian ngắn, ví dụ 15 phút vào buổi sáng và 15 phút vào buổi chiều, giúp bạn dễ dàng duy trì thói quen tập luyện hàng ngày.
- Tập luyện cùng gia đình và bạn bè: Rủ người thân hoặc bạn bè cùng tham gia tập luyện để tăng động lực và tạo niềm vui. Các hoạt động như đi bộ, chạy bộ, bơi lội hoặc chơi cầu lông đều là những lựa chọn tốt.
- Duy trì chế độ ăn uống và nghỉ ngơi hợp lý: Hạn chế tiêu thụ thực phẩm giàu calo, chất béo và đường; đảm bảo ngủ đủ giấc và tránh thức khuya, hỗ trợ quá trình tập luyện và giữ gìn sức khỏe tổng thể.
- Sử dụng âm nhạc để tăng hứng thú: Nghe nhạc sôi động trong khi tập luyện có thể cải thiện tâm trạng và tăng hiệu quả tập luyện, đặc biệt khi bạn tập một mình.
Bằng cách áp dụng những biện pháp trên, bạn sẽ duy trì được thói quen tập luyện và bảo vệ sức khỏe trong suốt kỳ nghỉ Tết.
Xem thêm video đang được quan tâm:
Chế độ dinh dưỡng cho người tập luyện cần lưu ý những gì? | SKĐS
