KỲ III: NHỮNG QUAN ĐIỂM MỚI VỀ UNG THƯ VÚ
Đối với các bạn gái, bệnh mang tính đe dọa nhất là ung thư vú. Đối mặt với những báo cáo y học liên quan ung thư vú trên báo chí, phát thanh, truyền hình, phần đông bạn gái cảm thấy bất an, nghe đến ung thư mặt tái xanh.
Một số quan điểm mới nêu ra dưới đây là những biện pháp mới dự phòng ung thư vú, giúp giải tỏa gánh nặng tâm lý của đa số bạn gái, nâng cao mục tiêu sức khỏe cho chị em.
Các quan điểm mới
Quan điểm 1: phần đông người mắc ung thư vú là phụ nữ lớn tuổi trên 50, bạn gái trẻ không nên quá lo lắng. Chẩn đoán y học lâm sàng cho thấy, đa số phụ nữ được chẩn đoán mắc ung thư vú ở độ tuổi 50 hoặc hơn, dẫu là vậy, nhưng tỉ lệ chỉ chiếm 2 - 4%. Tuy nhiên, điều tra chọn lọc cho thấy, có đến 13% bạn gái trẻ cho rằng họ đã mắc ung thư vú, điều này nói rõ mức độ bạn gái trẻ hoảng sợ về ung thư vú là rất cao, nhưng đấy là không cần thiết.
Quan điểm 2: ung thư vú và bệnh ở bầu ngực là hai chuyện khác nhau, chẳng phải tất cả sự khác thường của vòng 1 đều sẽ mắc ung thư, hơn nữa, có những loại ung thư vú, không thể “vơ đũa cả nắm”. Nghiên cứu cho thấy, khối u ác tính không nhiều, tế bào khối u ác tính khi có thể tích nhỏ thông qua chẩn đoán X-quang vú (chụp nhũ ảnh) được phát hiện, đa số “tế bào ung thư” khác đều sinh trưởng rất chậm, dù nhiều năm không được chẩn đoán mà không nguy hại đến tính mạng, nếu phát hiện thời kỳ đầu còn có thể trị lành. Tuy khối u bầu ngực, tăng sinh tuyến vú có khả năng đột biến ung thư, nhưng thông qua điều trị nội khoa (điều trị bằng thuốc) hoặc ngoại khoa (cắt bỏ khối u) đều đạt mục tiêu điều trị.
Quan điểm 3: không nên quá tin cậy vào một số thuốc nào đó đặc biệt là thuốc mới, nên biết rằng bất kể loại thuốc nào đều có tác dụng phụ.
Quan điểm 4: hằng năm chụp nhũ ảnh một lần là biện pháp dự phòng ung thư vú của phụ nữ trung lão niên. Trước đây chuyên gia y học kiến nghị phụ nữ trung lão niên mỗi cách 1 hoặc 2 năm chụp nhũ ảnh một lần là đủ, nhưng gần đây một số chuyên gia nghiên cứu ung thư vú kiến nghị: nếu chị em đã quá 50 tuổi mà lo lắng mình sẽ mắc ung thư vú, tốt nhất hằng năm chụp nhũ ảnh một lần để kiểm tra.
Quan điểm 5: cần tính toán thận trọng tính cần thiết khi phẫu thuật cắt bỏ cả bầu ngực, thủ thuật chỉ cắt bỏ khối u là sự chọn lựa tốt nhất. Về mặt điều trị ung thư vú, chọn thủ thuật cắt bỏ khối u kèm điều trị phóng xạ, cần tốt hơn thủ thuật cắt bỏ cả bầu ngực, bởi vì cắt bỏ cả bầu ngực chưa hẳn hoàn toàn loại ra cơ thể bệnh ung thư, dẫu là thủ thuật ngoại khoa tiên tiến nhất, hơn nữa cắt bỏ cả bầu ngực đối với phần đông bạn gái không chỉ là cú đấm về mặt sinh lý, nó còn là một gánh nặng nghiêm trọng về mặt tâm lý.
Hằng năm, chụp nhũ ảnh một lần là biện pháp dự phòng ung thư vú của phụ nữ
Quan điểm 6: gen không phải là một “bản án”. Chúng ta đều biết tác dụng của gen về mặt di truyền, nhưng chẳng phải khẳng định rằng bà mẹ mắc ung thư vú, thì con họ sẽ mắc ung thư vú, có thể có, có thể không. Nghiên cứu cho thấy, phải chăng mắc ung thư vú được quyết định bởi diễn biến của gen trong cả quá trình sinh sống. Do vậy, dẫu cho người mẹ mang gen ung thư vú, con họ cũng không hẳn mắc ung thư vú. Hơn nữa, bản thân gen ung thư vú là một loại gen dễ cảm biến, kết quả diễn biến của nó không hẳn là ung thư. Có lẽ, các bạn gái sẽ không cho rằng mình mang gen ung thư vú thì sợ mắc ung thư vú mà lập tức cắt bỏ bộ ngực, cũng như cách làm này mới đảm bảo tính mạng!
Làm thế nào giảm nguy cơ mắc ung thư vú?
Sau khi tìm hiểu những quan điểm mới về ung thư vú, để giải tỏa những âu lo và sợ hãi về mặt tâm lý, bắt đầu từ bây giờ, hãy thử những phương pháp dự phòng rất dễ dàng thực hiện dưới đây:
Bồi dưỡng thói quen tốt về tập luyện: nghiên cứu cho thấy, nữ giới vào thời kỳ trước và sau mãn kinh thường xuyên luyện tập cơ thể, có thể giảm tỉ lệ mắc ung thư vú xuống 60%, thời gian tập luyện hằng tuần không dưới 4 tiếng, hình thức tập luyện gồm tản bộ, cử tạ hoặc làm một số lao động thể lực khác bằng tay và cánh tay.
Chú ý những thay đổi cân nặng: người mập phì luôn có nguy cơ ung thư cao so với những người khác. Cho nên, chị em từ lúc còn trẻ thì nên khống chế cân nặng.
Cố gắng không uống rượu: nữ giới uống rượu là nguy cơ tiềm ẩn của việc mắc ung thư vú. Nữ giới thường xuyên hằng ngày uống 1 ly rượu trắng, nguy cơ mắc ung thư vú tăng lên 11%; mỗi ngày uống 2 ly, tăng 24%; mỗi ngày uống trên 2 ly, tăng 40%. Do vậy, các chuyên gia khuyến cáo bạn cố gắng ít uống rượu hoặc không uống rượu. Nếu không cách cai bỏ rượu, nên khống chế lượng dùng hằng tuần uống trong vòng 3 ly.
Phơi nắng nhiều: vitamin C và beta-carotene không thể dự phòng ung thư vú, nhưng vitamin D thì có thể. Ở nơi ánh sáng đầy đủ, làn da sau khi hấp thu ánh sáng sẽ sản sinh nhiều vitamin D, có tác dụng phòng chống ung thư, hằng ngày phơi nắng 10 - 15 phút, sẽ giúp cả cơ thể hấp thu đủ vitamin D.
Bổ sung vitamin D thích hợp: nếu bạn lo lắng phơi nắng không đạt tác dụng vốn có, bạn có thể bổ sung một số vitamin D. Nghiên cứu khám phá rằng, nữ giới nếu hằng ngày hấp thu 200 UI vitamin D (tương đương vitamin D trong 2 ly sữa bò), tỉ lệ mắc ung thư vú giảm 30%. Do vậy, chuyên gia khuyến cáo rằng, nữ giới tuổi 50 hoặc trẻ hơn, mỗi ngày tối thiểu cần bổ sung vitamin D 200 UI, nữ giới trên 50 tuổi mỗi ngày cần bổ sung 400 - 600 UI.
Có bao nhiêu loại ung thư vú?
Ung thư nguyên vị: tức ung thư thời kỳ 0, bao gồm “ung thư ống dẫn” và “ung thư tiểu thùy nguyên vị”. Ung thư nguyên vị cơ hội di căn thấp, tiên lượng tốt, nhưng có khả năng bầu ngực cùng bên hoặc bên đối xứng tái phát bệnh nhiều hơn.
Ung thư xâm lấn: bao gồm “ung thư ống dẫn xâm lấn” và “ung thư tiểu thùy xâm lấn”. Ung thư ống dẫn xâm lấn là hình thái ung thư vú thường gặp nhất; ung thư tiểu thùy xâm lấn thì đối với tỷ lệ mắc ung thứ vú bên đối xứng sẽ cao hơn.
Ung thư dạng tủy: còn gọi “ung thư mềm”, chiếm 5% tất cả các ca ung thư vú, tiên lượng tốt.
Ung thư dạng dịch: còn gọi là “ung thư dạng keo”, chiếm 2 - 3% tất cả các ca ung thư. Ung thư dạng dịch giới hạn thấy rõ, đông thành dạng keo. Hạch tại chỗ di căn ít, tiên lượng tốt.
Bệnh Pagets: chiếm 1% tất cả các ca ung thư vú. Triệu chứng đầu tiên chỉ là ngứa đầu vú và có cảm giác nóng rát, theo đó xuất hiện bong da, thường ngộ nhận bị chàm. Vì vậy, tiến hành sinh thiết cắt lát da sớm là rất quan trọng. Nhưng thông thường không sờ thấy khối u ở vú.
Ung thư vú chia làm mấy thời kỳ?
Kỳ 0: tức ung thư nguyên vị, là ung thư vú thời kỳ sớm nhất, tế bào ung thư vẫn ở trong thành tế bào tổ chức da trên tuyến vú.
Kỳ I: khối u ung thư xâm lấn nhỏ hơn 2cm, cũng như hạch nách không di căn.
Kỳ II: khối u ung thư xâm lấn từ 2 - 5cm; hoặc khối u nhỏ hơn 2cm nhưng có hạch nách di căn.
Kỳ III: khối u ung thư xâm lấn lớn cỡ 5cm kèm có hạch nách di căn hoặc có khối u ung thư xâm lấn da thành ngực.
Kỳ IV: ung thư vú di căn, đã di căn đến cơ quan xa (như: gan, phổi, xương).
Khối u ung thư vú thường thấy ở đâu?
Bất cứ vị trí nào của 2 bên vú đều có thể bị ung thư vú. Kiểm tra cơ thể thông thường sẽ lấy trung tâm lá núm vú, phân thành 4 góc vuông (góc vuông bên trên phía ngoài, bên dưới phía ngoài, bên trên phía trong, bên ngoài phía trong). Góc vuông phía trên bên ngoài vú bao gồm cả phần cuối hình đuôi cá của vú hướng ra phía nách. Góc vuông này bao gồm nhiều tổ chức vú nhất, do đó tỉ lệ mắc bệnh ung thư vú ở đây cao nhất. Thông thường khoảng 50% ung thư vú phát sinh ở góc vuông phía trên bên ngoài.
Khi đi kiểm tra vú, đặc biệt cần chú ý không nên chỉ chú trọng kiểm tra 4 góc vuông lớn mà bắt buộc phải tập trung vào quầng vú (khu vực chính giữa của vú). Quầng vú là khu vực tập trung đường dẫn lớn của tuyến vú. Tỉ lệ phát sinh u đầu vú, u đầu vú trong ống dẫn và ung thư ống dẫn là tương đối cao. Do đó, khi đi khám bệnh cần đặc biệt chú ý ấn đầu vú và quan sát xem có dịch tiết ra hay không.
KỲ IV: NGUYÊN TẮC ĐIỀU TRỊ UNG THƯ VÚ LÀ GÌ?
LY.DS. BÀNG CẨM
