Áp thấp nhiệt đới sẽ mạnh lên thành bão vào ngày mai
Chiều ngày 22/8, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, Phó Trưởng Ban Thường trực Ban Chỉ đạo Phòng thủ dân sự quốc gia chủ trì cuộc họp trực tiếp kết hợp trực tuyến với một số địa phương ven biển (TP. Huế, các tỉnh Thanh Hoá, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Trị) về chuẩn bị công tác ứng phó với áp thấp nhiệt đới có thể mạnh lên thành bão số 5 (Kajiki) khi đi vào biển Đông.
Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, hồi 19 giờ ngày 22/8, vị trí tâm áp thấp nhiệt đới ở vào khoảng 16,8 độ Vĩ Bắc; 120,6 độ Kinh Đông, trên đất liền phía Tây đảo Luzon (Philippin). Sức gió mạnh nhất ở vùng gần tâm áp thấp nhiệt đới mạnh cấp 6-7 (39-61km/h), giật cấp 9; di chuyển theo hướng Tây Tây Bắc với tốc độ 15-20km/h.
Áp thấp nhiệt đới sẽ mạnh lên thành bão trên Biển Đông vào ngày mai (23/8).
Hồi 19 giờ ngày 23/8, áp thấp nhiệt đới đã mạnh lên thành bão khi di chuyển theo hướng Tây Tây Bắc với tốc độ 20–25 km/h. Tâm bão ở khoảng 17,6 độ vĩ Bắc – 114,7 độ kinh Đông, trên khu vực Bắc Biển Đông, cách quần đảo Hoàng Sa khoảng 280 km về phía Đông Đông Bắc. Sức gió mạnh cấp 8–9, giật cấp 11. Vùng nguy hiểm được xác định trong khoảng vĩ tuyến 16,0–20,0 độ Bắc và phía Đông kinh tuyến 113,0 độ Đông. Khu vực Bắc Biển Đông nằm trong phạm vi chịu ảnh hưởng, cấp độ rủi ro thiên tai cấp 3.
Đến 19 giờ ngày 24/8, bão dự báo tiếp tục di chuyển theo hướng Tây với tốc độ khoảng 20 km/h và mạnh thêm. Vị trí tâm bão ở vào khoảng 17,8 độ vĩ Bắc – 109,7 độ kinh Đông, trên vùng biển phía Nam đảo Hải Nam (Trung Quốc). Cường độ bão đạt cấp 10–11, giật cấp 14. Vùng nguy hiểm mở rộng từ vĩ tuyến 16,0–20,0 độ Bắc và giữa kinh tuyến 107,5–117,0 độ Đông. Khu vực chịu ảnh hưởng gồm Bắc Biển Đông (bao gồm quần đảo Hoàng Sa) và vùng biển ngoài khơi từ Nam Quảng Trị đến Thừa Thiên Huế. Cấp độ rủi ro thiên tai tiếp tục duy trì ở mức 3.
Từ 48 đến 72 giờ tiếp theo, bão di chuyển chủ yếu theo hướng Tây, mỗi giờ đi được khoảng 15km và còn có khả năng mạnh thêm.
Khu vực Bắc Biển Đông, có gió mạnh cấp 6-7, sau tăng lên cấp 8, vùng gần tâm bão đi qua cấp 9-10, giật cấp 12, sóng biển cao 3,0-5,0m, vùng gần tâm bão 4,0-6,0m, biển động rất mạnh. Tàu thuyền hoạt động trong các vùng nguy hiểm nói trên đều có khả năng chịu tác động của dông, lốc, gió mạnh, sóng lớn.
Ông Hoàng Đức Cường, Phó Cục trưởng Cục Khí tượng thủy văn cho biết, đặc điểm của bão số 5 là di chuyển nhanh, hoàn lưu rộng, chu kỳ hoạt động ngắn (hơn 3 ngày so với trung bình khoảng 6-7 ngày) nên cường độ tăng liên tục cho đến khi vào đất liền. Vùng gió mạnh cấp 10 có bán kính khoảng 170 km.
Do ảnh hưởng của hoàn lưu bão trên khu vực phía bắc và giữa của Biển Đông (bao gồm đặc khu Hoàng Sa) từ ngày mai (23/8) có gió mạnh cấp 6-7, sau tăng cấp 8-9. Từ ngày 24/8 gió mạnh tăng lên cấp 10-11, giật cấp 13-15. sóng cao từ 4-7 m, biển động rất mạnh kèm dông, lốc và mưa lớn có thể đánh đắm tất cả các tàu thuyền, kể cả tàu trọng tải lớn.
Các huyện đảo Lý Sơn, Cù lao Chàm, Cồn Cỏ có khả năng chịu ảnh hưởng lớn của gió mạnh do bão số 5.
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà chủ trì cuộc họp chuẩn bị công tác ứng phó với Áp thấp nhiệt đới có thể mạnh lên thành bão số 5 (Kajiki) khi đi vào biển Đông.
Khoảng từ đêm 24/8 vùng biển ven bờ khu vực từ Thanh Hóa-Huế có gió mạnh cấp 7-8, sau tăng dần lên cấp 9-10, vùng gần tâm bão cấp 11-12, giật cấp 14-15, sóng biển cao 4-6 m. Các khu neo đậu tàu thuyền, lồng bè nuôi trồng thủy sản có nguy cơ chịu ảnh hưởng lớn của gió mạnh và sóng lớn, đặc biệt khu vực từ nam Thanh Hóa đến Quảng Trị.
Khi bão còn cách đất liền 300-400 km, các khu vực bãi biển từ Quảng Ninh đến các thành phố Huế, Đà Nẵng cần lưu ý tới dông lốc ở phần phía trước của bão. Các đơn vị dự báo khí tượng thuỷ văn sẽ thực hiện tăng cường quan trắc và cảnh báo hiện tượng dông, lốc từng giờ.
Theo kịch bản tác động hiện tại, hoàn lưu tác động của bão rất rộng, ảnh hưởng đến ven biển bắc bộ và bắc trung bộ, khu vực ven biển từ Nghệ An-Quảng Trị sẽ là vùng chịu tác động chính của hoàn lưu bão, có khả năng có gió mạnh ven biển cấp 10-11, giật cấp 13-14.
Từ đêm 24/8 đến hết ngày 27/8 ở khu vực từ Thanh Hóa - TP. Huế xuất hiện một đợt mưa to đến rất to, lượng mưa phổ biến từ 150-300 mm, có nơi trên 600 mm, cần lưu ý tới mưa cường suất lớn lượng trên 200 mm/3 giờ.
Đợt mưa này không chỉ ven biển mà còn mở rộng sang phía tây các tỉnh Bắc Trung Bộ. Nguy cơ xảy ra lũ quét, sạt lở đất và ngập lụt tại vùng trũng thấp, ven sông, khu đô thị các tỉnh thuộc khu vực trên. Các địa phương cần chủ động triển khai phương án phòng chống lũ, rà soát dân cư tại vùng nguy hiểm, đảm bảo an toàn hồ chứa và công trình phòng chống lũ.
Trên các sông từ Thanh Hóa đến Quảng Trị xuất hiện 1 đợt lũ, thượng lưu đạt mức báo động II, báo động III; hạ lưu các sông chính đạt mức báo động I, báo động II, Quảng Bình, Quảng Trị có nơi trên báo động II.
Phát cảnh báo gấp do bão đi thẳng, đi nhanh
Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Nguyễn Hoàng Hiệp cho biết, khác với quy định hiện hành, ATNĐ cảnh báo trước 24 giờ, bão trước 48 giờ, lần này Bộ đã linh hoạt, sớm hơn để tránh bị động. Bộ đã chủ động trong công tác ứng phó với bão số 5, từ sớm, từ xa. Hai ngày trước (20/8), Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn Quốc gia đã phát cảnh báo xa; hôm qua (21/8) chính thức ban hành cảnh báo áp thấp nhiệt đới, và sáng nay (22/8), Bộ đã họp khẩn, thống nhất nhận định, chỉ đạo các địa phương và phát cảnh báo gấp.
Theo dự báo, bão số 5 hình thành ngay trên Biển Đông, đi thẳng, nhanh, mưa lớn dù gió chưa quá mạnh. Đáng lo ngại, bão có khả năng ảnh hưởng từ Thanh Hóa đến TP. Huế đúng dịp cuối tuần, trùng thời điểm trước khai giảng năm học mới và các hoạt động kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng tám và Quốc khánh 2/9.
Về sản xuất nông nghiệp, hiện khu vực từ Thanh Hóa đến Huế có hơn 200.000 ha lúa đang làm đòng, trỗ bông. Nếu gió mạnh, ngập lụt sẽ gây thiệt hại lớn, nguy cơ mất mùa. Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã chỉ đạo các địa phương chủ động tháo nước đệm, làm khô ruộng để giảm thiệt hại. Ngoài ra, các diện tích cây ăn trái, cây công nghiệp như cao su cũng tiềm ẩn nguy cơ gãy đổ khi bão đổ bộ.
Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp nhấn mạnh lo ngại lớn nhất là mưa. Các hồ chứa thủy lợi, thủy điện ở khu vực đang tích tới 80% dung tích. Nếu mưa lớn, nguy cơ mất an toàn hồ, tái diễn sự cố như ở thủy điện Bản Vẽ là rất cao. Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã đề nghị Bộ Công thương chỉ đạo quyết liệt các đơn vị quản lý, nhất là thủy điện nhỏ, tính toán phương án xả lũ chủ động.
Nguy cơ ngập lụt cũng đặc biệt lớn, nhất là vùng hạ lưu các hồ. Ngoài ra, lượng mưa lớn từ Lào chảy về theo sông Mã, sông Cả càng làm tăng rủi ro. Hiện Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn Quốc gia đang sử dụng dữ liệu vệ tinh và trí tuệ nhân tạo để dự báo lượng mưa từ Lào.
Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề nghị các địa phương Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Huế chủ động phương án di dân sớm, rút kinh nghiệm từ Điện Biên, Lai Châu, Con Cuông (Nghệ An), tránh chia cắt, bị động.
Kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nhấn mạnh, dự báo dù cố gắng đến đâu cũng chỉ là dự báo, do vậy các cơ quan phải bám sát diễn biến thực tế, cập nhật liên tục để phòng ngừa. Phòng ngừa tốt sẽ giảm thiệt hại, còn chủ quan, thiếu chủ động thì hậu quả rất lớn, khó lường. "Sau mỗi cơn bão, mỗi sự cố thiên tai, các cơ quan, bộ ngành và địa phương phải rút kinh nghiệm, hoàn thiện hơn nữa, không được chủ quan, phải chủ động và có phương án khoa học, chặt chẽ".
Thời gian qua, các cơ quan khí tượng – thủy văn đã dự báo khá chính xác xu thế bão, cấp độ bão, hợp tác tốt với các trung tâm quốc tế. Tuy nhiên, dự báo mưa và thủy văn vẫn còn nhiều hạn chế, cần khắc phục. Bộ Nông nghiệp và Môi trường phải chỉ đạo, sau mỗi cơn bão có khảo sát, đánh giá lại kết quả dự báo, rút ra bất cập, đề xuất giải pháp hoàn thiện, đặc biệt về mưa, thủy văn.
Phó Thủ tướng yêu cầu các cơ quan dự báo phải tính đến mưa từ thượng nguồn Lào, có phối hợp quốc tế để nắm được thông tin chính xác, kịp thời. "Dự báo phải đi liền với "vũ khí sắc bén", tức là công cụ, mô hình phải đủ hiệu quả. Dù đã ứng dụng trí tuệ nhân tạo và các mô hình, nhưng nếu chưa hiểu nguyên nhân sai số, chưa khắc phục được thì vẫn là hạn chế", Phó Thủ tướng nói và nêu rõ, công tác dự báo cần cung cấp kịp thời thông tin về diễn biến bão số 5 cho Thủ tướng để ban hành công điện ứng phó, cập nhật thường xuyên cho các địa phương, nhất là nơi diễn ra sự kiện chính trị quan trọng như Hà Nội. Bên cạnh đó, phải có đánh giá phạm vi ảnh hưởng trên biển, trên đất liền, thủy triều, sóng, nguy cơ nước dâng ven biển; dự báo trước – trong – sau bão, đặc biệt là hoàn lưu sau bão.
