Câu chuyện về 3 ca bệnh dưới đây chỉ là một phần nhỏ trong khối lượng công việc khổng lồ của người bác sĩ cấp cứu tại một bệnh viện đa khoa tuyến cuối của ngành y tế, nhưng cũng cho thấy sự nỗ lực và tấm lòng của những người thầy thuốc khi đứng trước mỗi ca bệnh phức tạp.
Trường hợp thứ nhất được các bác sĩ cứu thoát khỏi cửa tử là anh Vũ Mạnh Hiền (37 tuổi, ở Hà Đông, Hà Nội). Khoảng 21 giờ ngày 7/1, trong lúc đang lái xe ôtô thì bệnh nhân đột ngột lên cơn khó thở dữ dội và chỉ kịp dừng đỗ xe ngay trước khi bị hôn mê (bệnh nhân có tiền sử hen phế quản nhiều năm). Bệnh nhân được người xung quanh đưa vào cấp cứu tại BVĐK Hà Đông (Hà Nội) trong tình trạng tím toàn thân, ngừng thở, mạch bẹn mất. Sau khi cấp cứu thành công và tình trạng bệnh nhân ổn định hơn, bệnh nhân được chuyển lên Khoa Cấp cứu A9, BV Bạch Mai lúc 22 giờ 30 phút cùng ngày (giờ thứ 3 sau ngừng tuần hoàn) trong tình trạng hôn mê sâu (GCS 6 điểm), được bóp bóng có oxy qua ống nội khí quản, mạch nhanh (120 lần/phút), huyết áp ổn định (150/70 mmHg) khi đang được truyền thuốc trợ tim và co mạch (adrenalin), SpO2 giảm (85%) với dòng oxy 10 lít/phút, nghe phổi thấy rì rào phế nang giảm và có rất nhiều ran rít, đồng tử hai bên đều, kích thước 5mm, còn phản xạ với ánh sáng. Bệnh nhân được chẩn đoán “Hôn mê sau ngừng tuần hoàn do cơn hen phế quản ác tính”.
Bệnh nhân Hiền đang được điều trị tại Bệnh viện Bạch Mai.
Sau khi tiếp nhận, khám cấp cứu và cho bệnh nhân được thở máy ổn định, êkíp các y, bác sĩ trực tại Khoa Cấp cứu A9, BS. Lương Quốc Chính và BS. Vũ Việt Hà đã hội chẩn và nhận thấy bệnh nhân vẫn có cơ hội hồi phục nếu được áp dụng kỹ thuật kiểm soát nhiệt độ theo mục tiêu (hạ thân nhiệt). Không chần chừ, các y, bác sĩ đã xin ý kiến lãnh đạo khoa và liên hệ ngay với êkíp kỹ thuật kiểm soát nhiệt độ theo mục tiêu do BS. Nguyễn Tuấn Đạt và BS. Nguyễn Trung Dũng phụ trách để vào khoa cùng cấp cứu cho bệnh nhân ngay trong đêm.
Chỉ sau 3 ngày điều trị, tình trạng của bệnh nhân cải thiện rõ rệt, bệnh nhân tỉnh táo hoàn toàn, được thôi thở máy và rút ống nội khí quản. Sau 6 ngày điều trị tại Khoa Cấp cứu A9, bệnh nhân được chuyển lại về BVĐK Hà Đông để tiếp tục theo dõi và điều trị lâu dài.
Cũng trong đêm trực ngày 7/1, cùng thời điểm bệnh nhân Hiền, êkíp trực đêm tại Khoa Cấp cứu A9 - BV Bạch Mai cũng tiếp nhận bệnh nhân P.V.Q (nam, 46 tuổi, ở Hưng Yên) được BVĐK Phố Nối chuyển tới với chẩn đoán “Hôn mê sau ngừng tuần hoàn do nhồi máu cơ tim cấp”. Trước khi vào viện 2 ngày, bệnh nhân P.V.Q xuất hiện đau ngực trái, đến khoảng 20 giờ ngày 7/1, bệnh nhân xuất hiện đau ngực trái dữ dội, sau đó mất ý thức và được gia đình đưa vào BVĐK Phố Nối (Hưng Yên) trong tình trạng đã ngừng tuần hoàn. Ngay lập tức, các y, bác sĩ trực tại Khoa Cấp cứu (BVĐK Phố Nối) tiến hành cấp cứu khoảng 20 phút thì tuần hoàn của bệnh nhân mới được tái lập (tim đập lại). Sau khi làm đầy đủ các xét nghiệm và tình trạng bệnh nhân ổn định hơn, bệnh nhân được chuyển lên Khoa Cấp cứu A9 - BV Bạch Mai.
Tại Khoa Cấp cứu A9, các y, bác sĩ trực nhận định đây là trường hợp hôn mê sau ngừng tuần hoàn do nhồi máu cơ tim cấp đến sớm, nếu mạch vành tắc được tái thông sớm và tiến hành kiểm soát nhiệt độ theo mục tiêu ngay trong đêm thì bệnh nhân sẽ có cơ hội hồi phục, nhất là khi tuổi đời bệnh nhân còn rất trẻ. Một cuộc hội chẩn cấp cứu liên khoa giữa các bác sĩ Khoa Cấp cứu A9 và các BS. Phạm Tuyết Nga, Bùi Vĩnh Hà (Viện Tim mạch, BV Bạch Mai) được tiến hành ngay lập tức. Chỉ chưa đầy 1 giờ, sau khi đã xử trí cấp cứu, làm các thăm dò và xét nghiệm cần thiết, bệnh nhân được chuyển tới phòng can thiệp mạch vành (Viện Tim mạch Việt Nam). Điều đáng nói là sau đó, BVĐK Phố Nối thông báo cho Khoa Cấp cứu A9 rằng bệnh nhân P.V.Q có kết quả xét nghiệm nhanh HIV dương tính, đây cũng là một yếu tố tiên lượng khó cho việc can thiệp điều trị của các bác sĩ. Cuộc can thiệp điều trị tái thông mạch vành diễn ra khá nhanh và suôn sẻ, động mạch vành trái bị tắc đã được tái thông bằng một stent. Bệnh nhân được chuyển về Khoa Cấp cứu A9 để tiếp tục điều trị. Rất tiếc rằng với bao nhiêu nỗ lực của gia đình và các bệnh viện, cộng với tình trạng của bệnh nhân quá nặng, gia đình người bệnh đã xin đưa bệnh nhân về ngay sáng hôm sau.
Trường hợp thứ ba là ca bệnh gần đây nhất, bệnh nhân V.K.T.L (nam, 53 tuổi, ở Đống Đa, Hà Nội) được chuyển từ Khoa Tiêu hóa tới Khoa Cấp cứu A9 lúc 14 giờ 15 phút ngày 16/1 với chẩn đoán “Hôn mê sau ngừng tuần hoàn do cơn hen phế quản ác tính”. Bệnh nhân có tiền sử hen phế quản nhiều năm. Khoảng 13 giờ ngày 16/1, trong lúc đang làm thủ tục ra viện cho người thân thì ông L. đột ngột xuất hiện khó thở, tím tái tại hành lang. Ngay lập tức, bệnh nhân được y, bác sĩ đưa vào phòng cấp cứu của khoa để xử trí bằng thuốc xịt họng nhưng không cải thiện, ngay sau đó, bệnh nhân xuất hiện ngừng tuần hoàn, các bác sĩ đã nhanh chóng bóp bóng Ambu có oxy qua mask, ép tim ngoài lồng ngực, dùng thuốc trợ tim adrenalin, đặt ống nội khí quản, khoảng 5 phút sau thì tuần hoàn của bệnh nhân được tái lập (tim đập trở lại) và bệnh nhân được chuyển xuống Khoa Cấp cứu A9.
Ngay sau khi hội chẩn và xin ý kiến lãnh đạo khoa, các bác sĩ Khoa Cấp cứu A9 đã tiến hành áp dụng kỹ thuật kiểm soát nhiệt độ theo mục tiêu (hạ thân nhiệt) cho bệnh nhân. Sau 4 ngày điều trị, tình trạng của bệnh nhân cải thiện rõ rệt, tự thở được. Đến nay, sau 5 ngày điều trị tại Khoa Cấp cứu A9, bệnh nhân đã hoàn toàn tỉnh táo, thở oxy qua kính mũi, nói chuyện được và có thể ăn uống bằng đường miệng.