Cho tới bây giờ người Vân Kiều ở hai xã Hướng Linh và Hướng Sơn huyện Hướng Hóa, Quảng Trị đã không còn trong cõi lạc hậu nữa, nhưng vùng rừng thiêng này vẫn có những điều bí ẩn đã thành huyền thoại, ăn sâu vào tiềm thức của đồng bào đến mức khó hiểu và những bí ẩn của vùng núi này còn nhiều điều phải khám phá.
Cọp lạ và voi vua
Ông Pạ Tuyến, 61 tuổi hiện là Chủ tịch xã Hướng Linh, đồng thời cũng là người nhiều phen mắt thấy tai nghe những chuyện của vùng rừng núi này nói với tôi "vùng này lạ lắm, có những chuyện cứ như hoang đường ấy, nhưng tôi cam đoan mang cả cái chức chủ tịch xã của mình ra mà thề rằng nó hoàn toàn có thật, chính tôi và hàng trăm người dân trong xã đều đã chứng kiến và sợ như mất vía mỗi lần chạm mặt chúa sơn lâm. Theo như tôi được biết vùng này khoảng 20 năm nay cứ mỗi năm đều thấy một con cọp có màu lông đen tuyền xuất hiện, đã từng nghe dân làng đồn đại nhiều, chính ông Tuyến thực mục sở thị thì đã đụng hắc hổ này 2 lần, ông vẫn nhớ như in lần đầu tiên đụng ngài, năm đó vào tháng 3/1995, lúc đó ông Tuyến còn làm cán bộ phụ trách thương binh xã hội của xã Hướng Linh, ông cùng ông Đang lúc đó là thủ quỹ, hiện là Chủ tịch mặt trận tổ quốc xã, đi bộ vào thôn Hoong phát tiền chính sách. Trời đã quá trưa nên trên con đường mòn vào thôn chỉ có 2 ông cùng với một túi tiền, đi qua con suối đầu thôn vừa mới ló lên khỏi dốc, 2 ông đã nhìn thấy một ông cọp to như con trâu, đang lừng lững đứng chặn giữa đường. Quá đột ngột vì lúc đó khoảng cách giữa 2 người và con cọp lạ chỉ cách nhau 4m , ông Tuyến vốn là một tay thiện xạ từ hồi chiến tranh chống Mỹ, hôm đó lại khoác theo một khẩu AK với nguyên một băng đạn, nhưng vì sự xuất hiện quá bất ngờ của con cọp lạ, gần ngay trước mắt nên chỉ biết đứng như trời trồng, không giám động thủ. Nhớ lại cảm giác lúc đó, vị chủ tịch xã thừa nhận, "tôi chưa sợ cái chi hết, nhưng hôm đó cả tôi và đồng chí Đang như bị mất hồn, không nhúc nhích được chi, cả hai đều đứng im chờ tai họa. Nhưng không hiểu vì sao ngài cọp chỉ nhìn hai chúng tôi liếm mép vài cái rồi lững thững bỏ đi, phải mất vài ngày sau chúng tôi mới bình tĩnh được để tiếp tục làm việc bình thường”. Còn anh Nguyễn Văn Tuân, nguyên hiệu trưởng trường cấp II Hướng Linh nay là phó Chủ tịch Liên đoàn lao động huyện Hướng Hóa, thì thừa nhận: Mỗi lần có cọp đen xuống núi là cả trường không có lấy một mống học sinh, đợi cho yên ắng, các thầy cô giáo phải mất ít nhất 2 tuần lội bộ dọc rừng, để đi động viên học sinh trở lại trường, anh Tuân nhớ lại cứ thời điểm đó nhà nhà đóng cửa im ỉm từ sáng đến tối, trâu bò khắp xã cũng được lùa vào chuồng, canh giữ cẩn mật, còn trẻ con thì không dám ló mặt ra khỏi nhà. Sự "giáng thế" của hắc chúa sơn lâm, mới đây nhất vào tháng 11/2007 tại thôn Hoong, qua theo dõi nhiều năm của đồng bào Vân Kiều trong xã Hướng Linh thì bao giờ con cọp đen này cũng xuất hiện ở cánh rừng Vàng, sau đó sang rừng Miếu đi vòng qua thôn Hoong, rồi tiến lên đỉnh Voi Mẹp thì mất hút. Tuy đều đặn xuất hiện và được người dân mô tả là có hình dáng rất lớn, bằng chứng là dấu chân để lại trên đường đi qua to như chiếc bát múc canh của đồng bào, nhưng tuyệt nhiên không một lần ông cọp lạ này bắt người hay trâu bò làm đồ nhắm. Nhưng theo kinh nghiệm nhiều năm thì cứ mỗi lần cọp xuất hiện thì nhiều người dân trong vùng lại bị đau, trâu, bò bỗng rưng lăn ra chết hàng loạt, trong lần xuất hiện gần đây nhất thì thôn Hoong có 34 con trâu, bò to khỏe tự nhiên lăn ra chết. Nặng nhất là nhà Hồ Pà Chiêng, người bắt gặp cọp đen đầu tiên trong khu rừng Vàng, về đến nhà thì nghe tin dữ 4 con trâu đực to như voi con nhà mình mới được lái buôn trả 50 triệu, bỗng lăn ra chết, đành phải nhờ cả làng đào hố rồi khiêng đi chôn giúp. Nhiều người già trong làng cho rằng con cọp đen này đã thành tinh, nên mãnh lực của nó toát ra cũng đủ làm chết các loại gia súc và làm đau người trên đường nó đi qua.
 Ông Pạ Tuyến, người nắm giữ nhiều bí mật của rừng thiêng. |
Rừng thiêng
Cho tới bây giờ những người già sống đến bách niên tại thôn Hoong, hầu như không biết bên trong khu rừng Miếu ngay cạnh làng mình có những gì? Vì đây là một khu rừng thiêng mà không phải ai cũng được đặt chân tới, hiện tại người được phép duy nhất được ra vào bên trong khu rừng này là trưởng bản Hồ Rầm, trên đường dẫn tôi đến khu vực Miếu mà dân làng vẫn thường dùng làm nơi cúng thần rừng, trong những ngày đại lễ ông nói với tôi "Khu rừng này ngay cạnh làng mình, nhưng dân làng không bao giờ dám tự ý đi vào, mọi lá cây ngọn cỏ, muông thú bên trong cũng không bị xâm phạm, trời sinh như thế nào thì rừng Miếu vẫn nguyên trạng như vậy". Sự quá rậm rạp của khu rừng khiến tôi liên tục bị mất hút người dẫn đường, do từng cuộn dây leo chằng chịt che lấp tầm nhìn, mặc dù hai người chỉ cách nhau vài sải tay, thỉnh thoảng tôi lại bị giật thót mình, bởi đụng phải những đàn khỉ, chúng thi nhau kêu khèng khẹc rồi nhảy toán loạn trên những ngọn cây. Không phải những điều này mà rừng Miếu được người Vân Kiều coi là rừng thiêng, mà đi cùng với đó là một lễ cúng được đồng bào cho là vô cùng quan trọng, cứ 3 năm diễn ra một lần, lễ vật bằng một đôi trâu mộng, một con đen một con trắng, lễ cúng kéo dài 2 ngày, đêm hôm trước khi diễn ra lễ chính, tất cả dân của làng Hoong phải có mặt tại khu Miếu làm lán đốt lửa ngủ ở đó một đêm, buộc 2 con trâu lại để thầy cúng niệm chú mời thần rừng, thần miếu về nhận lễ, rồi che chở cho làng, khi mọi nghi lễ cúng hoàn thành thì đôi trâu này được đem ra giết thịt để tất cả dân làng cùng đánh chén. Tôi hỏi già làng Hồ Vàng sao lại phải cúng rừng tốn kém thế? Thì được già làng cho biết "nếu không cúng thì làng sẽ bị hao người, gia súc chết vì đây là rừng thiêng nếu không đầy đủ lễ vật và lòng thành, các đấng tối cao sẽ nổi giận. Không biết có phải vậy không mà trong chiến tranh chống Mỹ tất cả các loại bom đạn được ném xuống khu rừng này đều không thể phát nổ được, đã có 8 quả bom tấn tịt ngòi còn nằm lại trong rừng, mới năm ngoái những người đi cưa bom phải cúng rừng một con trâu để được làng cho vào tháo lấy sắt và lấy thuốc.
Cho tới bây giờ, những dấu tích và cả những câu chuyện mà bà con Vân Kiều tại xã Hướng Linh và Hướng Sơn huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị kể lại vẫn là những điều bí ẩn. Có người cho rằng trong các câu chuyện này có một phần quãng đời huyền thoại của vị vua chống thực dân Pháp để lại giữa vùng rừng thiêng của dãy Trường Sơn này. Nhưng khi trao đổi với chúng tôi cả Sở văn hóa thể thao và du lịch cũng như Bảo tàng tỉnh Quảng Trị đều thừa nhận họ chưa hay biết về những khu vườn và hiện vật lạ trên, và cũng chưa có một động thái nào để nghiên cứu và kiểm nghiệm những điều đó.
Bài và ảnh: Khánh Gia