Thời tiết lạnh và mưa nhiều là những yếu tố không tốt cho sức khỏe của trẻ. Do sức đề kháng còn yếu, trẻ dễ bị virus và vi khuẩn tấn công gây bệnh. Vì vậy, cha mẹ cần đặc biệt lưu ý theo dõi sức khỏe của trẻ để sớm phát hiện dấu hiệu bất thường, kịp thời điều trị và tránh biến chứng nặng.
Trẻ dễ mắc cúm
Cúm là bệnh do virus gây nhiễm trùng đường hô hấp và rất dễ lây lan. Vào mùa lạnh, trẻ dễ mắc cúm hơn do virus tồn tại lâu trong môi trường lạnh và không khí lạnh làm suy giảm phản ứng miễn dịch của niêm mạc mũi. Hệ miễn dịch còn non nớt, thói quen đưa tay lên mặt và tiếp xúc gần với người bệnh trong không gian kín cũng làm tăng nguy cơ nhiễm cúm.
Triệu chứng thường gặp gồm:
- Sốt cao
- Ho
- Chảy mũi, ngạt mũi
- Đau nhức cơ, mệt mỏi
- Viêm kết mạc nhẹ (đỏ mắt, ngứa)
- Có thể kèm nôn ói hoặc tiêu chảy
Phòng bệnh: Cha mẹ nên giữ ấm cho trẻ, duy trì vệ sinh cá nhân, tăng cường dinh dưỡng và tiêm vaccine cúm hằng năm. Hạn chế để trẻ tiếp xúc với người đang mắc bệnh và tránh cho trẻ dùng thức ăn lạnh để giảm nguy cơ lây nhiễm.
Cúm là bệnh do virus gây nhiễm trùng đường hô hấp và rất dễ lây lan ở trẻ trong mùa lạnh.
Viêm tiểu phế quản
Viêm tiểu phế quản thường gia tăng vào mùa lạnh do virus phát triển mạnh, đặc biệt là virus hợp bào hô hấp (RSV). Bệnh khởi phát với triệu chứng giống cảm lạnh như sổ mũi, ho, nhưng có thể nhanh chóng nặng lên với khò khè, thở rít, khó thở do tiểu phế quản bị viêm, phù nề và tắc nghẽn bởi dịch nhầy.
Bệnh thường gặp ở trẻ dưới 2 tuổi (đặc biệt là 2 - 6 tháng) và có thể gây biến chứng nguy hiểm nếu không điều trị kịp thời.
Phòng bệnh: Cha mẹ cần vệ sinh tai - mũi - họng cho trẻ hằng ngày bằng nước muối sinh lý, giữ ấm cơ thể, đảm bảo môi trường sống trong lành, tránh để trẻ tiếp xúc với khói thuốc và mầm bệnh. Trẻ sơ sinh nên được bú mẹ hoàn toàn đến 12 tháng tuổi. Đưa trẻ đến bệnh viện ngay khi có dấu hiệu: khó thở, bú kém, tím tái hoặc trẻ dưới 3 tháng tuổi, sinh non, mắc bệnh tim phổi bẩm sinh hay suy giảm miễn dịch.
Tiêu chảy
Tiêu chảy do virus, chủ yếu do Rotavirus, là bệnh phổ biến ở trẻ vào mùa đông. Bệnh thường kéo dài 3 đến 7 ngày và thường gặp ở trẻ từ 3 - 24 tháng tuổi.
Khi trẻ bị tiêu chảy, cha mẹ nên tham khảo ý kiến bác sĩ. Không ép trẻ ăn nhiều, thay vào đó cần cho trẻ uống đủ nước và sử dụng dung dịch Oresol để bù nước - điện giải. Nếu trẻ sốt cao, tiêu phân có máu, chất nhầy hoặc than đau bụng nhiều, cần đưa trẻ đi khám ngay.
Viêm mũi dị ứng
Viêm mũi dị ứng là bệnh thường gặp ở trẻ vào mùa đông. Nếu không điều trị dứt điểm, bệnh dễ tái phát nhiều lần và có thể gây biến chứng như viêm phổi, viêm tai giữa, viêm xoang.
Bệnh xảy ra khi niêm mạc mũi bị viêm do tiếp xúc với các dị nguyên. Khi cơ thể gặp dị nguyên, histamin được giải phóng gây sưng, ngứa và tiết dịch nhiều trong mũi. Thời tiết lạnh, ô nhiễm không khí và sức đề kháng yếu làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
Triệu chứng gồm: hắt hơi, ngứa mũi, chảy mũi, quấy khóc nhiều (đặc biệt về đêm) và có thể biến chứng thành viêm xoang, viêm họng nếu không điều trị đúng.
Phòng và điều trị: Cha mẹ cần giữ ấm vùng mũi, cổ, đầu; hạn chế để trẻ ngoáy hoặc xoa mũi khi lạnh. Tăng cường dinh dưỡng đầy đủ từ thịt, cá, trứng, đậu, rau củ quả để trẻ nhanh hồi phục. Với trẻ sốt trên 38°C, cần lau mát hạ sốt và dùng thuốc theo chỉ định bác sĩ. Khi trẻ bị viêm mũi, có thể nhỏ nước muối sinh lý 0,9% từ 3 - 4 lần/ngày cho đến khi hết chảy mũi.
Làm thế nào để dự phòng các bệnh mùa lạnh?
Để giúp trẻ phòng bệnh hiệu quả trong mùa lạnh, cha mẹ cần lưu ý:
- Giữ ấm đầy đủ cho trẻ
- Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước sạch
- Tiêm phòng cúm và các vaccine cần thiết theo khuyến cáo
- Tăng cường thực phẩm lành mạnh và cho trẻ uống đủ nước
- Đảm bảo trẻ nghỉ ngơi đầy đủ
- Cho trẻ ở nhà khi có dấu hiệu mệt để tránh lây lan virus.
