Lươn có tên khoa học fluta alba, họ cá da trơn. Thịt lươn vị ngọt, tính ôn, có tác dụng cao về mặt chữa trị các bệnh gan, xương, hệ cơ thần kinh và cơ bắp cho cả người tập luyện thể thao và người cao tuổi ít vận động...
Thịt lươn là thần dược đại bổ khí huyết, tăng cường gân cốt, kiện tráng dương thận. Thịt lươn có nhiều vitamin A (gấp 30 lần cà rốt), giúp làm sáng mắt, giải độc nhặm mắt đỏ. Còn có tác dụng chữa mụn nhọt, thủy thũng, bổ dưỡng can, huyết, tỳ vị. Hàm lượng vitamin B1, B6 cao giúp phụ nữ từ 40 - 65 tuổi ngừa loãng xương.
Dưới đây là một số bài thuốc từ lươn:
Bổ máu, giúp trẻ hết biếng ăn, suy dinh dưỡng, gầy ốm, còi xương; phụ nữ cấn thai người luôn mệt mỏi: lươn 800 - 1.200g (mua về cho vào 5 muỗng giấm, ngâm 10 phút, rửa sạch nhớt, mổ bỏ ruột, lọc bỏ xương, chỉ máu, bỏ đầu, giữ đuôi), thái hột lựu (đối với trẻ em), sợi dài 3 - 5cm (người lớn), trộn 1/2 muỗng muối, bột nêm, để 15 phút; 15g hoa cúc trắng, 20g đương quy, 15g nấm linh chi (ngâm 30 phút), 5g hành lá, củ cải trắng, 3g tỏi giã nhuyễn, 3g gừng lát mỏng, 2 muỗng rượu nếp ngon. Nấm linh chi nấu trong 800ml nước, sôi 15 phút cho hoa cúc vào nấu tiếp. Gia vị xào qua với thịt lươn vừa chín tới đổ vào nước đã có nấm, hoa cúc. Nấu còn 400ml, nhắc xuống thêm hành, tiêu. Ăn nguội 4 lần/ngày, 3 ngày/lần. Liên tục 4 tuần.
Trừ thũng, tiêu mụn nhọt: lươn làm sạch, cắt khúc 3cm (giữ xương sống), 3 tép tỏi đập nát, 50ml rượu dâu, 20g đậu xanh (nấu chín đãi vỏ), 3g cúc hoa vàng, 3g hoa nhài, 5g ngân hoa, 1/2 muỗng đường trắng, bột nêm và 3 muỗng dầu mè. Cho lươn vào xào qua, khi da vừa săn chín, cho vào nấu chung các thứ với 200ml nước và rượu dâu, hầm còn 150ml, nhắc xuống ăn nóng với 10g rau diếp cá. Ăn liên tục 5 ngày.
Tác dụng bổ thận, tráng dương, bệnh thủy thũng xơ gan ở nam giới, phụ nữ yếu sinh lý sau sinh; đau lưng, nhức gân, tê khớp do ít vận động vì cao tuổi: lươn mua chọn con từ 1.200 - 1.800g, màu vàng nghệ sẫm (không mua lươn đen hoặc lạch). Làm như trên, lấy hết thịt (bỏ xương), xào 10 phút với các gia vị (dầu mè hoặc dầu thực vật). Nấu chung trong 500ml nước với 100g đậu đen, 30g nấm linh chi (sẽ cho ra dược chất alkaloid, nucleotid và nhiều acid béo, không làm tăng cholesterol). Nấu còn 300ml, chia 3 phần ăn cả ngày. Liên tục 2 ngày/lần (mỗi khi ăn cho thêm 1 quả trứng gà).
Tác dụng phục kiện thận suy (từ 25 - 30 tuổi): chống tế bào tiểu cầu làm lão hóa các tế bào khác; nam nữ bị cận, viễn do chăm chú nhìn nhiều dẫn đến đục thủy tinh, mờ. Mua lươn khoảng 1kg trở lên, làm sạch bỏ ruột, để nguyên con (có thể xắt làm đôi, không bỏ đầu, đuôi), 200g đậu đen, 20g hà thủ ô, 10 quả táo đỏ, 3g gừng xắt lát. Tất cả rửa sạch, cho vào 600 - 700ml nước, nấu sôi 20 phút, hạ lửa riu riu đến khi xăm đũa thấy xương lươn nhừ. Nhắc xuống ăn nóng, 3 lần/ngày. Liên tục 10 ngày.
Tác dụng nhuận phế, dưỡng âm, thận suy, nóng do gan suy... mua lươn về làm như trên, xắt khúc 3 - 5cm, ướp với 3 tép tỏi đập nát, 5g gừng thái sợi, 15g huyền sâm, 20g mạch đông, 20g ngân mộc nhĩ, 4g bạc hà (bán ở hiệu Đông y), 10g bách hợp. Cho tất cả vào nấu chung với 500ml nước còn 250ml, nhắc xuống ăn nóng với 10g rau cần tây (hoặc xà lách xoong), không nêm đường khi nấu. Ăn liên tục 2 tuần.
BS. THU HƯƠNG