Nhiều kỹ thuật cao trước chỉ làm tại các BV tuyến trên như mổ máu tụ trong não, mổ chấn thương sọ não, thay khớp háng toàn phần với chi phí hàng trăm triệu… thì nay nhiều BV địa phương đã làm thành thường quy. Thông tin này được đưa ra tại Hội nghị Sơ kết thực hiện Đề án Bệnh viện vệ tinh năm 2013-2014 do Cục Quản lý Khám chữa bệnh- Bộ Y tế tổ chức ngày 16/4 tại Hà Nội.
PGS.TS Nguyễn Thị Kim Tiến- Bộ trưởng Bộ Y tế chủ trì và phát biểu tại hội nghị. Các đồng chí Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Xuyên, Nguyễn Viết Tiến, lãnh đạo UBND một số tỉnh, thành phố và các Vụ, cục chức năng trực thuộc Bộ Y tế, các BV tham dự hội nghị...
Làm chủ kỹ thuật cao ngay tại tuyến dưới
Trong bài phát biểu tại hội nghị, PGS.TS Nguyễn Thị Kim Tiến – Bộ trưởng Bộ Y tế cho biết, sau hai năm thực hiện Đề án BV vệ tinh, được sự quan tâm và chỉ đạo thường xuyên của Chính phủ và sự ủng hộ của các Bộ, ngành và sự tham gia của UBND các tỉnh, thành phố cùng với sự nỗ lực phấn đấu của các BV hạt nhân và vệ tinh, đến nay Đề án BV vệ tinh của Bộ Y tế bước đầu thu được một số kết quả đáng được khích lệ. Đề án BV vệ tinh mới thực hiện được 2 năm nhưng mạng lưới BV vệ tinh đã được thiết lập một cách chặt chẽ giữa tuyến trung ương và địa phương ở 5 chuyên khoa đang có tỉ lệ quá tải cao là ung bướu, ngoại chấn thương, tim mạch, sản và nhi.
48 BV vệ tinh của 37 tỉnh, thành đã hoạt động khá hiệu quả dưới sự trợ lực của 14 BV hạt nhân gồm: Việt Đức, Bạch Mai, BV E, Phụ sản TW, Nhi TW; ĐKTW Huế; Chợ Rẫy, Chấn thương Chỉnh hình, Nhân dân Gia Định, Từ Dũ, Nhi Đồng 1 và 2 (TP. HCM). Các chuyên ngành như:ung bướu đã tiến hành chuyển giao 58 lượt kỹ thuật cho tuyến dưới; tim mạch đã chuyển giao 27 kỹ thuật; ngoại chấn thương đã hoàn thành 105 lượt chuyển giao kỹ thuật; nhi đã hoàn thành 34 lượt chuyển giao kỹ thuật; sản đã hoàn thành 28 lượt chuyển giao kỹ thuật…
Nhờ vậy, đến nay một số BV vệ tinh đã làm chủ được các kỹ thuật y tế cao do bệnh viện hạt nhân chuyển giao, thiết thực giúp người bệnh, nhất là người bệnh nghèo được tiếp cận các dịch vụ kỹ thuật cao ngay tại các cơ sở y tế tuyến dưới, điển hình là BVĐK tỉnh của các tỉnh Phú Thọ, Ninh Bình, Thanh Hóa, Khánh Hòa, Ninh Thuận, Lâm Đồng, Quảng Nam…
Bổ sung thêm thông tin, PGS.TS Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh cho biết, với việc tiếp nhận các kỹ thuật chuyển giao từ BV hạt nhân, tỷ lệ chuyển tuyến của các BV vệ tinh đã giảm rõ rệt, 37,5% số BV vệ tinh đã có tỷ lệ chuyển tuyến giảm rõ, ví dụ như BVĐK tỉnh Ninh Thuận tỷ lệ chuyển tuyến chấn thương sọ não năm 2013 là 104 ca, năm 2014 còn 12 ca, giảm chuyển tuyến 88,46%; BVĐK tỉnh Phú thọ sau khi được tiếp nhận chuyển giao kỹ thuật ung bướu, số lượt người bệnh được xạ trị và phẫu thuật ung bướu tại BV tăng lên: năm 2013 là 2876 ca, năm 2014 là 5535 ca
“Thực tế cho thấy có nhiều trường hợp cấp cứu, nếu di chuyển xa, bệnh nhân có thể tử vong ngay trên đường đi nhưng nếu được điều trị ở tuyến dưới, bệnh nhân sẽ có cơ hội sống. Hơn nữa, khi tuyến dưới thực hiện được các kỹ thuật khó thì sẽ giảm tải cho BV tuyến trên, đỡ gánh nặng ăn ở, đi lại cho bệnh nhân” - PGS Khuê nói.
Người bệnh hưởng lợi
Bị gãy cổ xương đùi phải do tai nạn sinh hoạt, bà Đỗ Thị Hải - 70 tuổi, ở TP Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh - được chỉ định thay khớp háng. Thay vì phải vượt hơn 100 km lên BV Việt Đức ở Hà Nội để mổ thì nay bà Hải được phẫu thuật thành công ngay tại BVĐK Quảng Ninh. Một ngày sau mổ, bệnh nhân đã ngồi dậy ăn uống, tập vận động phục hồi chức năng. Bệnh nhân đã được cho tập đi lại và xuất viện sau 1 tuần điều trị.
BS Nguyễn Trọng Diện, Phó Giám đốc BVĐK Quảng Ninh, cho biết gãy xương đùi là một chấn thương nặng, phức tạp cần được phẫu thuật. Do khả năng liền xương ở người lớn tuổi kém nên bệnh nhân thường được chỉ định thay khớp háng nhân tạo toàn phần. Theo bác sĩ Diện, vài năm trước, với những kỹ thuật khó như thế này, bệnh nhân thường được sơ cứu sau đó chuyển thẳng về BV Việt Đức nhưng nhờ được chuyển giao kỹ thuật từ đề án BV vệ tinh, phẫu thuật gãy xương đùi đã trở thành kỹ thuật thường quy của BVĐK Quảng Ninh. Là 1 trong số 7 BV vệ tinh của BV Việt Đức, những năm qua, gần 20 kỹ thuật ngoại khoa, gây mê phức tạp về phẫu thuật sọ não, mạch máu, chấn thương chỉnh hình… đã được BV Việt Đức chuyển giao thành công cho BVĐK Quảng Ninh. Hai năm thực hiện đề án BV vệ tinh, BV ĐK Quảng Ninh đã phẫu thuật 425 ca chấn thương sọ não, trong đó có 37 ca máu tụ trong não, 73 ca ghép khuyết sọ, ứng dụng các kỹ thuật tiên tiến trong hồi sức và điều trị chấn thương sọ não nặng như đặt máy đo áp lực nội sọ…
Các bác sỹ BVĐK tỉnh Quảng Ninh thực hiện kỹ thuật Tán sỏi niệu quản qua nội soi ngược dòng trước sự chứng kiến của đoàn công tác BV Hữu nghị Việt Đức
Ông Trần Bình Giang, Phó giám đốc BV Việt Đức cũng đánh giá: “Sau chuyển giao kỹ thuật, nhiều bệnh viện tuyến tỉnh đã thực hiện được kỹ thuật khó khá hiệu quả như mổ máu tụ trong não. Trước khi chuyển giao, nhiều nơi chưa thực hiện được nhưng hiện nay thì khác, tỷ lệ chuyển tuyến lên chỉ còn 1-3%”.
Tuy nhiên ông Giang đề xuất, cần lựa chọn kỹ thuật để chuyển giao không phải làm tràn lan, nhưng mổ tim hở chỉ cần một vài nơi làm được. Bên cạnh đó, cần khảo sát đánh giá trước cơ sở vật chất, trang thiết bị của BV vệ tinh trước khi chuyển giao kỹ thuật, tránh tình trạng đạo tạo xong về không thiết bị để làm, học xong phí.
Tại BVĐK Phú Thọ, TS Nguyễn Huy Ngọc, Phó Giám đốc BV cho biết, nhờ triển khai mô hình BV vệ tinh của BV Việt Đức, BV K, BV Bạch Mai mà tỷ lệ chuyển tuyến của BV giảm rõ rệt. Nếu như trước đây, chuyên ngành ngoại khoa tỷ lệ chuyển tuyến xuống BV Việt Đức của BVĐK Phú Thọ hàng năm là 35-40
% thì hiện nay chỉ còn khoảng 0,9%; hay chuyên ngành ung bướu trước đây là gần 60% thì hiện nay tỷ lệ chuyển tuyến xuống BV K của BV chỉ còn hơn 1,2%...
Thành công của mô hình BV vệ tinh của BVĐK tỉnh Quảng Ninh hay BVĐK Phú Thọ chỉ là một trong những điển hình thành công trong việc triển khai Đề án BV vệ tinh mà Bộ Y tế đã tiến hành thời gian qua.
Không thể giảm tải tuyến trên bền vững nếu không có BV vệ tinh
Cũng theo Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến, cơ sở hạ tầng tốt hơn tuyến trung ương, trang bị máy móc không kém và thực hiện được các kỹ thuật chuyển giao tốt như các tuyến TW chính là cơ sở để BV vệ tinh giúp giảm tải. Ví dụ như BV Thanh Hóa, Nhi Thanh Hóa nay đều đã có thể mổ tim, trước đó vài ba năm thì không thể làm được. Hay BV Nghệ An, Hà Tĩnh nay còn to đẹp hơn BV Trung ương, thậm chí họ đang hướng tới ghép tạng. Nếu BV vệ tinh không phát triển sẽ không thể giảm tải được vì thế hệ thống BV vệ tinh sẽ tiếp tục được tăng cường.
“Bộ sẽ tích cực tuyên truyền cho người dân về những BV quá tải đó có BV quá tải thật, có BV quá tải ảo. Trong nghiên cứu độc lập của chúng tôi thì có 30 -60% bệnh nhân điều trị ở tuyến cuối tại Trung ương và TP HCM có thể điều trị ở tuyến dưới và thời gian nằm viện có thể rút ngắn; tránh nằm lâu vì dễ nhiễm trùng bệnh viện”, Bộ trưởng đưa ra thông tin
Theo Bộ trưởng, người dân cần tạo ra thói quen khám ở tuyến gần gần nhất có chất lượng cao, ngày càng cao. Về phía Bộ Y tế cũng sẽ chú trọng đầu tư cơ sở vật chất, đặc biệt là đào tạo nhân lực và chuyển giao công nghệ, đồng thời tiếp tục khắc phục những tồn tại, khó khăn trong quá trình triển khai thực hiện Đề án BV vệ tinh giai đoạn vừa qua, làm cơ sở để xây dựng và phê duyệt Đề án giai đoạn 2016-2020, mở rộng số BV vệ tinh trong thời gian tới.
Cũng tại hội nghị, Bộ trưởng yêu cầu mỗi BV cần đẩy mạnh công tác truyền thồng, nói về cái mình đã làm được để cộng đồng biết, tuy nhiên bên cạnh đó các đồng chí lãnh đạo BV cũng cần thực sự nghiêm khắc với những cán bộ y tế có biểu hiện không đúng mực trong ứng xử với người bệnh và người nhà bệnh nhân.
Tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến cho biết, Bộ đã làm việc với Ngân hàng TMCP Đầu tư và phát triển Việt Nam (BIDV). Theo đó, ngân hàng sẽ cho vay 20 nghìn tỷ đồng với lãi suất ưu đãi tập trung vào xây dựng bệnh viện cơ sở 2 như Bệnh viện Nhi Trung ương, Bệnh viện Phụ sản Trung ương, Bệnh viện Việt Đức, Bạch Mai, Chợ Rẫy; xây thêm một số tòa nhà mới trong khuôn viên bệnh viện hiện tại, từ đó tăng số giường bệnh. Ngoài ra, gói tín dụng này cũng phục vụ mua sắm trang thiết bị. Bệnh viện không cần tài sản thế chấp mà theo tín chấp của ngành y tế, có thể tự chủ trong vay vốn hoặc đề nghị đề nghị địa phương hỗ trợ một phần. Việc thực hiện vay vốn trên tinh thần công khai, minh bạch, có hiệu quả, bệnh viện được
Thái Bình
chọn vay vốn phải có năng lực thực hiện.
