Quản lý lỏng lẻo có thất thoát
Theo Thanh tra tỉnh Gia Lai: Kết quả kiểm tra cho thấy, việc quản lý, sử dụng Quỹ BHYT giai đoạn 2014-2019 tại địa phương này có nhiều sai sót.
Qua quá trình rà soát, có những nguyên nhân được xác định là do các chuyên viên kỹ thuật, các nhân viên thẩm định thanh toán bảo hiểm khi làm thủ tục cho các bệnh nhân đã bấm vào ô tử vong. Theo đánh giá của BHXH Gia Lai: Các sai sót đều bắt nguồn từ khâu nhập liệu đầu vào. Tuy nhiên, các sai lầm vừa xảy ra đã gây dư luận không tốt. Các nhân viên tiếp nhận bệnh, các chuyên viên nhập liệu cần phải xem đây là bài học sâu sắc cho mình.
Từ năm 2016 đến hết năm 2019, riêng huyện Ia Pa có 106 trường hợp là các đối tượng bảo trợ, người dân tộc thiểu số... đã tử vong từ lâu nhưng vẫn có tên trong danh sách thanh toán BHYT với số tiền hơn 140 triệu đồng.
Việc làm thủ tục thanh toán các chi phí khám chữa bệnh bằng BHYT từ năm 2014 đến hết tháng 9/2019 sai phạm số tiền 1,6 tỷ đồng. Các khuyết điểm dẫn đến sai phạm này chủ yếu là chi sai chế độ giường lưu bệnh, phòng lưu bệnh. Vấn đề hồ sơ bệnh án để thanh toán bảo hiểm y tế cũng sai 1,4 tỷ đồng (chủ yếu xảy ra ở Bệnh viện đa khoa tỉnh Gia Lai).
Lãnh đạo tỉnh Gia Lai yêu cầu khẩn trương chấn chỉnh các sai sót.
Ngoài yếu kém, buông lỏng quản lý để thanh toán sai tiền BHYT, lãnh đạo BHXH Gia Lai còn tuyển dụng, bổ nhiệm sai đối tượng, sai quy trình đối với hơn 30 cán bộ. Giám đốc cơ quan này tùy tiện bổ nhiệm nhiều cán bộ mà các lãnh đạo chủ chốt trong đơn vị như: cấp ủy, lãnh đạo, Chủ tịch Công đoàn... không biết hoặc không được tham gia ý kiến. Trước những bất cập này, tỉnh Gia Lai và Bảo hiểm xã hội Việt Nam đã có chỉ đạo cần phải làm rõ trách nhiệm các cá nhân sai phạm để có hình thức xử lý phù hợp.
Cần nhìn nhận khách quan
Bên cạnh đó, lãnh đạo tỉnh Gia Lai cũng chỉ đạo Sở Y tế Gia Lai nghiêm túc kiểm điểm các sai phạm liên quan đến việc mua sắm vật tư y tế. Nhiều loại hàng hóa cao hơn giá thị trường. Theo Thanh tra tỉnh Gia Lai: Một số trang thiết bị bảo hiểm y tế không thuộc danh mục tài sản phải thẩm định giá theo Nghị định số 89 của Chính phủ nhưng Sở Y tế đã thuê các doanh nghiệp thẩm định để định giá, không thực hiện đúng Tiêu chuẩn thẩm định giá Việt dẫn đến giá tài sản được thẩm định cao hơn giá thị trường, làm thất thoát tiền ngân sách của Nhà nước.
Việc Sở Y tế Gia Lai để Công ty Cổ phần Tiến Bộ thực hiện dự án Đầu tư mua sắm trang thiết bị y tế cho Bệnh viện Lao và Phổi tỉnh Gia Lai nhưng vi phạm hợp đồng, gây thiệt thòi cho bệnh nhân. Số tiền phạt đơn vị vi phạm này là 600 triệu đồng, Sở Y tế Gia Lai phải có trách nhiệm truy thu, nộp vào ngân sách.
Tại BVĐK Gia Lai được giao làm đầu mối triển khai nhiều gói thầu tập trung đối với thuốc và vật tư y tế. Tuy nhiên, Thanh tra tỉnh Gia Lai khẳng định: Thời gian đánh giá hồ sơ thầu của bệnh viện chậm chạp, vượt cả thời gian gia hạn tối đa. Điển hình như gói thầu số 1 ngày 12/7/2016 chậm đến 34 ngày so với quy định. Gói thầu số 1 ngày 24/7/2017 chậm 26 ngày so với quy định. Sự chậm chạp này đã ảnh hưởng đến vấn đề cung ứng thuốc kịp thời cho bệnh nhân.
Quá trình làm việc với thanh tra, phía BVĐK Gia Lai không cung cấp được các hồ sơ liên quan đến đấu thầu gói vật tư chấn thương, chỉnh hình. Gói mua sắm thông dụng cũng không có hồ sơ. Lý do được bệnh viện đưa ra là hồ sơ thất lạc hết rồi. Điều này thể hiện sự yếu kém trong quản lý, lưu trữ hồ sơ đấu thầu.
Quá trình thực hiện các bước đấu thầu có nội dung sai quy định, mâu thuẫn, có dấu hiệu hợp thức hóa hồ sơ. Suốt thời gian dài, tổ thẩm định của bệnh viện đã phát hiện ra ở tất cả các gói thầu có nhiều mặt hàng cùng chủng loại, tác dụng giá thấp (thậm chí rất thấp) nhưng không được lựa chọn mà lại chọn giá cao gây thiệt hại ngân sách. Tổ thẩm định kiến nghị lên nhưng Giám đốc Bệnh viện là ông Phạm Bá Mỹ gạt đi, không xem xét, xử lý. Đặc biệt, từ năm 2015-2019, một số sai phạm trong đấu thầu ở BVĐK Gia Lai đã được Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai chỉ đạo nhưng bệnh viện vẫn không thực hiện nghiêm nên dẫn đến các sai phạm nghiêm trọng hơn ở các năm sau. Giám đốc BVĐK Gia Lai còn chia nhỏ các gói thầu, ban hành 1.165 quyết định chỉ định thầu mua sắm vật tư, hóa chất cho từng đợt mua sắm với giá trị mỗi gói thầu dưới 100 triệu đồng, tổng giá trị là hơn 95 tỷ đồng (năm 2016 là 56,088 tỷ đồng; năm 2017 là gần 39 tỷ đồng). Bên cạnh đó, còn có 361 mặt hàng bệnh viện không tổ chức đấu thầu. Theo quy định Điều 22 Luật Đấu thầu thì trường hợp mua sắm vật tư, hóa chất của bệnh viện không thuộc trường hợp được chỉ định thầu. Khoản 6, Điều 99 Luật Đấu thầu cũng nghiêm cấm việc cố tình chia nhỏ dự án, dự toán mua sắm thành các gói nhỏ nhằm chỉ định thầu.
Trao đổi với PV Báo Sức khỏe&Đời sống về các sai phạm trên, ngày 7/5, ông Mai Xuân Hải - Giám đốc Sở Y tế Gia Lai nhìn nhận: Thực tế, một số thiết bị, vật tư y tế vẫn được kiểm toán đánh giá không đội giá cao hơn thị trường. Mặt khác, một số thiết bị dù Sở Y tế là chủ đầu tư nhưng lại ủy quyền cho một đơn vị khác mua sắm, tài chính chuyển về cho đơn vị được ủy quyền nên quá trình họ thương thảo, mua bán, thanh toán mình không nắm bắt kịp thời. Các sai phạm trong thiết bị, vật tư y tế chủ yếu xảy ra ở BVĐK Gia Lai. Sai trong việc thanh toán BHYT thực ra tích tụ từ nhiều năm, nếu chia ra mỗi năm thì số tiền sai phạm là rất nhỏ. Ngành y tế tỉnh Gia Lai đã có giải trình cặn kẽ với lãnh đạo tỉnh Gia Lai và các cơ quan liên quan. Bên cạnh đó, đã chỉ đạo xuống các huyện, phòng, ban liên quan đến sai phạm phải kiểm điểm nghiêm túc, xử lý đúng vấn đề. Thực tế, ngành y tế địa phương thời gian qua rất nhiều áp lực. Việc mua thiết bị đến quản lý trải qua nhiều khâu, nhiều đơn vị tham gia, số tiền sai sót mà chia nhỏ ra các khâu từ chi phí bến bãi, vận chuyển thì không bao nhiêu cả. Vậy nên mong được nhìn nhận khách quan và cảm thông.
