Bắt đầu tuần làm việc thứ 3, ngày 4/11, Quốc hội đã nghe báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và thảo luận một số nội dung còn ý kiến khác nhau của Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí (THTK, CLP) sửa đổi. Nhiều ý kiến của các đại biểu đã tham gia thảo luận, đặc biệt là nêu rõ sự cần thiết của việc ban hành Luật này bởi tình trạng lãng phí nghiêm trọng đang diễn ra ở nhiều cấp ngành, địa phương với nhiều hình thức khác nhau, gây bức xúc trong dư luận.
-phat-bieu-tai-quoc-hoi-5cd9a.jpg "Nhiều dấu hỏi trách nhiệm được đặt ra 1") |
Trình bày báo cáo tiếp thu, giải trình của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Phùng Quốc Hiển cho biết, dự luật đã quy định cụ thể trách nhiệm trực tiếp, liên đới trong từng trường hợp vi phạm quy định về THTK, CLP; trách nhiệm trong công khai, xử lý thông tin phát hiện lãng phí, xử lý hành vi vi phạm pháp luật về THTK, CLP theo thẩm quyền. Đặc biệt, đã bổ sung vào dự thảo luật trách nhiệm và chế tài xử lý đối với người có thẩm quyền không xử lý các hành vi vi phạm Luật THTK, CLP để bảo đảm tính khả thi cũng như tính nghiêm minh của pháp luật, khắc phục tình trạng có sai phạm mà không bị xử lý. Cụ thể, dự luật đã quy định cụ thể trách nhiệm của cơ quan, tổ chức và cá nhân vi phạm các quy định của luật để xảy ra lãng phí gồm: trách nhiệm của người trực tiếp gây lãng phí; trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị không trực tiếp vi phạm nhưng để xảy ra lãng phí trong đơn vị, để xảy ra lãng phí của người do mình trực tiếp quản lý, giao nhiệm vụ hoặc không xử lý hành vi lãng phí theo thẩm quyền; trách nhiệm liên đới của người đứng đầu cơ quan cấp trên trực tiếp không xử lý hành vi vi phạm thuộc thẩm quyền. Phát biểu tại nghị trường, đại biểu Trương Thái Hiền (đoàn Kiên Giang) cho rằng, thời gian qua nhiều dự án được lập với số tiền lên tới hàng chục tỷ đồng nhưng không khả thi, gây thiệt hại rất lớn cho xã hội. Để Luật THTK, CLP đi vào cuộc sống, đề nghị dự thảo luật xác định rõ trách nhiệm của người đứng đầu để xảy ra lãng phí bằng chế tài cụ thể; những người có thẩm quyền để xảy ra lãng phí thì phải chịu bồi thường hoặc bị cách chức; người có thẩm quyền xử lý lãng phí mà không xử lý thì cũng phải chịu trách nhiệm cụ thể.
Liên quan đến vấn đề này, các đại biểu Lù Thị Lừu (đoàn Lào Cai), Lê Đắc Lâm (đoàn Bình Thuận) cho rằng, ngoài việc phải chịu trách nhiệm khắc phục hậu quả kinh tế thì người đứng đầu phải chịu trách nhiệm pháp lý. Nếu khắc phục được thì giảm trách nhiệm pháp lý chứ không miễn như quy định Khoản 4, Điều 78, của Dự luật.
Lãng phí gây hại không kém tham nhũng
Liên quan đến vấn đề ban hành chính sách không phù hợp, quyết định không chính xác có thể gây lãng phí, đại biểu Nguyễn Thị Kim Thúy (đoàn TP. Đà Nẵng) dẫn chứng từ hàng loạt chuyện quy hoạch, cấp phép đầu tư như mía đường, xi măng, cảng biển, chợ... đầu tư lãng phí, thua lỗ, hậu quả rất rõ nhưng chưa thấy ai bị xử lý trách nhiệm. “Ở nước ta, quyết định thì do cá nhân nhưng khi ban hành thì hình thức là tập thể, cho nên khi xảy ra không ai chịu trách nhiệm, đổ lỗi cho nhau” - đại biểu Thúy nhấn mạnh. Cho rằng lãng phí gây hại không thua kém tham nhũng, đại biểu Thúy đặt ra câu hỏi so sánh một người tham nhũng 1 tỷ đồng và người ra quyết định gây lãng phí 50 - 70 tỷ đồng thì ai gây hại hơn? Ví dụ, quy hoạch yếu kém dẫn đến việc phải loại bỏ hơn 400 dự án thủy điện ra khỏi quy hoạch thì ai chịu trách nhiệm? Đại biểu đề nghị quy định rõ trong luật trách nhiệm của người ban hành chính sách và xử lý trách nhiệm với người ban hành chính sách gây lãng phí.
Đồng tình với đại biểu Thúy, đại biểu Ngô Thị Minh (đoàn Quảng Ninh) đề cập thêm việc quy định trách nhiệm về sự phối hợp của các bộ, ngành để chống lãng phí. Lấy ví dụ như việc làm đường, rồi lại đào bới đường, vỉa hè để làm các công trình ngầm không có sự phối hợp, gây lãng phí nhưng không ai chịu trách nhiệm, đại biểu Minh cho rằng phải quy định rõ trách nhiệm người đứng đầu trong việc ra quyết định đầu tư gây lãng phí, đầu tư thiếu căn cứ khoa học, không tuân thủ quy hoạch.
Cùng ngày, các đại biểu Quốc hội thảo luận ở tổ về các nội dung như việc sửa đổi, bổ sung Nghị quyết số 38/2004 của QH về chủ trương đầu tư xây dựng đường Hồ Chí Minh; Dự án Luật Hải quan (sửa đổi).
Anh Tuấn - Văn Hậu