Đã bao giờ bạn rơi vào tình trạng bị một giai điệu, một bài hát nào đó cứ ám ảnh dai dẳng, lặp đi lặp lại trong trí não bất chấp ý muốn chủ quan của bạn là không hề thích nó và phải đẩy nó ra khỏi đầu chưa? Một điều tra mới đây cho thấy, có tới 98% những người được hỏi phàn nàn rằng họ từng bị hành hạ bởi hiện tượng này. Theo các nhà nghiên cứu thì nạn nhân đã nhiễm phải một loại “vi trùng” âm nhạc nào đó.
Nhận diện thủ phạm
Theo GS. James Kellaris thuộc Đại học Cincinnati, Mỹ - chuyên gia hàng đầu nghiên cứu về ảnh hưởng của âm nhạc trên người tiêu dùng, thì đó là vì đối tượng đã nhiễm phải “earworm” - tức một loại “vi trùng” âm nhạc.
 James Kellaris - Nhà khoa học đã có nhiều nghiên cứu về “vi trùng” âm nhạc. |
Theo kết quả công trình nghiên cứu mang tên: Phân tích vi trùng âm nhạc - những bằng chứng tiếp theo về sự tồn tại hiện tượng âm nhạc “bám rễ” trong đầu của GS. Kellaris thì hầu hết trong chúng ta đã ít nhất một lần từng khổ sở vì “vi trùng” âm nhạc. Kellaris đã điều tra 559 người ở độ tuổi từ 18 - 49 về vấn đề này và kết luận: Có tới 98% trả lời họ từng bị ám ảnh bởi các bài hát. Hơn 50% trong số này nói rằng quá trình đó xảy ra thường xuyên và kéo dài trung bình vài giờ. Những bài hát có lời thường là thủ phạm chính (chiếm đến 74% trường hợp), tiếp theo đó là tiếng chuông các loại (15%) và bản nhạc không lời (11%).
Các nghiên cứu cũng nhận thấy, mỗi người khác nhau có những phản ứng khác nhau trước những ca khúc có tính lây nhiễm cao. GS. Kellaris khẳng định rằng: So với đàn ông, đàn bà dễ bị lây nhiễm “vi trùng” âm nhạc hơn; so với “dân thường”, dân âm nhạc cũng dễ bị lây nhiễm hơn bởi thời gian tiếp xúc với loại âm thanh này nhiều hơn.
Giải thích hiện tượng này, có giả thuyết cho rằng, đây là một hình thức của chứng ảo giác âm nhạc nhẹ, xuất hiện do chịu tác dụng phụ của một loại thuốc nào đó hoặc trong trường hợp đối tượng có triệu chứng loạn thần kinh ở mức độ không quá nghiêm trọng. Một giả thuyết khác cho rằng, earworm là một tác dụng phụ khi bộ não của bạn cố gắng để củng cố những ký ức, giống như những gì xảy ra trong giấc ngủ REM. Tuy nhiên, cũng có một khả năng khác, như nhà thần kinh học Oliver Sacks viết trong cuốn sách của ông: Earworms chỉ đơn giản có thể là một hậu quả của việc chúng ta thường xuyên phải sống trong môi trường tràn đầy âm nhạc cho dù chúng ta có muốn hay không.
Cách gì để chữa trị?
Theo GS.Kellaris, một khi chứng ảo giác âm nhạc trở thành vấn đề nghiêm trọng, tra tấn trí não mãi không thôi, ta có thể sử dụng “những giai điệu tẩy rửa” nhằm trung lập hóa những phần tử ký sinh âm nhạc bám dai dẳng kia. Việc áp dụng biện pháp này có thể tẩy rửa khỏi đầu ca khúc lây nhiễm. Song cùng lúc chúng ta lại có thể bị nhiễm chính tác phẩm tẩy rửa - như kiểu tác dụng phụ của thuốc.
Cũng tồn tại khả năng lây nhiễm từ người này sang người khác trong một nhóm bạn bè, đồng nghiệp. Vì vậy, việc cùng nhau tẩy rửa chắc chắn sẽ cải thiện nhanh chóng tình trạng. GS. Kellaris khuyên mọi người đừng quá lo lắng ngay khi có một bài hát xuất hiện trong đầu. Trước tiên hãy tránh nghe nhạc trong một thời gian nếu giai điệu kia vẫn ám ảnh dai dẳng và tìm cách thoát khỏi nỗi ám ảnh đó bằng việc tập trung tối đa vào một hoạt động khác. Thế nhưng, trong trường hợp chúng ta bị ca khúc nào đó quấy nhiễu tâm trí chỉ vì lý do ta không thể nhớ ra một từ trong ca khúc hoặc câu kết của ca khúc đó thì việc nghe lại toàn bộ tác phẩm hoặc hát lại tác phẩm đó có thể giúp ta rũ bỏ những “con vi trùng” âm nhạc ấy ra khỏi tâm trí.
Bảo Trân(Theo Reuters)