Nhân rộng mô hình trạm y tế theo nguyên lý y học gia đình

Đa số bệnh nhẹ đều có thể được khám và điều trị tại tuyến y tế cơ sở

Từ kinh nghiệm các nước và thực tiễn cho thấy, có khoảng 80-90% người dân bị bệnh nhẹ đều có thể được khám và điều trị tại tuyến y tế cơ sở. Đây là tuyến chăm sóc hiệu quả cho người mắc các bệnh mạn tính, những bệnh nhẹ, tránh tốn kém tiền bạc, tránh bị bệnh nặng mới đi chữa bệnh.

Thực tế, có ít nhất 30-40% bệnh nhân điều trị tại tuyến Trung ương có thể điều trị tại tỉnh, 30-40% tuyến tỉnh có thể điều trị tại huyện, 30-40% tuyến huyện có thể được chăm sóc tại xã. Có bệnh viện tuyến Trung ương khám tới 5-6 ngàn người/ngày, trong khi tuyến xã chỉ khám cho 2-3 người/ngày. Vì vậy, tăng cường y tế cơ sở là cách để giảm tải cho các bệnh viện tuyến trên.

Việt Nam là một điểm đến của nhiều nước đang phát triển trên thế giới khi được đánh giá sở hữu một hệ thống y tế địa phương bài bản. Với nhiệm vụ trong công tác dự phòng, chăm sóc sức khỏe ban đầu, chăm sóc bà mẹ trẻ em, dinh dưỡng và giờ khám chữa bệnh BHYT, việc lồng ghép nguyên lý y học gia đình với mô hình bác sĩ gia đình rất thuận lợi để triển khai chăm sóc sức khỏe người dân tuyến đầu.

Tăng cường vai trò của y học gia đình

Mới đây, tại Hội nghị trực tuyến “Nhân rộng mô hình trạm y tế xã, phường hoạt động theo nguyên lý y học gia đình, tăng cường năng lực y tế cơ sở”, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến đã nhấn mạnh, ngành y tế phải quyết liệt nhân rộng nhanh mô hình trạm y tế xã theo nguyên lý y học gia đình; 10 năm tới sẽ phải hình thành mạng lưới y tế cơ sở phủ gần khắp toàn quốc. Đây là lần đầu tiên Bộ Y tế triển khai trực tuyến tới hơn 700 đầu cầu trên cả nước, bao gồm tất cả các trạm y tế (TYT) xã để thông tin về những thành quả bước đầu triển khai mô hình TYT xã điểm tại 26 trạm.

Được biết, năm 2017, Bộ Y tế triển khai thí điểm tại 26 trạm y tế thuộc 8 tỉnh, thành bước đầu đã đạt được những kết quả khả quan. Các trạm y tế xã/phường cũng đã thu hút đông đảo được người bệnh đến khám và điều trị.

Tại hội nghị, Bộ trưởng đề nghị các cơ sở y tế tuyến TW tập trung làm kỹ thuật cao, phải giảm từ khám 5-6 ngàn người/ngày xuống dưới 4 ngàn người/ngày. Bên cạnh đó, các Sở Y tế cần phải đưa nhân lực xuống trạm y tế xã và trung tâm y tế huyện, đẩy danh mục kỹ thuật, thuốc xuống TYT xã, phường. Hiện nay, mới có 36/63 tỉnh, thành có kế hoạch, thành lập ban chỉ đạo tỉnh, huyện để triển khai Quyết định 2348 của Thủ tướng Chính phủ về đưa mục tiêu Nghị quyết 20, 21 vào y tế cơ sở. Bộ trưởng Bộ Y tế đề nghị Sở Y tế 27 tỉnh/thành còn lại phải tham mưu cho chính quyền địa phương nhanh chóng xây dựng đề án.

Bộ trưởng yêu cầu, nhiệm vụ chuyên môn mới của các TYT hoạt động theo nguyên lý y học gia đình là phải quản lý, điều trị bệnh không lây nhiễm, mạn tính với các bệnh tiểu đường, huyết áp, hen phế quản... Sở Y tế sớm phê duyệt danh sách danh mục kỹ thuật, thuốc tại TYT xã, làm việc với BHXH tỉnh để thanh toán. Đặc biệt, cần tăng cường truyền thông, giáo dục sức khỏe cho người dân hiểu thêm về vai trò của y tế cơ sở.

Nguyễn Châu