1. Những dấu hiệu và triệu chứng HIV dễ bị bỏ qua
Việc nhận biết sớm các dấu hiệu của HIV đóng vai trò quan trọng trong chẩn đoán và điều trị kịp thời. Tuy nhiên, nhiều triệu chứng ban đầu thường bị bỏ qua do dễ nhầm lẫn với các bệnh do virus thông thường.
Những biểu hiện như sốt kéo dài, mệt mỏi liên tục, sưng hạch bạch huyết, loét miệng tái phát, đổ mồ hôi đêm, phát ban không rõ nguyên nhân, sụt cân đột ngột hoặc nhiễm trùng tái diễn có thể cho thấy hệ miễn dịch đang suy yếu và cần được kiểm tra.
Hiểu đúng về các triệu chứng sớm và muộn của HIV giúp người dân chủ động thăm khám, hạn chế biến chứng và nâng cao hiệu quả điều trị.
2. Những dấu hiệu sớm xuất hiện trong 2–4 tuần đầu sau khi nhiễm HIV
Ngay sau khi virus HIV xâm nhập, nhiều người bắt đầu xuất hiện các triệu chứng trong khoảng hai đến bốn tuần. Giai đoạn này được gọi là nhiễm HIV cấp tính—thời điểm virus nhân lên mạnh mẽ, khiến cơ thể phản ứng như khi bị cảm cúm hay viêm virus theo mùa. Đây là nguyên nhân khiến nhiều người không nhận ra nguy cơ thật sự.
Ngay sau khi virus HIV xâm nhập, nhiều người bắt đầu xuất hiện các triệu chứng trong khoảng hai đến bốn tuần.
Sốt – triệu chứng khởi phát phổ biến nhất: Sốt có thể là nhẹ hoặc cao, đôi khi đi kèm ớn lạnh và đổ mồ hôi. Đây là phản ứng tự nhiên của cơ thể khi hệ miễn dịch bắt đầu chống lại virus. Tuy nhiên, vì triệu chứng giống cúm, nhiều người có xu hướng tự điều trị và dễ bỏ qua.
Đau họng kéo dài, không rõ nguyên nhân: Một số người trải qua cảm giác đau rát họng dù không có dấu hiệu nhiễm khuẩn hô hấp rõ rệt. Cơn đau có thể dai dẳng hơn so với viêm họng thông thường.
Đau đầu và đau nhức cơ thể: Cảm giác mệt mỏi kèm đau cơ, đau khớp có thể diễn ra trong vài ngày. Triệu chứng này thường khiến người bệnh nhầm lẫn với các bệnh virus khác và ít khi nghĩ đến HIV.
Phát ban da không rõ nguyên nhân: Một số trường hợp xuất hiện các vết đỏ hoặc mảng đỏ trên thân trên, mặt hoặc cánh tay. Phát ban thường không ngứa, khiến người bệnh chủ quan hoặc tự điều trị bằng thuốc bôi thông thường.
Sưng hạch bạch huyết: Hạch bạch huyết tại cổ, nách hoặc bẹn có thể sưng lên do hệ miễn dịch hoạt động mạnh để chống lại virus HIV. Đây là biểu hiện quan trọng nhưng lại hay bị bỏ qua.
Rối loạn tiêu hóa: Buồn nôn, tiêu chảy hoặc đau bụng có thể xuất hiện trong giai đoạn đầu, đôi khi kéo dài dai dẳng hoặc xuất hiện theo từng đợt.
3. Khi hệ miễn dịch suy yếu: Những triệu chứng HIV tiến triển cần đặc biệt lưu ý
Nếu không được chẩn đoán và điều trị, HIV tiếp tục tấn công tế bào miễn dịch, khiến cơ thể dễ mắc các bệnh cơ hội. Các triệu chứng ở giai đoạn này thường rõ rệt và ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt.
Nhiễm trùng xảy ra thường xuyên: Người bệnh có thể liên tục gặp các nhiễm trùng nhẹ như nhiễm trùng miệng, nhiễm trùng da hoặc nhiễm trùng hô hấp. Đây là dấu hiệu cho thấy sức đề kháng đã suy giảm đáng kể.
Sụt cân không rõ nguyên nhân: Giảm cân đột ngột hoặc kéo dài mà không ăn kiêng hay thay đổi lối sống là triệu chứng điển hình trong giai đoạn HIV tiến triển. Khi hệ miễn dịch yếu, cơ thể mất khả năng hấp thu và chuyển hóa bình thường.
Mệt mỏi cực độ: Mệt mỏi kéo dài, khó tập trung, thiếu năng lượng ngay cả khi đã nghỉ ngơi đầy đủ là dấu hiệu cảnh báo hệ miễn dịch đang chịu ảnh hưởng nghiêm trọng.
Đổ mồ hôi đêm: Người bệnh có thể thức dậy với tình trạng đổ mồ hôi nhiều dù thời tiết mát mẻ hoặc không vận động. Đây là một trong những triệu chứng phổ biến của HIV giai đoạn tiến triển.
Sốt kéo dài, dai dẳng: Những cơn sốt không rõ nguyên nhân, tái diễn nhiều lần hoặc không dứt là dấu hiệu cần được thăm khám ngay.
4. Xét nghiệm sớm – yếu tố quyết định tiên lượng và ngăn ngừa lây truyền
HIV có thể không có triệu chứng trong nhiều năm. Trong suốt thời gian đó, hệ miễn dịch bị tấn công âm thầm mà người bệnh không hề hay biết. Vì vậy, ngay cả khi không có triệu chứng, việc xét nghiệm vẫn cần được thực hiện nếu có hành vi nguy cơ hoặc tiếp xúc nghi ngờ.
Nhờ các phác đồ điều trị ARV hiện nay, người sống chung với HIV hoàn toàn có thể đạt tải lượng virus không phát hiện được, sống mạnh khỏe, lâu dài và đặc biệt là không lây truyền HIV cho bạn tình.
Việc nâng cao hiểu biết về các dấu hiệu sớm và muộn của HIV là nhiệm vụ quan trọng giúp mỗi cá nhân có thêm cơ hội phát hiện sớm và điều trị kịp thời. Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào kéo dài hoặc nghi ngờ nguy cơ nhiễm HIV, hãy chủ động đến cơ sở y tế để được tư vấn và xét nghiệm. Chẩn đoán sớm giúp cứu sống, bảo vệ sức khỏe bản thân và cộng đồng.
Mời độc giả xem thêm:
