Bệnh lây lan rộng do tự lây nhiễm bởi các vết cào xước hoặc sờ mó vào thương tổn. Bệnh thường gặp ở trẻ nhỏ, ở người lớn có hoạt động tình dục và bệnh nhân bị suy giảm hệ miễn dịch .
Dễ lây nhiễm trong sinh hoạt hàng ngày
U mềm lây ( Molluscum contagiosum (MC) là một bệnh nhiễm trùng do virus trên da. Do virus DNA poxvirus ( molluscum contagiosum virus - MCV) gây nên nhưng thường gặp nhiều nhất là loại MCV-1 và MCV-2 hay gặp trên người lớn. Virus gây u mềm lan rộng từ người này sang người khác qua tiếp xúc trực tiếp với vùng da đang bị nhiễm với nhau. Việc lây truyền của virus và qua các giọt nhỏ trong không khí. Virus có thể lan rộng qua tiếp xúc hoặc bề mặt có virus đang ở trên đó như khăn tắm, đồ chơi, dụng cụ thể thao, quần áo,... Đôi lúc virus có thể lan rộng sang các cơ quan khác của cơ thể thông qua tiếp xúc hoặc vết trầy xước hay tiếp xúc tình dục.
Cần phân biệt với nhiều bệnh ngoài da khác
Thời gian ủ bệnh từ vài tuần đến vài tháng, hầu hết bệnh nhân không có triệu chứng, một vài trường hợp than phiền ngứa, nhạy cảm và đau. Một vài trường hợp chàm xung quanh tổn thương. Khi có biểu hiện, khởi đầu thương tổn là sẩn tròn gồ cao trên da, chắc, bề mặt nhẵn, trung tâm sẩn lõm. Các sẩn thường tập trung thành nhóm, nốt sẩn thường nhỏ từ 2-6mm, có thể xuất hiện khu trú hoặc lan rộng trên da và bề mặt niêm mạc. Ở trẻ nhỏ vị trí tổn thương thường gặp là mặt, tay, chân và thân mình. Ở người lớn bệnh thường gặp ở các vị trí liên quan đến vùng sinh dục và vùng mu sinh dục. Đôi khi thương tổn có đỏ và bong vẩy xung quanh do quá trình cào, gãi hoặc do phản ứng tăng nhạy cảm của nốt sẩn. Thương tổn không có ở bàn tay và bàn chân. Các nốt sẩn nhiều được liên kết với nhau thành một mảng. Bệnh có thể tự khỏi nhưng một số có thể tồn tại nhiều năm nhất là đối với bệnh nhân suy giảm miễn dịch.
Bệnh biểu hiện với nhiều thể khác nhau: Thể u: biểu hiện bằng u hình tròn, không đau, có thể một hoặc nhiều u và đôi khi thường có loét kèm theo; bề mặt u có giãn mạch, bờ nổi cao có hạt ngọc ung thư màu trắng; một số ung thư biểu mô đáy thể u có tăng sắc tố làm cho thương tổn lâm sàng giống với ung thư hắc tố; Thể bề mặt: thương tổn là đám màu đen giới hạn rõ rệt với da lành, trên bề mặt có vẩy hoặc lõm xuống, bờ nhỏ như sợi chỉ có hạt ngọc ung thư ở trên bờ. Thể này gặp nhiều ở thân mình và các chi; Thể xơ cứng: đám màu trắng hoặc vàng, bằng phẳng hoặc hơi nổi cao (tương tự như xơ cứng bì khu trú); thương tổn trông như sẹo, bề mặt có màu giống sáp.
Cần phân biệt với bệnh: Hạt cơm phẳng: sẩn bằng phẳng không có lõm ở trung tâm, bề mặt không đều, không có hình vòm, bàn tay và chân có thể có thương tổn; Herpes simplex: thương tổn nhanh chóng lõm giữa; Thủy đậu: xuất hiện bọng nước và mụn nước; Viêm nang lông: sẩn không có lõm ở trung tâm, sẩn hoặc mụn mủ khu trú ở chân tóc; Ung thư biểu mô đáy: gồm nhiều thể lâm sàng; Nấm sâu cryptococcosis trên da ở bệnh nhân AIDS: xét nghiệm có tế bào nấm men ở thương tổn da.
Điều trị đúng để phòng biến chứng
Có nhiều phương pháp điều trị khác nhau tùy từng tổn thương, bệnh nhân mà các bác sĩ sẽ có chỉ định thích hợp. Có thể dùng các thuốc gây bào mòn; Loại bỏ thương tổn: Nạo bỏ thương tổn, đốt bằng laser CO2 và có thể dùng phương pháp khác (có thể điều trị tại nhà) như: Áp lạnh bằng ni tơ lỏng, dùng các loại thuốc bôi.
U mềm lây là bệnh lành tính, cần thực hiện đúng chỉ định điều trị của bác sĩ sẽ nhanh khỏi, tiên lượng tốt. Nếu không được điều trị đúng bệnh có thể bị kích ứng, viêm và nhiễn khuẩn thứ phát. Những tổn thương ở mí mắt có thể kết hợp với viêm nang lông và viêm nhú kết mạc. Các sẩn lâu khỏi dễ lây nhiễm cho mọi người.
Không dùng chung khăn mặt, quần áo hay các đồ vệ sinh cá nhân với người khác. Không gãi vào các khối u và chạm vào những vùng da khác trên cơ thể để tránh lan đến những chỗ khác. Không đến hồ bơi, phòng xông hơi và bồn tắm công cộng để tránh lây cho người khác. Chăm sóc và giữ gìn vùng da bệnh sạch sẽ, luôn băng lại bởi gạc để tránh lây nhiễm virus. Tái khám đúng lịch hẹn với bác sĩ để theo dõi sát triệu chứng và tình trạng bệnh. Ngoài ra, cần có chế độ dinh dưỡng tốt nhất là thời gian giao mùa để hạn chế bệnh tiến triển. Tránh quan hệ tình dục với người đang bị u mềm lây.