Bình thường, trong khoang miệng vẫn có một lượng nấm Candida albicans, nhờ có các vi khuẩn có lợi trong cơ thể sẽ vẫn giúp kiểm soát tốt số lượng nấm này.
Tuy nhiên trong trường hợp hệ miễn dịch suy yếu, vi sinh vật trong cơ thể sẽ mất cân bằng dẫn đến lượng nấm phát triển không kiểm soát và gây nấm miệng.
Nấm miệng là tình trạng bị nấm candida xâm nhiễm trong niêm mạc miệng, lưỡi và họng, thực quản. Bệnh biểu hiện bằng những mảng bợn trắng bám dai và chắc trên bề mặt miệng, lưỡi và má trong. Nếu không được chữa trị, nấm có thể lây lan sang vòm miệng, nướu răng, amiđan hoặc sau cổ họng.
Nấm miệng tuy không gây nguy hiểm đến tính mạng, nhưng khi hệ thống miễn dịch suy yếu, các triệu chứng của bệnh nấm miệng có thể nặng và phức tạp hơn dẫn đến việc chữa trị sẽ khó khăn
1. Triệu chứng của nấm miệng
Nấm miệng khi mới xuất hiện có thể không có triệu chứng gì đặc hiệu đáng chú ý. Tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh, các dấu hiệu và triệu chứng có thể phát triển từ từ hay đột ngột, kéo dài trong một thời gian dài:
Những triệu chứng thường thấy của nấm miệng là:
- Xuất hiện tổn thương màu trắng trên lưỡi, niêm mạc má, đôi khi trên vòm miệng, nướu răng và amidan;
- Tổn thương trong miệng có hình dáng như miếng pho mát;
- Có cảm giác đỏ hoặc tấy trong miệng, gây khó khăn khi ăn hoặc nuốt;
- Dễ bị chảy máu nếu bị cọ xát hoặc cào như khi ăn, đánh răng
- Khóe miệng nứt và đỏ hay gặp ở những người đeo răng giả
- Cảm giác như có bông trong miệng;
- Mất vị giác khi ăn
Nấm miệng rất dễ gây chảy máu.
- Khi tổn thương tiến triển nặng, các vết loét có thể lan xuống thực quản gây nấm thực quản gây khó khăn trong việc nuốt hoặc cảm thấy thức ăn như đang bị mắc nghẹn trong cổ họng.
- Ngoài ra ở trẻ sơ sinh bị nấm miệng có thể gặp khó khăn khi ăn, dễ kích động và cáu kỉnh và quấy khóc.
2. Ai dễ mắc?
Bất cứ ai cũng có thể mắc nấm miệng. Tuy nhiên bệnh hay xảy ra ở trẻ nhỏ, người có miễn dịch yếu, những người đeo răng giả, sử dụng corticosteroid hít. Cụ thể như:
- Nấm miệng có thể xảy ra khi hệ thống miễn dịch bị yếu đi vì bệnh
- Do uống các loại thuốc như prednisone,
- Uống kháng sinh làm nhiễu loạn sự cân bằng tự nhiên của các vi sinh vật trong cơ thể.
- Miệng khô hoặc vì một căn bệnh hay một loại thuốc bạn đang dùng;
- Vệ sinh răng miệng kém
- Hút thuốc;
- Hóa trị hoặc xạ trị để điều trị ung thư.
- Người bệnh nhiễm các bệnh: HIV/AIDS, Đái tháo đường, Nhiễm trùng âm đạo…
3. Có biến chứng nguy hiểm?
Khi trẻ em và người lớn khỏe mạnh, nấm miệng hiếm khi thành nghiêm trọng. Tuy nhiên sự lây nhiễm có thể trở lại ngay cả sau khi nó được khống chế và điều trị. Bệnh có thể trở nên nghiêm trọng khi cơ thể người bệnh bị tổn thương hệ thống miễn dịch.
Nếu bị HIV, có thể gây các triệu chứng nghiêm trọng trong miệng hoặc thực quản làm người bệnh đau đớn và khó khăn khi ăn.
Khi nấm lan xuống ruột, sẽ gây trở ngai khi cơ thể hấp thu dinh dưỡng... Đặc biệt nấm có thể lan truyền đến các bộ phận khác nếu bị ung thư hoặc hệ thống miễn dịch suy yếu do nhiều nguyên nhân khác nhau. Trong trường hợp đó, cả đường tiêu hóa, phổi và gan cũng sẽ bị ảnh hưởng
4. Nấm miệng lây qua những đường nào?
Vi khuẩn nấm Candida gây nấm miệng có thể truyền từ người này qua người khác qua tiếp xúc trực tiếp:
- Quan hệ tình dục, bao gồm cả đường hậu môn và bằng miệng.
- Mẹ truyền nấm cho con trong quá trình sinh nở.
- Mẹ lây sang con khi cho bú và ngược lại
Nên vệ sinh răng miệng hàng ngày để phòng bệnh
5. Điều trị nấm miệng thế nào?
- Khi bị nấm miệng bác sĩ thường kê: Thuốc uống chống nấm, viên ngậm chống nấm, nước súc miệng chống nấm,…. Thuốc được chỉ định dùng từ 10-14 ngày
- Nếu nguyên nhân gây nấm miệng là kháng sinh, prednisone hay corticosteroid bác sĩ sẽ chỉ định đổi thuốc hoặc giảm thiểu liều lượng
Ngoài việc thực hiện các chỉ định điều trị của bác sĩ, bệnh nhân có thể thay đổi một số thói quen ăn uống sinh hoạt hàng ngày để hạn chế diễn tiến của bệnh:
- Nên vệ sinh răng miệng sạch sẽ: chải răng ít nhất hai lần một ngày và nên dùng chỉ nha khoa, súc miệng nước muối…
- Khám răng và lấy cao răng định kỳ: đặc biệt là người bị đái tháo đường hay răng giả cần đến khám thường xuyên hơn
- Hạn chế ăn đường và thức ăn có chất men: bánh mì, bia, rượu vang… vì có thể khiến lượng nấm Candida trong miệng gia tăng.
- Không nên lạm dụng các loại nước xúc miệng hay thuốc xịt miệng.
- Bỏ thuốc lá
- Thêm sữa chua vào khẩu phần ăn để tăng lợi khuẩn, tăng cường hệ thống miễn dịch và đẩy lùi vi khuẩn nấm.
Lưu ý, nấm Candida albicans có thể trở nên kháng với thuốc kháng nấm, đặc biệt là ở những người bị nhiễm HIV/AIDS giai đoạn cuối; Một số thuốc kháng nấm có thể gây tổn thương gan. Vì lý do này, bác sĩ có thể sẽ thực hiện xét nghiệm máu để theo dõi chức năng gan.
Mời xem video được quan tâm:
Dịch sốt xuất huyết tăng cao, Bộ Y tế yêu cầu các địa phương giám sát chặt - SKĐS
