1. Đái dưỡng chấp là gì?
Đái dưỡng chấp là sự xuất hiện dưỡng chấp trong nước tiểu của người bệnh. Bệnh xuất hiện do có đường rò giữa hệ thống bạch huyết và hệ thống thận, tiết niệu.
Dưỡng chấp là một chất chỉ có trong hệ thống bạch huyết của cơ thể. Thành phần của nó gồm: lipid, (trong đó triglycerid 92%, phospho-lipid 7%, vết cholesterol tự do 1%).
Bệnh diễn ra từng đợt xen kẽ và kéo dài nhiều năm, thậm chí có người 30 năm sau, khi nặng mới đi viện khám và điều trị.
2. Nguyên nhân gây bệnh
Bệnh do nhiều nguyên nhân khác nhau:
- Nguyên nhân gây bệnh đái dưỡng chấp chủ yếu là do giun chỉ.
- Ngoài ra còn có thể do di chứng sau chấn thương thận.
- Do có hạch hoặc u vùng trung thất chèn ép vào ống bạch mạch ngực, u sau phúc mạc,
- Do di chứng sau viêm lao - giang mai.
Giun chỉ là loại ký sinh trùng sống trong hệ thống bạch huyết của cơ thể. Giun cái đẻ trứng rồi nở thành ấu trùng giun chỉ, ấu trùng giun chỉ sẽ qua ống bạch mạch ngực rồi vào máu.
Vật trung gian truyền bệnh đái dưỡng chấp là muỗi: Muỗi hút máu người có ấu trùng giun chỉ. Sau 21 ngày ấu trùng sẽ phát triển và có khả năng gây bệnh cho con người. Khi đó muỗi mang ấu trùng giun chỉ đốt người bình thường và truyền bệnh giun chỉ sang cho người lành đó.
Muỗi là vật trung gian gây bệnh giun chỉ.
Ấu trùng cư trú trong hệ thống bạch huyết, cứ 3 tháng sau trưởng thành lại đẻ trứng và tiếp tục chu kỳ truyền bệnh trên.
3. Biểu hiện của bệnh đái dưỡng chấp
Người bệnh đái dưỡng chấp biểu hiện tổn thương trong cơ thể qua 2 giai đoạn:
- Kịch phát (giun chỉ đang phát triển): Khi đó xác giun chỉ, trứng, ấu trùng... làm tắc các ống bạch mạch. Chính điều này gây tăng áp lực thẩm thấu hoặc rạn vỡ tạo ra đường rò từ hệ thống bạch mạch vào đài bể thận và niệu quản.
- Giai đoạn hết giun: Các đường rò lưu thông bạch huyết, tiết niệu vĩnh viễn và với đặc điểm là viêm xơ mạn tính. Chính vì vậy bệnh đái dưỡng chấp là một biến chứng xa của bệnh giun chỉ.
Đái dưỡng chấp có các biểu hiện lâm sàng điển hình:
Đái dưỡng chấp đơn thuần
- Nước tiểu của bệnh nhân có màu trắng đục như sữa hoặc nước vo gạo.
- Để lâu nước tiểu của bệnh nhân có thể sánh lại như nước cơm. Phía trên nổi lên có váng mỡ hoặc đặc lại như thạch.
Hiện tượng này xảy ra từng đợt nhưng không liên tục với từng bệnh nhân. Có khi hết hẳn trong thời gian dài. Hiện tượng này thường xuất hiện rõ nhất sau khi bệnh nhân có những bữa ăn nhiều sữa, trứng, thịt... hoặc sau mỗi đợt bệnh nhân lao động vất vả và thời tiết nóng nực, oi bức.
Đái máu - dưỡng chấp
Thể nhẹ: Nước tiểu của bệnh nhân có màu đỏ nhạt như nước rửa thịt. Có thể có óng ánh của váng mỡ lẫn vào.
Thể nặng: Nước tiểu của người bệnh vẫn đục và sánh nhưng có màu đỏ sẫm. Bệnh nhân lúc này có thể bị phù chân voi, tràn dịch dưỡng chấp màng tinh hoàn, viêm mào tinh hoàn dương vật... Kèm theo người bệnh có thể đau hông lưng phía bên thận bị bệnh, Bệnh nhân có thể tiểu buốt, tiểu rắt, tiểu khó, gầy sút cân... dần dần cơ thể bị suy kiệt và chết do xơ gan, lao phổi, suy dinh dưỡng...
4. Chẩn đoán đái dưỡng chấp
Khi thấy nước tiểu có màu đục khác thường cần theo dõi và đi khám ngay.
- Bác sĩ dựa vào thể trạng bệnh nhân để khám và có thể chỉ định các xét nghiệm: Soi bàng quang: xác định đái dưỡng chấp ở thận trái hay thận phải hoặc cả hai bên; Xét nghiệm máu (Tăng bạch cầu ái toan trong máu; Tìm ấu trùng giun chỉ); Cấy khuẩn nước tiểu, bạch cầu niệu; Chụp bạch mạch thận; Chụp niệu quản - bể thận ngược dòng; Chụp hệ thống bạch huyết…
- Bệnh đái dưỡng chấp cần phân biệt vì dễ nhầm với: đái mủ, đái phosphate canxi, đái tinh dịch...
5. Điều trị đái dưỡng chấp
Tùy theo nguyên nhân gây bệnh mà bác sĩ sẽ có phương pháp điều trị phù hợp.
- Nếu do giun chỉ, bác sĩ có thể chỉ điều trị nội khoa để tiêu diệt giun chỉ và ấu trùng của chúng; Có thể bơm rửa bể thận bằng dung dịch nitrat bạc 0,5%.
- Có thể điều trị bảo tồn bằng kháng sinh theo chỉ định của bác sĩ.
- Ngoài ra, bác sĩ có thể can thiệp bằng ngoại khoa để giải quyết vấn đề rò rỉ ống bạch mạch và đài bể thận.
Tóm lại: Đái dưỡng chấp tuy không phải là bệnh cấp nguy hiểm nhưng gây sợ hãi cho người bệnh khi thấy nước tiểu đục trắng như sữa hoặc đỏ đục máu. Nếu đái dưỡng chấp nặng thường xuyên, không được điều trị dần dần người bệnh sẽ bị suy kiệt và chết do xơ gan, lao phổi, suy dinh dưỡng...
Vì thế khi thấy nước tiểu đục có váng, đục như nước rửa thịt… bệnh nhân nên đến bệnh viện để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, tránh hậu quả đáng tiếc.
Mời xem video nhiều người quan tâm:
Trẻ Bị Bệnh Thủy Đậu Có Nên Kiêng Tắm, Kiêng Gió? |SKĐS
