Bệnh khí phế thũng là gì?
Các tổ chức phổi: phế quản, phế quản trung bình, tiểu phế quản và tiểu phế quản tận cùng (có thể gọi là phế nang) đều có nguy cơ nhiễm trùng cấp hoặc mạn tính kéo dài, đặc biệt là phế nang. Bởi vì, phế nang được cấu tạo không có tổ chức sụn như các phế quản khác nên nếu bị căng giãn liên tục, kéo dài, rất dễ bị tạo thành túi khí và được gọi là bệnh khí phế thũng. Bệnh khí phế thũng chỉ gặp ở người lớn.
Nguyên nhân gây khí phế thũng
Nguyên nhân gây nên khí phế thũng rất đa dạng:
- Nổi bật nhất là viêm phế quản mạn tính, kéo dài do viêm nhiễm bởi vi sinh vật.
- Do tác động của hoá chất độc hại, bụi bẩn, khói do các chất đốt: khói bếp, khói thuốc lá, thuốc lào... Vì vậy, những người nghiện thuốc lá, thuốc lào có tỷ lệ mắc bệnh khí phế thũng khá cao. Do khói thuốc lá, thuốc lào có thể làm tê liệt tạm thời các lông chuyển của thành phế quản, tiểu phế quản và phế nang mà ở người bình thường các lông chuyển này có tác dụng rất lớn để đẩy các chất gây kích ứng và các mầm bệnh ra khỏi đường hô hấp. Khi các lông chuyển bị tê liệt sẽ làm các chất gây kích ứng sẽ bị ứ đọng lại ở phế quản và dần dần thâm nhiễm vào các phế nang gây viêm và làm xơ hoá các sợi chun gây nên bệnh khí phế thũng.
- Bệnh khí phế thũng có thể xảy ra khi cơ thể thiếu một loại protein có tên là AAT (Anpha1-Antitripsin). Đây là một loại protein có tác dụng bảo vệ các cấu trúc chun của phổi tránh tác động của một số enzym. Nếu thiếu protein AAT có thể dẫn đến tổn thương phổi và hậu quả là bị bệnh khí phế thũng xuất hiện.
- Do hậu quả của bệnh hen suyễn mạn tính hoặc bệnh lao phổi kéo dài nhiều năm cũng làm căng giãn thường xuyên các thành phế quản, phế nang và cả hệ thống mao mạch của tố chức phổi cũng có thể là gây nên khí phế thũng.
- Ngoài ra bệnh khí phế thũng có thể do nghề nghiệp như một số nghệ sỹ thổi kèn, công nhân thổi bóng đèn thuỷ tinh hoặc bị bệnh bụi phổi gặp ở những công nhân thường xuyên tiếp xúc với bụi của hầm lò…
Bệnh khí phế thũng chỉ gặp ở người lớn.
Bệnh khí phế thũng có triệu chứng gì?
- Khó thở là triệu chứng thường gặp, đặc biệt là khó thở ra, nhất là lúc mang vác nặng, lên cầu thang hoặc làm việc nặng, quá sức, mệt mỏi. Khó thở có thể tăng lên khi nằm hoặc đang mắc một bệnh nhiễm trùng đường hô hấp nhất là nhiễm trùng đường hô hấp dưới: viêm phế quản, viêm phế quản - phổi, áp xe phổi….
- Môi người bệnh thường tím tái do thiếu ôxy.
- Lồng ngực biến dạng, thường có dạng hình thùng. Khi bệnh đã nặng, có thể bị phù, gan to, tĩnh mạch cổ nổi.
Để chẩn đoán bệnh, cần làm: các xét nghiệm máu ngoại vi, đo chức năng hô hấp, chụp Xquang phổi, có thể chụp cắt lớp vi tính hoặc cộng hưởng từ để biết rõ hơn về thể trạng bệnh.
Bệnh khí phế thũng nếu không phát hiện sớm và điều trị kịp thời có thể gây các biến chứng nguy hiểm như: tâm phế mạn tính, suy hô hấp, tràn khí màng phổi (do vỡ bóng khí) hoặc gây tắc nghẽn động mạch phổi… rất nguy hiểm cho tính mạng.
Điều trị khí phế thũng
Mục tiêu của điều trị bệnh này là làm giảm triệu chứng, ngăn chặn bệnh tiến triển và biến chứng.
Điều trị bao gồm các thuốc:
- Giãn phế quản, chống viêm để giải quyết tình trạng khó thở cũng như hỗ trợ tống đờm ra ngoài. Các thuốc này có thể thông qua đường hít (dạng khí dung) hoặc đường uống.
- Corticoid có thể dùng dạng hít trong điều trị cơn cấp hoặc dùng trong cả điều trị dự phòng.
- Nếu thấy có nhiễm trùng phải dùng kháng sinh thích hợp.
Tuy nhiên, dùng loại thuốc nào, liều lượng ra sao là do bác sỹ khám bệnh chỉ định, người bệnh cần tuân theo và không tự động đổi thuốc, thay liều lượng hoặc tự động ngưng thuốc. Cần khám bệnh định kỳ để theo dõi.
Nên chải răng hàng ngày đúng cách để phòng bệnh.
Phòng bệnh khí phế thũng
- Cần vệ sinh đường hô hấp trên: vệ sinh hàng ngày họng, hầu, mũi, răng, miệng bằng cách đánh răng sau khi ăn, trước khi đi ngủ buổi tối.
- Khi bị viêm đường hô hấp cần đi khám bệnh để được điều trị dứt điểm.
- Cần vệ sinh môi trường sống và môi trường làm việc tốt: bảo hộ lao động tốt, tránh khói bụi, nhất là khói bếp, khói thuốc.
- Những nhạc công thổi kèn cần tập thở đều đặn hàng ngày.
- Cần thực hiện triệt để tiêm vaccine phòng bệnh lao (vaccine BCG) cho trẻ sơ sinh và cả cho những người chưa có miễn dịch chống vi khuẩn lao.
Mời xem video nhiều người quan tâm:
Mùa Lạnh Đừng Để Viêm Phổi 'Tấn Công" | SKĐS
