Dấu hiệu mắc đậu mùa khỉ
Theo TS. BS. Vũ Quốc Đạt - Phó Trưởng Khoa Bệnh nhiệt đới và Can thiệp giảm hại (Bệnh viện Đại học Y Hà Nội), bệnh đậu mùa khỉ thường có biểu hiện chủ yếu ở da và niêm mạc. Bệnh nhân sẽ xuất hiện các nốt phỏng, các nốt phỏng có kích thước khác nhau từ 3-5mm. Trên các nốt phỏng có những biểu hiện diễn biến theo thời gian.
Ban đầu có thể là những rát đỏ, sẩn sau đó tạo thành các nốt phỏng. Sau đó các nốt phỏng có thể vỡ ra và tạo thành các mảng thâm nhiễm và có độ cứng trên da.
Với căn bệnh đậu mùa khỉ, nếu không chăm sóc đúng cách, các vết tổn thương có thể bị bội nhiễm và để lại sẹo.
Ngay khi xuất hiện các nốt phát ban trên da, người bệnh cần tới cơ sở y tế để chẩn đoán và điều trị.
Đậu mùa khỉ có nguy hiểm không?
Đậu mùa khỉ có nguy cơ gây tử vong. Trong giai đoạn trước đây Tổ chức Y tế Thế giới đã phải đưa ra lời cảnh báo toàn cầu cho căn bệnh này vì 2 lý do
- Đây là một bệnh có khả năng lây nhiễm tương đối dễ dàng. Tức là có khả năng lây bệnh trong cộng đồng và làm nhiều người mắc bệnh cùng lúc.
- Khác với một số loại virus khác, virus đậu mùa khỉ có khả năng gây tử vong cho người bệnh. Vì 2 lý do trên, người dân cần hết sức cảnh giác với căn bệnh này.
Những trường hợp tử vong được ghi nhận ở bệnh nhân đậu mùa khỉ có nhiều triệu chứng khác nhau liên quan đến tổn thương da và niêm mạc. Ngoài các tổn thương da, bệnh nhân có các tổn thương khác như tổn thương mắt. Bệnh nhân có thể gặp tình trạng bội nhiễm thêm vi khuẩn làm cho tình trạng nhiễm trùng da và niêm mạc trở nên nặng hơn. Bệnh nhân có thể có những tổn thương phổi. Với những bệnh nhân có bệnh lý nền sẽ làm cho bệnh nhân có nguy cơ tử vong cao hơn.
Đậu mùa khỉ là bệnh có khả năng gây tử vong nhất là với các trường hợp suy giảm miễn dịch.
Ở các đối tượng có suy giảm miễn dịch như người mắc HIV là đối tượng có nguy cơ cao mắc đậu mùa khỉ. Tuy nhiên, những ca bệnh đậu mùa khỉ đầu tiên tại Việt Nam lại không phải những người nhiễm HIV. Điều này có nghĩa rằng tất cả mọi người đều có nguy cơ mắc đậu mùa khỉ thông qua các lây nhiễm tiếp xúc với người bệnh.
Hiện nay, Việt Nam đang ở giai đoạn đầu của bệnh đậu mùa khỉ, do vậy khả năng phân biệt đậu mùa khỉ với một số bệnh lý khác tương đối khó khăn nhất là với những đối tượng không có nguy cơ lây bệnh.
Do vậy, với những trường hợp bệnh nhân có tình trạng phát ban cần tới các cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị. Người bệnh khó có thể tự phân biệt được các loại bệnh khác với đậu mùa khỉ bằng mắt thường. Và tình huống này dễ dẫn đến việc người bệnh chẩn đoán nhầm bệnh.
Người dân cũng nên ghi nhớ lịch sử tiếp xúc, di chuyển để khi có người thân trong nhà xuất hiện nốt phỏng và tổn thương trên da ở nhiều vị trí khác nhau, người bệnh cần kết hợp các thông tin để thông tin với bác sĩ xác định nguy cơ và làm các xét nghiệm, chẩn đoán phù hợp.
Bộ Y tế khuyến cáo, để chủ động phòng chống dịch bệnh đậu mùa khỉ người dân cần chủ động thực hiện các biện pháp phòng bệnh sau:
1. Che miệng và mũi khi ho hoặc hắt hơi, tốt nhất che bằng khăn vải hoặc khăn tay hoặc khăn giấy dùng một lần hoặc ống tay áo để làm giảm phát tán các dịch tiết đường hô hấp; rửa tay bằng xà phòng và nước sạch hoặc dung dịch sát khuẩn ngay sau khi ho, hắt hơi. Không khạc nhổ bừa bãi nơi công cộng.
2. Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng và nước sạch hoặc dung dịch sát khuẩn tay.
3. Người có triệu chứng phát ban cấp tính không rõ nguyên nhân kèm theo một hoặc nhiều triệu chứng nghi ngờ cần chủ động liên hệ với cơ sở y tế để được theo dõi, tư vấn kịp thời. Đồng thời, cần chủ động tự cách ly, tránh quan hệ tình dục.
4. Tránh tiếp xúc gần với người mắc bệnh đậu mùa khỉ, tránh tiếp xúc trực tiếp với những vết thương, dịch cơ thể, giọt bắn và các vật dụng, đồ dùng bị nhiễm mầm bệnh. Trong trường hợp nơi ở/nơi làm việc có người mắc hoặc nghi ngờ mắc bệnh, cần thông báo cho cơ quan y tế để được tư vấn và xử trí kịp thời, không tự ý điều trị.
5. Người đến các quốc gia có lưu hành dịch bệnh đậu mùa khỉ (khu vực Trung và Tây Phi), cần tránh tiếp xúc với động vật có vú (chết hoặc sống) như: động vật gặm nhấm, thú có túi, động vật linh trưởng có thể chứa virus đậu mùa khỉ. Khi quay trở về Việt Nam cần chủ động khai báo với cơ quan y tế địa phương để được tư vấn.
6. Đảm bảo an toàn thực phẩm; thực hiện lối sống lành mạnh, tăng cường vận động thể lực, nâng cao sức khỏe.
