Trước sự việc ngày 2/5/2014, Trung Quốc ngang nhiên hạ đặt giàn khoan Hải Dương 981 vào sâu trong thềm lục địa và vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam, những ngày qua, hàng loạt ca khúc về biển đảo đã ra đời để phản đối hành động ngang ngược này của Trung Quốc và thể hiện lòng yêu nước của cả dân tộc hướng về biển đảo. Chúng tôi đã có cuộc trò chuyện với nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân – Chủ tịch Hội Nhạc sĩ Việt Nam về vấn đề này.
- Là một nhạc sĩ, ông cảm nhận thế nào về sóng gió trên biển Đông gần đây?
Trong cuộc đời sáng tác của mỗi nhạc sĩ ít nhất cũng có một bài hát về biển. Điều đó nói lên rằng biển là một phần không thể thiếu trong nguồn cảm hứng sáng tạo, một đề tài khai thác mãi không bao giờ cạn kiệt.
Qua mỗi bước thăng trầm của lịch sử dân tộc, biển luôn có mặt trong lời ca: “Bạn ơi hãy đến quê hương chúng tôi, ngắm mặt biển xanh xa tít chân trời” (Đỗ Nhuận) hoặc “Ơi biển Việt Nam, ơi sóng Việt Nam qua bao nhiêu thăng trầm mà chiều nay vẫn dịu dàng...” (Hồng Đăng) và còn biết bao bài hát về biển quê hương nữa. Nói đến biển là nói đến đảo, từ Côn Đảo tới Bạch Long Vĩ, Cát Bà, Cồn Cỏ và đặc biệt là Trường Sa, Hoàng Sa trong những ngày tháng này. Biển trong âm nhạc không chỉ mênh mông, nên thơ, du dương (như nó vốn có trong tâm hồn nghệ sĩ) mà biển còn dậy sóng khi đứng trước sự biến. Câu hát thời chưa xa nay hát lên vẫn hừng hực khí thế: “Biển rộng của ta đâu có phải ao nhà của chúng nó! Trời xanh của ta không cho chúng kéo đến hành hung!”.
- Vậy theo nhạc sĩ, giới âm nhạc nói riêng cũng như những người làm nghệ thuật nước nhà cần có những hành động gì?
Nguyễn Trãi đã từng viết: “Hòa bình là cái gốc của âm nhạc”. Không có hòa bình ổn định thì không thể có được môi trường cho phát triển đất nước, phát triển văn học nghệ thuật và giao lưu văn hóa quốc tế. Âm nhạc sẽ mãi là cầu nối từ trái tim đến trái tim, khơi dậy tính nhân bản, hướng tới cái đẹp, cái thiện trong con người. Nhưng âm nhạc cũng luôn sẵn sàng trên mọi mũi nhọn của cuộc sống. Đây là lúc âm nhạc cần thiết gọi lên lòng yêu nước, gọi niềm tự hào dân tộc, gọi tình đoàn kết xiết chặt đội ngũ cùng chung ý chí bảo vệ chủ quyền của Tổ quốc, giữ vững hòa bình.
Để biển Đông lặng sóng, con đường đấu tranh của chúng ta phải xác định là kiên trì, kiên quyết, kiên định, kết hợp sức mạnh tổng hợp về pháp lý, công lý, chính trị, ngoại giao và văn hóa. Văn hóa trong đó có 1 phần quan trọng là văn học - nghệ thuật sẽ luôn đồng hành trong cuộc đấu tranh với những hành động ngang ngược của Trung Quốc trên biển Đông ngày tháng này.
- Xin ông cho biết cụ thể hơn về các hoạt động của Hội Nhạc sĩ Việt Nam hướng về biển Đông?
Trong vòng một tháng qua, đã có hàng trăm ca khúc mới được sáng tác về biển đảo quê hương, hàng chục chương trình biểu diễn của hàng trăm ca sĩ, nhạc sĩ biểu thị lòng yêu nước, tự hào dân tộc, trách nhiệm công dân trước vận mệnh của Tổ quốc, thái độ phản đối những hành động sai trái của Trung Quốc, làn sóng âm nhạc đã lan rộng khắp ba miền Bắc - Trung - Nam. Nhân dịp này, Hội Nhạc sĩ Việt Nam đã kêu gọi các ca sĩ, nhạc sĩ hàng đầu của đất nước cùng nhau chung tài, chung sức trong một đêm nhạc từ thiện với chủ đề Là người con đất Việt được diễn ra tại Hà Nội, tối 15/6/2014 ủng hộ các đơn vị, gia đình... nơi biển đảo. Đây sẽ là một sự kiện âm nhạc lớn hướng tới biển đảo thân yêu của Tổ quốc trong những ngày tháng nóng hực này. Đặc biệt, các nhạc sĩ, ca sĩ trẻ đã hưởng ứng nhiệt tình và đã cùng nhau dàn dựng MV Quốc ca và Nơi đảo xa của nhạc sĩ Thế Song gây hiệu ứng xúc động trong xã hội.
Những việc làm vừa qua của Trung Quốc đã làm tổn hại đến môi trường hòa bình, ổn định của Việt Nam và khu vực. Xâm phạm chủ quyền của dân tộc khác là có tội trước nhân loại, có tội trước lịch sử. Những hành động ngang ngược của Trung Quốc càng làm cho giới âm nhạc siết chặt đội ngũ hơn nữa, sáng tạo nhiều tác phẩm mới tâm huyết hơn nữa để cùng dân tộc tự hào đi lên.
Giới âm nhạc Việt Nam kêu gọi giới âm nhạc Trung Quốc và các nước trên thế giới hãy lên tiếng ủng hộ Việt Nam, lên tiếng đòi Trung Quốc phải chấm dứt ngay những hành động sai trái, ngang ngược, phi đạo đức, phi nhân tính, đi ngược lại với lương tâm nhân loại tiến bộ trên thế giới.
Âm nhạc là tiếng nói của trái tim, là nhịp cầu kết nối triệu triệu con người trên hành tinh này. Với sức mạnh tinh thần to lớn của âm nhạc, giới nhạc sĩ cùng toàn thể nhân dân cương quyết giữ vững chủ quyền dân tộc, bảo vệ hòa bình, độc lập, tự do và toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc thiêng liêng, vì sự ổn định, hợp tác và phát triển trong khu vực và thế giới.
Tuyết Lan (thực hiện)
