Nhằm tôn vinh nhà văn Jules Verne và mở ra tương lai cho thể loại nghệ thuật về khoa học giả tưởng tại Việt Nam, Viện Pháp tại Hà Nội, Hội Nhà văn Việt Nam tổ chức buổi tọa đàm "Nhà văn Jules Verne và Khoa học Giả tưởng tại Việt Nam", nhân kỷ niệm 194 năm ngày sinh của ông (1828 –2022) vào 14 giờ ngày 18/2 tại Viện Pháp (24 Tràng Tiền, Hà Nội).
Nhà văn Jules Verne.
Nhà văn Jules Verne là ai?
Jules Verne đã có tầm nhìn đi trước thời đại về khoa học với các tác phẩm kinh điển như "Hai vạn dặm dưới biển", "Hành trình vào tâm trái đất", "80 ngày vòng quanh thế giới"… Jules Verne đã đề cập đến những cuộc phiêu lưu bằng máy bay, tàu ngầm hay những chuyến du hành vào vũ trụ trước khi những phương tiện này được con người phát minh trong thực tế. Theo tổ chức Index Translationum, ông là người có tác phẩm được dịch nhiều thứ 3 trên thế giới, những tác phẩm của ông cũng được chuyển thể thành phim nhiều lần.
Hai vạn dặm dưới biển là một trong những tác phẩm nổi tiếng của Jules Verne đã được xuất bản tại Việt Nam, đã tái bản hơn 100 lần.
Thành công bước đầu của Jules Verne là tác phẩm "Những cọng rơm gầy" đã được dựng thành vở kịch có 12 buổi diễn tại Pháp vào năm 1850. Trong thời gian vừa viết vừa kiếm sống bằng nghề môi giới chứng khoán, Jules Verne miệt mài đến thư viện để tìm hiểu về khoa học và các phát minh, khám phá đương thời.
Tiểu thuyết đầu tiên của Jules Verne được in là "Năm tuần trên khinh khí cầu", năm 1863. Dù đã từng bị từ chối bởi nhiều nhà phát hành khác nhưng tác phẩm đã tạo tiếng vang vượt ra khỏi nước Pháp. Jules Verne sau đó đã ký một hợp đồng 20 năm sáng tác tiểu thuyết cho Tạp chí giáo dục và giải trí chuyên dành cho giới trẻ. Trong vòng 40 năm, đã có 54 tác phẩm về những chuyến du hành kỳ thú đã được Jules Verne sáng tác đăng trên tạp chí này và sau đó in thành sách.
Từ Trái Đất đến Mặt Trăng của Jules Verne.
Sự mê hoặc và cuốn hút trong các tiểu thuyết của Jules Verne thể hiện ở trí tưởng tượng của ông về cuộc sống hiện đại và các thành tựu khoa học kỹ thuật thời bấy giờ chưa hề có. Nhiều năm sau đó, khi những ý tưởng của ông đã được áp dụng thực tế vào cuộc sống hiện đại thì nhiều người phải ngả mũ thán phục và ví ông như bậc tiên tri khoa học kỳ tài.
Có thể kể đến tiểu thuyết "Paris vào thế kỷ XX" đã phác họa một cuộc sống rất gần với cuộc sống của những năm cuối thế kỷ 20 với hệ thống điều hòa, ô tô, internet, truyền hình... Trong tác phẩm "Từ Trái Đất đến Mặt Trăng", chuyến thám hiểm lên Mặt Trăng mà Jules Verne miêu tả đã trùng hợp một cách kỳ lạ với chuyến du hành ba người đáp xuống Mặt Trăng của Chương trình Apollo.
Ở tác phẩm "Hai vạn dặm dưới đáy biển", Jules Verne miêu tả phía bên trong con tàu không khác gì một khách sạn hạng sang với đầy đủ tiện nghi như phòng ăn, phòng ngủ, thư viện…Cho đến đầu thế kỷ 21, nhiều tiên đoán của ông vẫn chưa trở thành hiện thực như cuộc phiêu lưu vào lòng Trái Đất của con người hay những thành phố dưới đại dương. Vì vậy Jules Verne luôn được tôn vinh là nhà văn xuất sắc nhất của thể loại khoa học viễn tưởng.
Riêng tại Việt Nam, theo dịch giả Đỗ Ca Sơn – người đã dịch tác phẩm "Hai vạn dặm dưới biển" sang tiếng Việt, tác phẩm này đã được tái bản đến hơn 100 lần kể từ năm 1964 đến nay. Dường như năm nào NXB Kim Đồng cũng cho in lại tác phẩm này. Thực tế đó cho thấy, bạn đọc và công chúng Việt Nam rất yêu thích khoa học giả tưởng và vấn đề cần làm là làm sao để khoa học giả tưởng trong nước cũng phải có được nhiều tác phẩm có giá trị.
Nhà văn Jules Verne và khoa học giả tưởng tại Việt Nam
Hội thảo Nhà văn Jules Verne và Khoa học Giả tưởng tại Việt Nam có sự tham gia của các diễn giả: Dịch giả Đỗ Ca Sơn, Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều (Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam), Nhà báo Nguyễn Đức Hoàng, Tiến sĩ Ngô Bích Thu, thạc sĩ Trần Vũ Tuấn Phan và đạo diễn điện ảnh Đỗ Minh Tuấn.
Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều (Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam).
Tại hội thảo, Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều – Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam sẽ chỉ ra 2 yếu tố quan trọng của khoa học giả tưởng. Đó là những mong muốn về một cuộc sống tốt đẹp hơn trong tương lai và cảnh báo trước những nguy cơ cho nhân loại. Đây cũng là thể loại văn học nghệ thuật cần được khuyến khích phát triển ở Việt Nam và bên cạnh những nghiên cứu, hội thảo chuyên đề thì cần có những cuộc thi trên phạm vi toàn quốc để có được những tác phẩm khoa học giả tưởng có giá trị cho đất nước.
Nhà báo Nguyễn Đức Hoàng – Phó Tổng thư ký Hội Trí thức Khoa học và Công nghệ Trẻ Việt Nam - khẳng định thực tế là giới trẻ của đất nước đang tiến quân mạnh mẽ vào khoa học công nghệ. Tuy nhiên, việc cần khuyến khích giới trẻ là bên cạnh những sản phẩm thực tiễn thì cần chế tạo cả những "cỗ máy mơ ước" trong những trang văn học của thể loại khoa học giả tưởng.
"Hy vọng, sau hội thảo tôn vinh nhà văn Jules Verne thì khoa học giả tưởng sẽ trở thành mối quan tâm không chỉ của công chúng mà là cả với các cơ quan nghiên cứu chiến lược ở Việt Nam", đại diện Viện Pháp tại Việt Nam chia sẻ.
