Sống trong sợ hãi
Sau vụ cháy ở xóm trọ gần BV Nhi - Đê La Thành, Ngọc Khánh, Hà Nội, cơ quan điều tra đã kết luận là nguyên nhân cháy bắt nguồn từ chập điện ở xóm trọ “siêu rẻ” của ông Nguyễn Thế Hiệp. Ngoài 2 nạn nhân xấu số, vụ cháy đã gây thiệt hại về tài sản là rất lớn, có đến 19 căn nhà bị cháy, 31 hộ dân sinh sống quanh khu vực cũng ảnh hưởng.
Khu trọ chật hẹp gần như không có lối thoát.
Điều đáng nói là trước đó, không ít người đã lo ngại về nguy cơ cháy nổ tại khu trọ này. Bởi giá thuê rẻ nên vật liệu xây dựng cũng không đảm bảo chất lượng về PCCC, trong đó có nhiều đồ dễ bắt lửa như trần xốp, hệ thống đường điện không an toàn, việc đấu nối điện tùy tiện dẫn tới xảy ra hiện tượng chập và nổ cầu chì.
Đây cũng là điểm chung ở những khu nhà trọ giá rẻ quanh các bệnh viện ở Thủ đô. Không gian chật chội, ẩm thấp, xập xệ, hàng chục, hàng trăm con người chen chúc trong một không gian, đối mặt nỗi lo bệnh tật, cơm áo gạo tiền và cả nguy hiểm. Những con phố quanh khu vực Bệnh viện K (Quán Sứ, Hà Nội), Bệnh viện Phụ sản Trung ương, Bệnh viện Việt Đức, Bạch Mai, Bệnh viện Ung bướu Hà Nội cơ sở 2, Bệnh viện Nhi Trung ương... vô cùng nhiều nhà trọ bình dân phục vụ bệnh nhân và thân nhân. Với những phòng trọ rộng, thoáng đãng thường có giá khá cao, dao động từ 200 - 300.000 đồng/ngày. Do đó, người nhà bệnh nhân từ các tỉnh lẻ lên Hà Nội điều trị bệnh thường chỉ có khả năng thuê những căn phòng giá rẻ dao động 80 - 100.000 đồng/ngày, thậm chí có nơi giá rẻ hơn để ở qua ngày.
Đa phần là những căn nhà 3, 4 tầng, mỗi tầng, mỗi phòng được gia cố, chia nhỏ thành những gian bé hơn với diện tích chỉ chừng 5 - 6m2, các gian ngăn cách nhau bằng những tấm gỗ ép mỏng sơ sài trông ẩm thấp, thiếu ánh sáng. Để tận dụng diện tích, cầu thang, lối đi lại thường được bố trí rất nhỏ, tăm tối.
Con ngõ 121 Lê Thanh Nghị chính là nơi ở của 121 bệnh nhân đang từng ngày chạy thận ở Bệnh viện Bạch Mai. Khu vực này bao gồm 60 phòng, mỗi phòng rộng chừng 5-9m2. Mỗi khu là 2 dãy nhà trọ cấp 4 chạy song song, ở giữa lối đi vô cùng nhỏ hẹp. Không chỉ là nguy cơ về cháy nổ, những nơi này còn tiềm ẩn nguy cơ về an toàn trật tự, mất vệ sinh nghiêm trọng. Ở tất cả các nhà trọ, rác thải các loại đều được nhân viên bỏ chung vào túi ni-lông và bỏ tại nơi thu gom rác sinh hoạt mà không hề qua xử lý, phân loại.
Khu xóm trọ của bệnh nhân chạy thận gần BV Bạch Mai vô cùng cũ kỹ, xuống cấp.
Bế tắc giải pháp
Đa số bệnh viện tại Hà Nội đều có khu nhà nghỉ trọ cho người nhà bệnh nhân với giá rẻ. Tuy nhiên, cũng chưa thể đáp ứng hết nhu cầu của rất đông bệnh nhân từ các tỉnh, tất yếu bên cạnh khu vực các bệnh viện lớn luôn nở rộ những dãy nhà trọ dành cho bệnh nhân và người nhà.
Chính vì trót mang cái thân nhà trọ giá rẻ, nên chủ nhà cũng không mấy khả năng để đầu tư, nâng cấp cơ sở, cứ đành tận dụng những đồ đạc cũ hỏng, chắp vá những cánh cửa, những mảng trần ọp ẹp và những đường dây điện chằng chịt. Một số chủ xóm trọ giá rẻ đưa ra luận cứ là nếu đảm bảo về an toàn phòng cháy chữa cháy thì chi phí đầu tư sẽ tăng lên rất cao, giá cho thuê phòng sẽ không thể rẻ được nữa.
Phần nữa là ý thức người ở trọ. Dù được chủ trọ nhắc nhở không nấu ăn trong phòng, nhưng với mục đích tiết kiệm triệt để chi phí, không ít người thuê trọ vẫn bất chấp, thậm thụt nấu nướng. Chủ một khu nhà trọ gần Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết: “Gia đình tôi hiện có 7 phòng cho thuê, sau vụ cháy vừa qua, tôi cũng lo lắng. Tôi phải đi từng phòng nhắc nhở mọi người không được dùng quá nhiều thiết bị cùng lúc tránh quá tải điện. Một điều khiến tôi lo nhất là mặc dù nhắc mọi người không nấu ăn bằng bếp gas trong phòng nhưng vì tiết kiệm có khi họ vẫn tranh thủ sử dụng lúc không có mình ở đó”.
Thực tế hiện nay, việc kiểm tra các nhà trọ (là một loại hình kinh doanh) thường do lực lượng công an (cảnh sát khu vực) và dân phòng đảm nhiệm. Rõ ràng, lực lượng này không có chức năng và cũng không đủ điều kiện để kiểm tra và xử lý các vấn đề về y tế.
Theo Thượng tá Ngô Thanh Lâm - Phó Trưởng phòng PCCC và Cứu nạn cứu hộ, Công an TP. Hà Nội, chính vì đặc điểm chung của các dãy nhà trọ là thường làm từ nguyên liệu dễ cháy, thiết kế liền vách một dãy nên không đảm bảo khoảng cách an toàn, khi xảy ra sự cố cháy nổ thường dễ lan rộng. “Các vật liệu chứa trong nhà cũng rất dễ cháy nên nếu hỏa hoạn xảy ra rất khó để dập lửa. Việc tuyên truyền, hướng dẫn các chủ nhà trọ vừa thiếu, vừa yếu lại không có chế tài xử phạt nặng nên những mối nguy hiểm vẫn bị làm ngơ”.
Vậy là các bên liên quan đều có những khó khăn mà chưa có biện pháp giải quyết triệt để, cho nên những người thuê trọ giá rẻ quanh các bệnh viện cũng đành sống trong nơm nớp lo âu.