Sống trong lo sợ
Theo những hộ dân ở bản Cà và bản Bành thuộc xã Châu Quang, 3 nhà máy nghiền bột đá siêu mịn được xây dựng và hoạt động đã nhiều năm. Từ khi xuất hiện đến nay, các nhà máy này đã làm xáo trộn cuộc sống của người dân vì tiếng ồn, ô nhiễm bụi mịn bao trùm khắp khu dân cư.
Nhà máy chế biến bột đá trắng siêu mịn của Công ty Trung Hải - Nghệ An.
Nhà máy hoạt động liên tục suốt ngày đêm làm ảnh hưởng đến giấc ngủ và cuộc sống sinh hoạt của nhiều nhà dân. Do bức xúc, nhiều lần, các hộ dân trong khu dân cư này kiến nghị lên chính quyền địa phương các cấp nhưng chưa được giải quyết triệt để.
Chị Lô Thị Hải nhà ở bản Cà, xã Châu Quang có nhà sát bên cạnh nhà máy chế biến bột đá cho biết, mỗi khi người dân phản ánh, có người đến dùng máy đo bụi, đo tiếng ồn rồi tất cả lại rơi vào im lặng. "Người dân thấy có người đến kiểm tra nên tin tưởng nhưng sau đó họ bặt vô âm tín. Từ khi nhà máy mọc lên, chúng tôi sống khổ sở vì tiếng ồn suốt ngày đêm và lo sợ hít phải bụi mịn sinh bệnh tật", chị Hải nói.
Bà Hà Thị Huyên, một người dân sống bên cạnh nhà máy chế biến bột đá cho rằng nhiều người trong gia đình bị mẩn ngứa có thể do bụi mịn.
Căn nhà cấp 4 của gia đình ông Trần Đình Công (77 tuổi) ở bản Bành nằm cách nhà máy nghiền bột đá siêu mịn của Công ty CP Khoáng sản và thương mại Trung Hải một bức tường rào và một con đường nên cũng phải sống khổ sở nhiều năm nay. "Nhà máy hoạt động 3 ca, ồn ào suốt ngày đêm. Bụi khó nhìn thấy nhưng cảm giác khó thở lắm", ông Công nói. Được biết, căn nhà của vợ chồng ông Công xây dựng và sinh sống gần 50 năm qua.
Theo người dân ở đây, khu dân cư này ở khá gần với các dãy núi đá, từng rất yên bình, không khí trong lành. Thế nhưng, từ khi núi đá bị các doanh nghiệp đến "xẻ thịt", khai thác, đặc biệt 3 nhà máy chế biến bột đá trắng thi nhau mọc lên sát nhà dân làm cho môi trường ở đây trở nên ô nhiễm. Không chỉ ô nhiễm tiếng ồn mà bụi mịn suốt ngày tấn công cuộc sống người dân. "Chúng tôi muốn di dời đi nơi khác, ở đây mệt vì tiếng ồn, lo bụi mịn ảnh hưởng sức khỏe. Nhiều lần kiến nghị lên chính quyền địa phương nhưng chưa thấy trả lời", ông Trần Đình Công bức xúc nói.
Nhà máy sản xuất bột đá nằm sát vách nhà dân.
Là hàng xóm của ông Công, chị Đậu Thị Xinh cho biết, người dân ở đây sống khổ sở kể từ khi 3 nhà máy này mọc lên. Ban ngày nắng ráo nhìn thấy bụi, chứ đêm đến, khi bật đèn lên thấy bụi mù mịt. "Bụi mịn bám vào bàn ghế, lấy ngón tay miết mới thấy rõ vì hạt bụi quá nhỏ. Chúng tôi rất lo cho sức khỏe, nhất là trẻ nhỏ và người già. Dân đã kêu từ nhiều năm rồi nhưng không thấy ai nói gì", chị Xinh nói.
Ông Vi Văn Thủy, Trưởng bản Cà, xã Châu Quang cho biết, bản Cà có 94 hộ dân, trong đó nhiều hộ cách nhà máy chỉ hai ba chục mét. "Dân bản nhiều lần kiến nghị lên xã, lên huyện về tiếng ồn và bụi nhưng chưa được xử lý triệt để. Bột đá này siêu mịn, mỗi khi có gió là nó cuốn bay mù mịt. Chúng tôi rất lo lắng cho sức khỏe của người dân sống quanh nhà máy", ông Thủy nói.
Ô nhiễm trong phạm vi cho phép?
Theo tìm hiểu của phóng viên, từ năm 2019, Chủ tịch UBND huyện Quỳ Hợp đã ký, ban hành công văn số 192/UBND về việc chỉ đạo công tác quản lý nhà nước về đất đai, khoáng sản và bảo vệ môi trường trên địa bàn.
Trong đó, yêu cầu phòng TN&MT huyện này kiểm tra, tham mưu cho UBND huyện xử lý tình trạng gây ô nhiễm môi trường của Công ty CP và TM Trung Hải - Nghệ An tại nhà máy chế biến bột đá trắng tại Khu công nghiệp Thung Cọ, xã Châu Quang (trong lúc chờ Công ty này và Sở TN&MT bổ sung, hoàn chỉnh hồ sơ cho nhà máy). Thời gian hoàn thành trước ngày 30/3/2019. Tuy nhiên, vấn đề này đến nay vẫn không được giải quyết dứt điểm.
Bụi bột đá mịn bay mù mịt, tạo thành từng lớp xung quanh khu vực nhà dân.
Ông Phạm Công Truyền, Chủ tịch UBND xã Châu Quang cho biết, trên địa bàn từng có đến 18 doanh nghiệp hoạt động khai thác và chế biến đá trắng, hiện có một số doanh nghiệp đã đóng cửa. Theo ông Truyền, do cụm công nghiệp nằm ngay khu dân cư nên khi các nhà máy hoạt động đã ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống của người dân, trong đó có 3 nhà máy chế biến bột đá nói trên. "Người dân nhiều lần phản ánh việc các nhà máy hoạt động gây tiếng ồn và gây bụi. Cơ quan chức năng đã đến quan trắc và kết luận mức ô nhiễm bụi "trong phạm vi cho phép". Chính quyền cũng đã có các văn bản yêu cầu các công ty cam kết hoạt động phải có các biện pháp để đảm bảo an toàn cho người dân sống xung quanh nhà máy", Chủ tịch UBND xã Châu Quang nói.
Theo lãnh đạo UBND xã Châu Quang, trước đây một số hộ dân đã được di dời ra khỏi khu vực cụm công nghiệp này. Sau khi nhiều hộ dân phản ánh ô nhiễm tiếng ồn và lo ngại bụi mịn ảnh hưởng sức khỏe, xã đã đề xuất huyện xem xét, đánh giá để di dời những hộ dân sống quá gần và bị ảnh hưởng bởi hoạt động của các nhà máy.
Về vấn đề này, ông Trần Đức Lợi, Phó Chủ tịch UBND huyện Quỳ Hợp cho biết, các hộ dân nằm trong phạm vi xây dựng nhà máy đã được di dời giải phóng mặt bằng bằng kinh phí của nhà nước. Hiện nay, những hộ dân sống gần nhà máy nếu bị ảnh hưởng thì việc bồi thường để người dân di dời là trách nhiệm của doanh nghiệp.
