Sự thật về cái chết của nhà khoa học Marie Curie Marie Curie là một nhà khoa học nổi tiếng bậc nhất trong làng nữ khoa học thế giới. Theo con mắt nhìn của công chúng, bà là người hiền lành, thông minh và đầy nghị lực. Nhưng cuối đời bà lại bị chết trong sự đau đớn đến đáng thương. Vậy đâu là nguyên nhân? Mọi nghi vấn đổ dồn vào chính đứa con khoa học thân yêu của bà: chất phóng xạ radi.
Nếu có ai hỏi một nhà khoa học nữ nào lỗi lạc trong làng khoa học thế giới thì chắc hẳn mọ i ngườ i sẽ nhắc tới Marie Curie. Marie Curie là hiện thân của một trí tuệ thông minh và một niềm say mê trong nghiên cứu. Người ta nhắc đến bà với sự nổi tiếng bởi bà là nhà khoa học đã từng hai lần nhận giải Nobel, một giải thưở ng khoa học danh giá nhất cho lĩnh vực vật lý và hoá học. Người ta cũng nhắc đến bà bởi sự hiện thân của một tinh thần vượt khó trong học tập quên mình vì khoa học không biết mệt mỏi.
TS. Marie Curie sinh năm 1867 và mất năm 1934. Bà là người đã tìm ra hai chất siêu phóng xạ là radi (ký hiệu hoá học là Ra) và poloni (Po). Với sự phát hiện ra những chất này, bà là người phụ nữ nổi tiếng nhất thế giới vì đã tạo ra những tia có thể xuyên thấu vào bên trong cơ thể nhìn thấy nhữ ng tổ n thương xương, đó là tia X, cứu giúp thương binh chiến tranh cũ ng như chẩ n đoán dễ dàng các bệ nh về xương.
Bà được sinh ra trong một gia đình trí thức ở Ba Lan. Bố là một vị giáo sư đáng kính nhưng không giỏi làm kinh tế. Sinh thời, bà đã là một đứa trẻ tài năng và có năng khiếu tuyệt vời. Mới 4 tuổi, bà đã làm cho cha mình ngạc nhiên khi thấy bà đọc hiểu vanh vách những con số trong danh sách các thí nghiệm của mình.
Song cuộc sống đã không phẳng phiu với bà. Cuộc số ng khó khăn khiến bà phải đi làm thêm, vừa học vừa làm để phụ giúp chị đang làm nghiên cứu tại Paris (Pháp).
Châu Âu lạnh lẽo, bà phải ở trong một căn phòng không có lò sưởi. Không giống như ở Việt Nam, mùa đông của xứ sở văn minh này rét đến cắt da cắt thịt, nước thì đóng băng. Nhưng bà vẫn chịu đựng và quên đi mọi thứ nhờ vào học tập. Đói, rét, khát không làm bà nao núng. Trong khi cả châu Âu đang sung túc, mọi người đang hăm hở với thịt quay, súp gà thì bà chỉ có vẻn vẹn ba thứ thân thuộc nuôi sống mình là bánh mỳ, bơ và trà. Song những thứ khó khăn ấy không làm chùn bước nhà khoa học lỗi lạc. Bà với những phán đoán thiên tài và những cuộc thí nghiệm cực chuẩn xác, cuối cùng đã tìm ra hai chất phóng xạ là radi và poloni, hai siêu phóng xạ có hoạt tính phóng xạ mạnh hơn urani những 400 lần.
Nổi tiếng là thế, hiền lành là thế, nhưng cuối đời, bà đã phải chịu nhiều đau đớn. Một cái chết không yên lành với cuộc đời của bà.
 Nhà khoa học Marie Curie. |
Cái chết thương tâm
Vào thời đấy, người ta mới chỉ tìm ra phóng xạ và những kim loại có những đặc tính phóng xạ. Người ta chưa biết được về tác hại của phóng xạ. Marie Curie cũng không nằm ngoài quy luật. Và kết cục, bà phải chịu đựng những hậu quả của một sự tàn phá cơ thể.
Cuộc sống dường như không công bằng ít nhất là đối với cuộc đời của nhà khoa học Marie Curie. Bà đã mắc phải một chứng bệnh nặng nề như người chồng của mình. Một chứng bệnh mà đã làm bà kiệt sức không thể hồi phục.
Theo những tài liệu còn sót lại, người ta thấy những dòng mô tả như sau về bệnh tật của bà lúc về già: “Mặc dù là một người khoẻ mạnh nhưng con người này (nhà nữ khoa học của chúng ta) cũng không sao chống chọi lại với sức tàn phá của bệnh tật. Tấm thân bà trở lên gầy gò kỳ lạ. Da bà xanh lét. Đôi mắt bà như lồi ra. Toàn thân bà nổi những gân xanh, gân đỏ thật kỳ dị. Vào tháng 7 năm 1934, bà như bị qụy đi. Đôi mắt bà không còn tinh tường nữa và gần như bị mù. Đôi bàn tay khoa học thí nghiệm thì bị phỏng rộp và trở nên gầy guộc. Trong khoảng 10 năm cuối đời, bà liên tục chịu cảnh đớn đau trầm trọng”. Cuối cùng, bà qua đời với bệnh danh ung thư máu trong một sự đau đớn tột độ. Vì sao bà lại bị ung thư?
Và kẻ giấu mặt
Câu trả lời cho tại sao bà lại bị ung thư thật bất ngờ. Chồng bà đã chết vì căn bệnh này. Không lẽ bà bị lây từ chồng? Thực tế không phải vậy. Bà đã bị ung thư từ chính những thành quả của mình, từ đứa con khoa học thân yêu: chất phóng xạ radi.
Bà là một ví dụ chứng minh rõ nhất về hiện trạng “sinh vì nghề và tử cũng vì nghề”. Thời đó làm việc với phóng xạ hay các tia ion hoá, con người không được bảo vệ, người ta chưa ý thức được tác hại của nó. Bà đã bị hấp dẫn bởi thứ ánh sáng màu xanh dịu nhẹ mà radi phát ra. Bà đã mang những ống đựng radi trong túi, cất trong ngăn kéo, thậm chí còn đánh dấu nó bằng một cái tên đáng yêu là “chất có khả năng phát sáng trong tối” và bà đã vô tình bị nhiễm xạ từ lúc nào không hay. Với sự tiếp xúc thường xuyên liên tục đến gần cận, tia phóng xạ của radi đã tiêu huỷ cơ thể bà một cách khắc nghiệt.
Cho đến nay, người ta đã chứng minh rõ ràng là radi có khả năng gây ra ung thư trên người. Người ta đã quan sát và thấy rằng những công nhân khai thác mỏ urani tất thảy đều bị ung thư phổi sau một thời gian. Họ đã chứng minh được radi (chất phóng xạ mạnh trong quặng urani) là thủ phạm gây ra những ung thư biểu mô như ung thư gan, thận, vú, dạ dày, đại tràng, phổi. Họ tiến hành cho 9 con chó hít radi thì thấy tất cả những con chó thí nghiệm đề bị khối u đường hô hấp.
Bên cạnh đó, người ta còn thấy radi với hoạt tính phóng xạ của mình là thủ phạm gây ra những tổn thương cho các tế bào bạch cầu máu ngoại vi. Chúng là thủ phạm gây ra những khối u ở hệ tạo máu. Sau những nghiên cứu trên động vật, người ta chỉ rõ rằng, radi còn có khả năng gây đột biến gen, làm xuất hiện những biến thể trên nhiễm sắc thể, nguyên nhân chủ đạo gây ra những khiếm khuyết và sai sót di truyền.
Sự hy sinh của nữ khoa học này càng làm cho chúng ta thêm khâm phục bà. Và một lần nữa, chúng ta cần hết sức thận trọng với phóng xạ và những sản phẩm chứa chúng.
BS. NGUYỄN THU HIỀN