Chiều 17/8, tiếp tục chương trình phiên họp thứ hai của UBTVQH, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải, UBTVQH đã cho ý kiến và biểu quyết thông qua Nghị quyết ban hành về nguyên tắc, tiêu chí và định mức phân bổ dự toán chi thường xuyên ngân sách nhà nước (NSNN) năm 2022.
Trình bày Tờ trình của Chính phủ về việc ban hành nguyên tắc, tiêu chí, định mức phân bổ dự toán chi thường xuyên NSNN năm 2022, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết mục tiêu phân bổ nguồn lực chi thường xuyên, đảm bảo các Bộ, cơ quan trung ương và địa phương có đủ nguồn lực để thực hiện các nhiệm vụ quản lý nhà nước, nhiệm vụ phát triển kinh tế xã hội, quốc phòng, an ninh, các chế độ an sinh xã hội theo lĩnh vực, địa bàn theo phân cấp hiện hành.
Định mức phân bổ chi thường xuyên NSNN năm 2022 là cơ sở để Chính phủ trình Quốc hội dự toán NSNN, phương án phân bổ NSTW năm 2022; xác định tỷ lệ phần trăm (%) phân chia các khoản thu giữa NSTW và NSĐP và số bổ sung cân đối từ NSTW cho NSĐP cho thời kỳ ổn định ngân sách 2022-2025 theo quy định của Luật NSNN. Đồng thời làm cơ sở để UBND cấp tỉnh trình Hội đồng nhân dân cùng cấp quyết định ban hành định mức phân bổ chi thường xuyên của NSĐP và xây dựng dự toán chi NSĐP, đảm bảo đúng quy định của Luật NSNN.
UBTVQH xem xét, quyết định về nguyên tắc, tiêu chí và định mức phân bổ dự toán chi thường xuyên ngân sách nhà nước năm 2022.
Trình bày báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách Nguyễn Phú Cường nêu rõ việc cần thiết phải xây dựng các nguyên tắc, tiêu chí, định mức phân bổ chi thường xuyên NSNN mới để xác định tỷ lệ điều tiết giữa NSTW và NSĐP, xây dựng dự toán NSNN giai đoạn 2022-2025. Đồng thời, qua thẩm tra, đề nghị chú trọng các mục tiêu, yêu cầu: Xây dựng định mức phân bổ chi thường xuyên phải phù hợp với khả năng cân đối NSNN năm 2022 và định hướng cả giai đoạn 2022-2025 theo Kế hoạch tài chính 5 năm (2021-2025).
Bảo đảm cơ cấu lại chi NSNN giai đoạn 2022-2025 gắn với nguyên tắc tiết kiệm, hiệu quả. Tiêu chí, định mức phân bổ chi thường xuyên phải rõ ràng, đơn giản, dễ thực hiện; bảo đảm công bằng, công khai, minh bạch; tăng cường trách nhiệm giải trình của người đứng đầu các cơ quan, đơn vị sử dụng NSNN.
Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết, theo quy định của Luật NSNN, thời kỳ ổn định ngân sách là "trùng với kỳ kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm hoặc theo quyết định của Quốc hội", tuy nhiên đến nay mới xem xét đến vấn đề này là chậm. Do đó, Chủ tịch Quốc hội đề xuất 2 phương án đề nghị UBTVQH xem xét trình Quốc hội quyết định. Theo đó, phương án thứ nhất là xác định thời kỳ ổn định ngân sách từ 2022-2025 và phương án thứ hai là từ 2022-2026.
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu tại phiên họp.
Về phân loại vùng, Chủ tịch Quốc hội đề nghị tính thêm các yếu tố miền núi, vùng cao bên cạnh 4 vùng làm căn cứ phân bổ ngân sách theo Nghị quyết số 88/2019/QH14, gồm: vùng đặc biệt khó khăn, vùng khó khăn, đô thị và vùng khác còn lại. Về việc tăng định mức chi cho một số địa phương như Thanh Hóa, Nghệ An, Thừa Thiên - Huế, Chủ tịch Quốc hội cho biết thẩm quyền ban hành nguyên tắc, tiêu chí, định mức là của UBTVQH. Do đó, Chủ tịch Quốc hội đề nghị xem xét thể hiện ngay trong Nghị quyết này để làm cơ sở để tính toán.
Đối với chi cho lĩnh vực y tế, Chủ tịch Quốc hội cho rằng việc Chính phủ có điều chỉnh tăng 1 lần so với năm 2017 là chưa thực sự phù hợp nhất là trong bối cảnh dịch bệnh như hiện nay cho thấy vai trò của y tế cơ sở và y tế dự phòng là rất quan trọng, nên cần có tính toán thêm.
Kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, UBTVQH thống nhất ban hành Nghị quyết để ban hành nguyên tắc, tiêu chí, định mức phân bổ dự toán chi thường xuyên cho năm 2022. Về thời kỳ ổn định ngân sách, đề nghị Chính phủ làm tờ trình báo cáo Quốc hội xem xét quyết định tại Kỳ họp thứ Hai, Quốc hội khóa XV với phương án phù hợp là thời kỳ ổn định ngân sách mới từ 2022-2026.
UBTVQH cũng thống nhất về tiêu chí dân số là tiêu chí chính để phân bổ ngân sách cho các địa phương, đồng thời đề nghị Chính phủ rà soát các tiêu chí bổ sung có tính chất đặc thù của từng vùng, miền, lĩnh vực chi, lưu ý sớm có các tiêu chuẩn định mức kinh tế kỹ thuật cụ thể; đề nghị lưu ý định mức phân bổ cho lĩnh vực y tế cần định hướng rõ hơn định mức phân bổ cho y tế dự phòng và y tế cơ sở; tiếp thu ý kiến của Hội đồng Dân tộc về việc phân bổ đối với vùng múi, vùng cao.
UBTVQH đề nghị chấm dứt cơ chế đặc thù đối với một số cơ quan, đơn vị trước ngày 1/7/2022 để thực hiện cải cách tiền lương. Đồng thời nhất trí với đề xuất tăng định mức chi cho Nghệ An, Thanh Hóa và Thừa Thiên - Huế và đề nghị có báo cáo Quốc hội tại kỳ họp tới.
Tại phiên họp, với 100% thành viên UBTVQH tham gia biểu quyết tán thành, UBTVQH đã biểu quyết thông qua về mặt nguyên tắc định hướng chung và giao Ủy ban Tài chính – Ngân sách chủ trì phối hợp với Ủy ban Pháp luật, các Ủy ban của Quốc hội và Bộ Tài chính rà soát thống nhất các nội dung, hoàn thiện Nghị quyết để gửi xin ý kiến UBTVQH, trình Chủ tịch Quốc hội ký ban hành.
