Sau tiêm vaccine, đàn lợn lăn ra chết
Nhằm chủ động phòng bệnh dịch tả lợn châu Phi, nhiều địa phương đã và đang triển khai tiêm phòng vaccine NAVET-ASFVAC của Công ty cổ phần Thuốc thú y Trung ương (Công ty Navetco). Tuy nhiên, thời gian vừa qua, ở một số địa phương như: Bình Định, Phú Yên và Quảng Ngãi đã xảy ra hiện tượng lợn tiêm vaccine bị chết.
Tính đến ngày 26/8, Công ty Navetco và các địa phương đã cung ứng, giám sát sử dụng cho các địa phương 4.494 liều vacccine sau khi tiêm 164 con có phản ứng, trong đó 27 con bị chết (chiếm 0,6% tổng đàn tiêm; tỷ lệ này tương tự như nhiều loại vaccine thú y khác). Ngay tại tỉnh Bình Định, nơi thực hiện giám sát sử dụng theo đúng chỉ đạo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Cục Thú y thì 905 con được tiêm phòng vaccine dịch tả lợn châu Phi đều phát triển tốt và bình thường, chỉ một hộ chăn nuôi có bốn con lợn bị chết, cơ quan thú y đã lấy mẫu xác định dương tính với virus PCV2 (gây hội chứng còi cọc ở lợn con sau cai sữa).
Tình trạng lợn chết sau tiêm vaccine dịch tả lợn Châu Phi diễn ra ở nhiều địa phương.
Là một trong những nhà khoa học tham gia nghiên cứu chế tạo vaccine dịch tả lợn Châu Phi, PGS.TS Đinh Duy Kháng, Viện Công nghệ Sinh học, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam khẳng định, nếu tiêm đúng quy trình, không thể có chuyện lợn chết hàng loạt sau tiêm vaccine. Bởi để đưa vào tiêm đại trà, vaccine phải trải qua rất nhiều khâu thử nghiệm, kể cả thử trên vật nuôi số lượng lớn.
Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng lợn chết sau tiêm vaccine. Có thể, số lợn phản ứng và chết này có thể do các đàn lợn đã nhiễm virus dịch tả lợn châu Phi thực địa hoặc nhiễm một số mầm bệnh truyền nhiễm khác, đang trong thời gian ủ bệnh, chưa có biểu hiện triệu chứng bệnh, nên khi tiêm phòng vaccine NAVET-ASFVAC đã phát bệnh.
Tại Phú Yên, mặc dù là tỉnh không nằm trong danh sách được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phê duyệt tiêm giai đoạn 1, song từ ngày 4/8 đến 17/8 tại các huyện Phú Hòa, Sông Hinh, Tây Hòa, Tuy An và thị xã Đông Hòa, người dân tự mua 36 lọ vaccine (900 liều), sau đó cùng thú y cơ sở tự tiêm tổng cộng 756 con lợn (từ hai tháng tuổi trở lên) của 53 hộ chăn nuôi mà không có hướng dẫn, giám sát của cơ quan thú y.
Tương tự, tỉnh Quảng Ngãi không có trong danh sách các địa phương đăng ký nhưng từ ngày 14 đến 18/8, người dân tại bốn huyện của Quảng Ngãi ra Bình Định mua 20 lọ (tương đương 500 liều) vaccine NAVET-ASFVAC mang về tự tiêm 18 lọ (450 liều) cho tổng cộng 717 con lợn các loại, đặc biệt lợn nái được tiêm liều bằng 1/4 liều hướng dẫn của nhà sản xuất. Do đó, đã có 258 lợn phản ứng, trong đó có 30 con chết.
Trước đó, ngày 1/6, tại Hà Nội, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn đã họp báo công bố Việt Nam đã chính thức sản xuất được vaccine phòng dịch tả heo châu Phi. Kết quả nghiên cứu, sản xuất vaccine NAVET-ASFVAC của Công ty Navetco sau khi được các nhà khoa học độc lập đánh giá rất kỹ lưỡng đã được chấp nhận công bố trên các Tạp chí khoa học uy tín của thế giới và Tạp chí Khoa học thú y của Việt Nam. Ngày 17/5/2022, Viện nghiên cứu Nông nghiệp thuộc Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ cũng đã có thư chính thức gửi Cục Thú y Việt Nam xác nhận vaccine NAVET-ASFVAC đảm bảo an toàn, hiệu lực.
Hiện có ba doanh nghiệp tham gia nghiên cứu vaccine dịch tả heo Châu Phi là: Công ty cổ phần Thuốc thú y Trung ương Navetco, Công ty TNHH MTV AVAC, Công ty cổ phần tập đoàn Dabaco.
Nguyên tắc của vaccine là an toàn
Những trường hợp lợn bị chết ở ba tỉnh Bình Định, Phú Yên và Quảng Ngãi đều nằm trong diện tự ý tiêm vaccine cho đàn lợn, tiêm sai đối tượng được chỉ định, không có giám sát của cơ quan thú y, không tuân thủ chỉ đạo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, hướng dẫn của Cục Thú y. Khi cấp phép sản xuất, lưu hành, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã chỉ đạo chỉ cho phép sử dụng 600 nghìn liều vaccine NAVET-ASFVAC với sự giám sát rất chặt chẽ của cơ quan thú y trong quá trình cung ứng, sử dụng và giám sát sử dụng.
Lãnh đạo Cục Thú y cho biết, hiện nay số lợn phản ứng, chết sau khi tiêm phòng dịch tả lợn châu Phi đã giảm, cơ bản được kiểm soát. Lợn được tiêm vaccine còn sống sẽ có đáp ứng miễn dịch nên số bị chết sẽ giảm và hết trong thời gian tới. Trước mắt, Công ty NAVETCO cam kết bước đầu và trước ngày 31/8 sẽ hỗ trợ 2 triệu đồng/lợn nái và lợn đực giống, 1 triệu đồng cho một con lợn thịt bị chết sau tiêm vaccine; đồng thời hỗ trợ thuốc, chất bổ trợ để điều trị triệu chứng, nâng cao thể trạng những con lợn có phản ứng sau khi tiêm phòng.
Theo Cục Thú y, việc tự ý tiêm không đúng đối tượng được chỉ định (lợn thịt từ 8 đến 10 tuần tuổi), không thực hiện nghiêm các biện pháp vệ sinh, sát trùng, sử dụng chung kim tiêm dẫn đến lây lan virus dịch tả lợn châu Phi trong quá trình tiêm. Mặt khác, chủ vật nuôi, thú y cơ sở sẽ không nắm được thực hư tình hình dịch bệnh, nên khi tiêm sẽ bùng dịch làm lây lan virus.
"Người dân không nên hoang mang, lo lắng, bởi bất cứ vaccine nào khi đưa vào đại trà cũng phải đảm bảo tính an toàn cao nhất. Những trường hợp hi hữu xảy ra là có, nhưng rất ít. Tuy nhiên vaccine phải được tiêm bởi cán bộ y tế có chuyên môn. Trường hợp các địa phương tiêm vaccine cho lợn không đúng khuyến cáo cần rút kinh nghiệm", PGS.TS Đinh Duy Kháng cho hay.
Để khắc phục, chấm dứt tình trạng nêu trên, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Cục Thú y đã có văn bản gửi các tỉnh, thành phố đã sử dụng vaccine cần rà soát toàn diện, báo cáo chính xác, đầy đủ, trung thực tình hình cung ứng, sử dụng, giám sát sử dụng vaccine dịch tả lợn châu Phi. Nghiêm túc rút kinh nghiệm, kiểm điểm các tập thể, cá nhân, kể cả Công ty NAVETCO, cũng như các địa phương cung ứng bán trực tiếp cho người dân dẫn đến tình trạng sử dụng sai, không đúng đối tượng, không nắm được tình hình dịch bệnh, không đúng theo quy định ngành chức năng.
Xem thêm video đang được quan tâm:
Sáng 29/8: Người thân xét nghiệm ADN, nhận dạng 2 bộ xương khô tìm thấy trong rừng sâu | SKĐS
