TP.HCM ô nhiễm không khí dài ngày
Sáng nay (22/12), nhiều khu vực tại TPHCM tiếp tục bị sương mù và bụi mịn bao phủ. Nhiều khu vực ở TPHCM tiếp tục bị lớp mù che phủ, các tòa nhà cao tầng chìm trong màn sương ngầu đục. Tại các trục đường lớn như Võ Văn Kiệt, Xa lộ Hà Nội… nhiều thời điểm người tham gia giao thông phải bật đèn xe.
Theo ứng dụng quan trắc không khí Air Visual, chất lượng không khí tại TPHCM lúc 8h ở mức nhạy cảm, với chỉ số AQI đạt 117. Nồng độ bụi mịn PM2.5 đo được ở mức 42 µg/m3, cao gấp khoảng 8,4 lần giá trị hướng dẫn trung bình năm của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).
Trước đó, ngày 20/12, nhiều khu vực tại TPHCM bị che phủ bởi lớp sương mù dày đặc, khiến tầm nhìn bị hạn chế rõ rệt và không gian đô thị trở nên âm u. Ghi nhận tại nhiều phường ở TPHCM như Bình Trị Đông, Xuân Hòa, Cát Lái, Lái Thiêu,… nắng lên chậm, bầu trời bao phủ bởi một lớp trắng đục. Sương mù dày khiến nhiều công trình, tòa nhà cao tầng như Bitexco, cầu Ba Son bị che khuất, tạo cảm giác mờ ảo kéo dài suốt buổi sáng.
TP.HCM ô nhiễm không khí đã nhiều ngày.
Lý giải nguyên nhân bầu trời âm u, ít nắng, ông Lê Đình Quyết, Trưởng phòng dự báo Đài khí tượng Thủy văn Nam Bộ cho biết nguyên nhân có mù ở TP.HCM là do hiện tại có rãnh áp thấp qua Nam Bộ, hiện tượng này gây nhiều mây, độ ẩm cao, nắng yếu.
Ngoài ra, không khí lạnh cũng khuếch tán đến miền Nam, điều này làm cho không khí có lớp mù, trời âm u. Do không khí lạnh có cường độ mạnh, khuếch tán sâu xuống phía Nam, không khí lạnh trượt trên nền nhiệt cao của Nam Bộ tạo ra sự đối nghịch nền nhiệt trong lớp khí quyển bề mặt, khí quyển bị bất ổn định, xáo trộn sẽ tạo nên nhiều mây tầng thấp. Đồng thời vẫn đang tồn tại rãnh áp thấp có trục 4-7 độ Bắc, trên rãnh này là nơi hội tụ ẩm cũng tạo nên nhiều mây,
Theo Đài Khí tượng Thủy văn Nam Bộ, áp cao lạnh lục địa tiếp tục tăng cường yếu lệch Đông sau có cường độ ổn định. Gió Đông Bắc có cường độ trung bình trên các vùng biển phía Đông Nam Bộ. Trên cao, áp cao cận nhiệt đới nhánh phía Tây phát triển và mở rộng sang phía Đông, có trục qua Trung Bộ. Do đó, thời tiết hanh khô, độ ẩm giảm, một số ngày có tiết trời se lạnh về đêm và sáng sớm, ban ngày nắng mạnh sẽ ảnh hưởng tới sức khỏe.
Theo báo cáo về việc triển khai Chương trình quan trắc chất lượng môi trường, tài nguyên nước và giám sát nguồn thải năm 2025 của Sở Nông nghiệp và Môi trường, chất lượng không khí tại TP HCM đang có xu hướng suy giảm so với những năm trước, trong đó nổi bật là tình trạng gia tăng ô nhiễm bụi mịn và tiếng ồn.
Kết quả quan trắc cho thấy nồng độ bụi TSP (tổng hạt bụi lơ lửng) và PM10 có xu hướng tăng rõ rệt, tập trung chủ yếu tại các khu vực có mật độ giao thông lớn, gần khu công nghiệp, cảng biển và các điểm khai thác khoáng sản. Đáng chú ý, bụi PM2.5 – loại bụi siêu mịn gây ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe con người – đã vượt quy chuẩn từ 1,1 đến 4,6 lần tại một số điểm giao thông và khu công nghiệp, trong khi cùng kỳ năm trước vẫn nằm trong giới hạn cho phép. Bên cạnh đó, nồng độ benzen, một chất độc thuộc nhóm có khả năng gây ung thư, cũng gia tăng và vượt quy chuẩn tại một số vị trí đo. Tiếng ồn môi trường tại một số tuyến giao thông và khu xử lý chất thải rắn cũng được ghi nhận vượt ngưỡng cho phép.
Giải pháp hạn chế ô nhiễm không khí ở TP.HCM
Theo ThS Phạm Bình An, Viện phó Viện Nghiên cứu Phát triển TP HCM, để cải thiện chất lượng không khí một cách bền vững, điều quan trọng nhất là xác định chính xác các nguồn phát thải. Khi các "điểm nóng" ô nhiễm được nhận diện đầy đủ, việc triển khai đồng bộ các giải pháp về chính sách, hạ tầng, công nghệ cùng với thay đổi hành vi xã hội mới có thể phát huy hiệu quả lâu dài. Ông cho rằng hiện nay ba nguồn phát thải chính gây ô nhiễm không khí tại TP HCM gồm giao thông, xây dựng – công nghiệp và rác thải.
Trong đó, giao thông được đánh giá là nguồn phát thải lớn nhất. TP HCM hiện có hơn 12 triệu ôtô và xe máy cá nhân. Các phương tiện sử dụng nhiên liệu hóa thạch không chỉ gây tiếng ồn mà còn phát thải bụi mịn, benzen và nhiều loại khí độc hại khác. Với mật độ phương tiện dày đặc, giao thông đang tạo áp lực lớn lên chất lượng không khí đô thị.
Bên cạnh đó, thành phố đang trong giai đoạn phát triển mạnh mẽ hạ tầng và đô thị, trở thành một "đại công trường" với hàng loạt dự án giao thông, nhà ở, khu đô thị và khu công nghiệp. Hoạt động xây dựng và sản xuất phát sinh lượng lớn bụi và khí thải; riêng vật liệu xây dựng được ước tính chiếm gần 40% tổng lượng phát thải vào môi trường không khí.
Rác thải sinh hoạt cũng là một nguồn gây ô nhiễm đáng kể. Mỗi ngày, TP HCM phát sinh khoảng 14.000 tấn rác, trong đó phần lớn vẫn được xử lý bằng hình thức chôn lấp. Phương thức này phát thải các loại khí như metan, H₂S, gây mùi khó chịu và tiềm ẩn nguy cơ ô nhiễm thứ cấp.
Trước thực trạng lượng xe cá nhân quá lớn, giải pháp được đặt ra là phát triển giao thông xanh, nâng cao tỷ lệ vận tải hành khách công cộng – hiện vẫn còn ở mức thấp – đồng thời đẩy mạnh chuyển đổi sang các phương tiện sử dụng năng lượng sạch như xe điện và xe hybrid. Theo lộ trình đến năm 2030, các phương tiện thuộc cơ quan nhà nước và xe công nghệ được kỳ vọng sẽ đi đầu trong quá trình chuyển đổi, qua đó tạo hiệu ứng lan tỏa trong xã hội.
Ngoài ra, ông Phạm Bình An cũng ủng hộ đề xuất lắp đặt thêm gần 160 điểm quan trắc chất lượng không khí, kết hợp ứng dụng cảm biến IoT và dữ liệu vệ tinh để xây dựng bản đồ ô nhiễm theo khu vực, thời gian và mùa trong năm. "Khi có đủ dữ liệu, việc phát triển một ứng dụng trên điện thoại để cảnh báo chất lượng không khí theo từng khu vực là hoàn toàn khả thi", ông An nhận định.
