Mất ngủ không chỉ hủy hoại mức năng lượng và tâm trạng của bạn mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe, hiệu suất công việc và chất lượng cuộc sống.
Nguyên nhân phổ biến gây mất ngủ lâu năm
Có 2 dạng mất ngủ:
- Mất ngủ cấp tính: Xảy ra tại một số thời điểm nào đó, nhiều người bị mất ngủ ngắn hạn (mất ngủ cấp tính) do căng thẳng hoặc gặp chuyện đau buồn. Tình trạng mất ngủ này có thể kéo dài nhiều ngày hoặc vài tuần.
- Mất ngủ mạn tính: Một số người bị mất ngủ dài hạn, kéo dài ít nhất một tháng. Nguyên nhân mất ngủ kéo dài có thể là do chính vấn đề mất ngủ gây ra hoặc có thể liên quan đến dạng bệnh nào đó hay loại thuốc đang uống.
Nhịp sinh học hoạt động như đồng hồ bên trong, hướng dẫn cơ thể vận động chu kỳ ngủ - thức, sự trao đổi chất và nhiệt độ cơ thể. Nếu nhịp sinh học của cơ thể bị gián đoạn ở bất kỳ khâu nào đều có thể dẫn đến mất ngủ.
- Do căng thẳng: Có thể bạn đang đối diện những khó khăn trong công việc, trường học, sức khỏe, tài chính hoặc gia đình gặp vấn đề khó nói, khiến tâm trí vận hành liên tục ban đêm, dẫn đến khó ngủ.
- Do thói quen ngủ kém: Giờ ngủ không đều đặn, ngủ trưa quá nhiều, môi trường ngủ không thoải mái, dùng giường ngủ làm việc, ăn uống hoặc xem tivi, chơi điện tử, lướt điện thoại trước khi đi ngủ.
- Do các bệnh lý : Việc sử dụng một số loại thuốc hoặc do đang mắc loại bệnh nào đó sẽ dẫn đến khó ngủ. Một vài loại thuốc có thể gây khó ngủ như thuốc chống trầm cảm, thuốc điều trị hen suyễn, huyết áp. Các sản phẩm giảm cân có chứa caffeine và các chất kích thích khác có thể làm gián đoạn giấc ngủ. Một số bệnh gây mất ngủ như đau mạn tính, ung thư, tiểu đường, bệnh tim, hen suyễn, bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD), tuyến giáp hoạt động quá mức, bệnh Parkinson và bệnh Alzheimer.
- Do tuổi tác: Mất ngủ trở nên phổ biến hơn theo tuổi tác. Người lớn tuổi cảm thấy mệt mỏi sớm hơn vào buổi tối và thức dậy sớm hơn vào buổi sáng, nhưng nhìn chung vẫn cần ngủ đủ giấc giống như những người trẻ tuổi.
Một ngày ngủ bao nhiêu tiếng là đủ?
Tùy theo mỗi người mà thời gian ngủ đủ sẽ khác nhau, nhưng hầu hết người lớn cần 7 - 8 tiếng mỗi đêm.
Biểu hiện của mất ngủ là:
- Khó ngủ vào ban đêm.
- Thức suốt đêm.
- Dậy quá sớm.
- Cảm giác ngủ chưa đã một đêm.
- Ban ngày mệt mỏi, buồn ngủ.
- Khó chịu, trầm cảm hoặc lo lắng.
- Không tập trung, dễ xảy ra tai nạn.
Nếu có những dấu hiệu bị mất ngủ thì cần đến cơ sở y tế để được xác định tìm nguyên nhân điều trị. Không để mất ngủ kéo dài thành mạn tính, sẽ điều trị khó khăn hơn. Việc điều trị đôi khi cần thêm chuyên gia tâm lý tư vấn, phối hợp cùng các chuyên khoa để giải quyết những bệnh mạn tính, loại thuốc khác đã gây ra mất ngủ mà bạn không hay biết.
Lời khuyên thầy thuốc
Trên thực tế giấc ngủ rất quan trọng đối với sức khỏe của bạn, nó giống như một chế độ ăn uống lành mạnh và hoạt động thể chất thường xuyên. Bất kể lý do bị mất ngủ là gì thì chứng mất ngủ có thể ảnh hưởng đến cả tinh thần và thể chất. Những người bị mất ngủ cho biết chất lượng cuộc sống thấp hơn so với những người đang ngủ ngon.
Để phòng ngừa mất ngủ thì giờ đi ngủ và giờ thức của bạn nhất quán hàng ngày, kể cả cuối tuần.
Tăng cường tập thể dục để thúc đẩy giấc ngủ ngon. Kiểm tra các loại thuốc của bạn để xem liệu chúng có thể góp phần gây ra chứng mất ngủ hay không. Tránh hoặc hạn chế ngủ trưa. Tránh hoặc hạn chế caffeine và rượu, không sử dụng nicotine. Tránh các bữa ăn lớn và đồ uống trước khi đi ngủ. Phòng ngủ phải thoải mái cho giấc ngủ. Thư giãn trước khi đi ngủ, chẳng hạn như đọc sách hoặc nghe nhạc nhẹ.