Ảnh hưởng của La Nina khiến thời tiết cực đoan
Từ cuối tuần trước, nhiễu động gió đông gây ra một đợt mưa trái mùa kéo dài đến đầu tuần này trên địa bàn TP.HCM và các tỉnh thành Nam bộ như Đồng Nai, Bình Phước, Tây Ninh, Bình Dương, Bà Rịa-Vũng Tàu, Long An, Tiền Giang, Vĩnh Long... Tuy nhiên, lượng mưa nhỏ và diện khá hẹp chứ không có mưa to bất thường trên diện rộng như những ngày giữa tháng 2.
Đài Khí tượng thủy văn khu vực Nam Bộ dự báo mưa trái mùa còn kéo dài đến ngày 11/3. Từ ngày 12/3, đợt mưa trái mùa kết thúc và nắng nóng kéo dài đến ngày 16/3 lại xuất hiện một đợt mưa trái mùa mới. Trong những ngày cuối tháng 3, không khí lạnh hoạt động yếu, lệch đông và gần như không còn khả năng khuếch tán xuống khu vực Nam Bộ.
Nam Bộ liên tục xuất hiện mưa trái mùa đi kém nắng nóng gay gắt.
Trong khi đó, áp thấp nóng phía tây có xu hướng hoạt động mạnh dần và ảnh hưởng đến thời tiết khu vực. Do vậy, thời tiết những ngày cuối tháng 3 trời nắng nhiều với một vài ngày có nắng nóng diện rộng ở khu vực miền Đông và ven biên giới tây nam. Tuy nhiên, cần lưu ý tình trạng mưa trái mùa và dông với lượng mưa lớn do đối lưu nhiệt địa phương có khả năng xuất hiện trong một vài ngày.
Theo các chuyên gia, sự xuất hiện xen kẽ giữa những ngày nắng nóng và mưa trái mùa là do khí hậu đang ở trong giai đoạn La Nina yếu. Do vậy, năm nay Nam bộ xuất hiện mưa trái mùa nhiều hơn năm 2024 và nhiệt độ trong mùa khô cũng không quá cao, chuỗi ngày nắng nóng kéo dài ít. Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia cho biết tổng lượng mưa ở Nam bộ trong tháng 3 cao hơn so với trung bình nhiều năm phổ biến 20 - 50 mm, có nơi trên 70 mm; tương đương từ 10 - 40%. Trong tháng 4, mưa trái mùa vẫn tiếp tục xuất hiện và tổng lượng mưa cao hơn so với trung bình nhiều năm từ 10 - 30 mm. Còn tổng lượng mưa tháng 5 phổ biến cao hơn 5 - 15% so với trung bình nhiều năm cùng thời kỳ.
Tổ chức Khí tượng thế giới (WMO) vừa cập nhật về hiện tượng La Nina, theo đó nhiệt độ bề mặt biển ở vùng xích đạo Thái Bình Dương đang mát hơn mức trung bình, đồng nghĩa đang trong pha lạnh La Nina. Có đến 60% khả năng sẽ chuyển trở lại trạng thái trung tính trong tháng 3 - 5 và khả năng trở lại trung tính tăng lên 70% trong tháng 4 - 6/2025.
Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn Quốc gia, đối với Nam Bộ, bên cạnh tình trạng nắng nóng gay gắt thì hiện tượng xâm nhập mặn trong mùa khô cũng là vấn đề quan trọng. Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia cho biết: Năm nay các đập thủy điện ở thượng lưu sông Mê Kông tăng cường xả nước phục vụ mục đích phát điện khiến mực nước tại các trạm ở thượng lưu vực đang cao hơn so với trung bình nhiều năm. Tại Đồng bằng sông Cửu Long, bên cạnh tác động của nước từ thượng nguồn thì mực nước sông Tiền và sông Hậu biến đổi theo thủy triều.
Xâm nhập mặn mùa khô năm nay ở mức cao hơn trung bình nhiều năm nhưng không gay gắt như năm 2015 - 2016 và mùa khô năm 2019 - 2020. Các địa phương cần tranh thủ tích trữ nước ngọt khi triều thấp để phục vụ sản xuất nông nghiệp và các hoạt động dân sinh. Từ cuối tháng 5, xâm nhập mặn giảm dần vì đây là giai đoạn Nam bộ bước vào mùa mưa.
La Nina suy yếu tác động thế nào đến thời tiết?
Theo cơ quan khí tượng, hiện tượng La Nina, vốn mang lại hiệu ứng làm mát cho khí hậu toàn cầu, đang đối mặt nguy cơ kết thúc sớm hơn dự kiến. Trong khi đó, một hiện tượng khí hậu khác - El Nino Costero (El Nino ven biển) - đang dần hình thành gần bờ biển Peru, gây ra những biến động đầy bất ngờ.
Vào tháng 1/2025, La Nina cuối cùng đã xuất hiện trên Thái Bình Dương sau nhiều dự báo. Tuy nhiên, theo Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO), hiện tượng này dự kiến kéo dài rất ngắn và có 60% khả năng biến mất vào tháng 5/2025.
La Nina thường mang lại sự lạnh giá cho một vùng rộng lớn của Thái Bình Dương, nhưng hiện tượng này dường như chưa đủ sức để ngăn chặn chu kỳ nóng kể từ năm 2024, vốn đã ghi nhận những mốc nhiệt độ kỷ lục. Trên thế giới, dấu hiệu La Nina sắp kết thúc là một tín hiệu cho thấy năm 2025 có thể trở thành năm nắng nóng kỷ lục tiếp theo.
Trong khi La Nina suy yếu, vùng nước biển ấm bất thường ở Thái Bình Dương phía đông đang tạo ra hiện tượng El Nino Costero, dẫn đến nhiệt độ biển tăng vượt 5 độ C so với trung bình. Sự kiện này đang báo hiệu những tháng sắp tới sẽ có những biến động thời tiết không lường trước được,
Ông Hoàng Phúc Lâm, Phó giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia cho biết, trong năm 2025, bão trên khu vực Biển Đông có khả năng xuất hiện tương đương so với trung bình nhiều năm (khoảng tháng 6), số lượng bão, áp thấp nhiệt đới trên khu vực Biển Đông và ảnh hưởng đến đất liền có khả năng ở mức xấp xỉ trung bình nhiều năm (trung bình nhiều năm trên Biển Đông khoảng 11 - 13 cơn, ảnh hưởng đến đất liền khoảng 5 - 6 cơn).
Dự báo thêm về thời tiết trong năm 2025, ông Lâm cho hay, hiện tượng nắng nóng có khả năng xuất hiện tương đương so với trung bình nhiều năm, nắng nóng có khả năng bắt đầu xuất hiện tại khu vực Nam bộ vào khoảng nửa đầu tháng 3; khu vực Tây Bắc Bắc bộ, vùng núi phía tây bắc Trung bộ vào khoảng tháng 4 và phía đông Bắc bộ, khu vực ven biển Trung bộ từ khoảng tháng 5 trở đi.
Trong năm 2025, số đợt mưa lớn diện rộng xảy ra trên toàn quốc và ở mức xấp xỉ với trung bình nhiều năm (khoảng 20 đợt). Các đợt mưa lớn diện rộng có khả năng bắt đầu từ tháng 6 ở Bắc bộ, sau đó chuyển dần về phía nam và kết thúc vào khoảng tháng 12 ở các tỉnh Trung bộ.
