1. Teo tinh hoàn là gì?
Teo tinh hoàn là hiện tượng tinh hoàn của nam giới bị teo lại, đây là hai tuyến sinh sản của nam giới nằm trong bìu.
Chức năng chính của bìu là điều chỉnh nhiệt độ xung quanh tinh hoàn, thực hiện bằng cách co lại khi phản ứng với nhiệt độ lạnh và giãn ra để đáp ứng với nhiệt độ ấm hơn. Điều này đôi khi có thể khiến nam giới có cảm giác như tinh hoàn lớn hơn hoặc nhỏ hơn bình thường.
Tuy nhiên, teo tinh hoàn đề cập đến sự co rút trong tinh hoàn thực sự không phải do bìu. Điều này có thể do một số nguyên nhân, bao gồm chấn thương, tình trạng cơ bản hoặc tiếp xúc với một số hóa chất. Nếu tinh hoàn co lại, một người có thể có số lượng tinh trùng thấp hơn, mức testosterone thấp hơn hoặc cả hai do mất các tế bào này.
2. Nguyên nhân teo tinh hoàn
2.1 Viêm tinh hoàn
Viêm tinh hoàn là một trong những nguyên nhân dẫn đến teo tinh hoàn.
Các triệu chứng chính của viêm tinh hoàn là đau và sưng ở tinh hoàn, nhưng cũng có thể gây ra buồn nôn và sốt. Mặc dù ban đầu có thể làm cho tinh hoàn trông lớn hơn, nhưng viêm tinh hoàn có thể dẫn đến teo tinh hoàn.
Một số nguyên nhân phổ biến của bệnh viêm tinh hoàn bao gồm: chlamydia, bệnh da liễu, vi khuẩn đường ruột di chuyển lên đường sinh sản sau khi giao hợp qua đường hậu môn, nhiễm trùng đường tiết niệu, phẫu thuật đường tiết niệu…
Có hai loại viêm tinh hoàn chính:
- Viêm tinh hoàn do virus: Thường do virus quai bị gây ra. Có đến 1/3 nam giới mắc quai bị sau tuổi dậy thì bị viêm tinh hoàn. Điều này thường xảy ra trong vòng bốn đến bảy ngày sau khi mắc bệnh quai bị.
- Viêm tinh hoàn do vi khuẩn: Loại viêm tinh hoàn này thường do nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục như bệnh lậu, chlamydia. HIV/ AIDS. Trong một số trường hợp, nguyên nhân là do nhiễm trùng đường tiết niệu hoặc do đặt ống thông hoặc các dụng cụ y tế khác vào dương vật.
Điều trị có thể đảo ngược tình trạng teo, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tình trạng co rút.
2.2 Các nguyên nhân khác ngoài viêm tinh hoàn
Ngoài viêm tinh hoàn, một số nguyên nhân khác có thể gây teo tinh hoàn, một số nguyên nhân khó tránh khỏi như tuổi tác, bệnh lý, tuy nhiên còn cả nguyên nhân bất ngờ gây teo tinh hoàn như uống rượu:
- Tuổi tác: Trong khi phụ nữ trải qua thời kỳ mãn kinh, một số đàn ông cũng trải qua một quá trình tương tự được gọi là mãn dục. Điều này khiến lượng testosterone thấp, có thể dẫn đến teo tinh hoàn.
- Giãn tĩnh mạch: Giãn tĩnh mạch thừng tinh giống như giãn tĩnh mạch thừng tinh, nhưng nằm gần tinh hoàn thay vì ở chân. Giãn tĩnh mạch thừng tinh thường ảnh hưởng đến tinh hoàn trái và có thể làm hỏng các ống sản xuất tinh trùng bên trong tinh hoàn. Điều này có thể làm cho tinh hoàn bị ảnh hưởng nhỏ hơn.
- Xoắn tinh hoàn: Hiện tượng này xảy ra khi một tinh hoàn xoay và làm xoắn thừng tinh có nhiệm vụ đưa máu đến bìu. Lưu lượng máu giảm có thể gây đau và sưng tinh hoàn. Nếu không được điều trị trong vòng vài giờ, có thể gây teo tinh hoàn vĩnh viễn.
- Ung thư tinh hoàn: Trong một số trường hợp hiếm hoi, ung thư tinh hoàn có thể gây teo tinh hoàn, độ tuổi trung bình để chẩn đoán ung thư tinh hoàn là 33. Mặc dù ung thư tinh hoàn có xu hướng ảnh hưởng đến nam giới trẻ tuổi, nhưng nó có khả năng điều trị cao.
- Liệu pháp thay thế testosterone: Một số nam giới trải qua liệu pháp thay thế testerone bị teo tinh hoàn. Điều này là do liệu pháp thay thế testerone có thể ngừng sản xuất hormone giải phóng gonadotropin. Nếu không có hormone giải phóng gonadotropin, tuyến yên ngừng sản xuất hormone luteinizing. Nếu không có hormone luteinizing, tinh hoàn ngừng tiết testosterone, dẫn đến tinh hoàn nhỏ hơn.
- Sử dụng steroid đồng hóa hoặc estrogen: Dùng steroid đồng hóa hoặc bổ sung estrogen có thể gây ra tác dụng tương tự đối với hormone như liệu pháp thay thế testosterone.
- Rối loạn sử dụng rượu: Uống nhiều rượu có thể gây ra cả testosterone thấp và tổn thương mô tinh hoàn, cả hai đều có thể dẫn đến teo tinh hoàn.
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng lạm dụng rượu ở nam giới có thể gây suy giảm sản xuất testosterone và co rút tinh hoàn (tức là teo tinh hoàn) (Adler 1992 ).
3. Các triệu chứng teo tinh hoàn
Trong khi triệu chứng chính của teo tinh hoàn là co rút một hoặc cả hai tinh hoàn, một số triệu chứng khác có thể đi kèm, tùy thuộc vào độ tuổi của nam giới.
3.1 Các triệu chứng teo tinh hoàn trước tuổi dậy thì
Đối với những nam giới chưa qua tuổi dậy thì, các triệu chứng khác của teo tinh hoàn bao gồm không phát triển các đặc điểm sinh dục phụ, chẳng hạn như: lông mặt, lông mu, kích thước dương vật lớn hơn.
3.2 Các triệu chứng teo tinh hoàn sau tuổi dậy thì
Nếu đã qua tuổi dậy thì, các triệu chứng khác của teo tinh hoàn có thể bao gồm: giảm ham muốn tình dục, khô khan, giảm khối lượng cơ, không có hoặc giảm sự phát triển của lông mặt, không có hoặc giảm sự phát triển của lông mu, tinh hoàn mềm hơn.
4. Chẩn đoán teo tinh hoàn
Để tìm ra nguyên nhân gây teo tinh hoàn của bạn, bác sĩ có thể hỏi bạn một số câu hỏi về lối sống và tiền sử tình dục của bạn. Điều này sẽ giúp họ xác định liệu rượu hoặc bệnh lây truyền qua đường tình dục có thể là nguyên nhân.
Tiếp theo, bác sĩ có thể sẽ kiểm tra tinh hoàn, kiểm tra kích thước, kết cấu và độ săn chắc của tinh hoàn. Tùy thuộc vào những gì bác sĩ phát hiện, bác sĩ có thể yêu cầu nam giới siêu âm tinh hoàn, xét nghiệm máu, kiểm tra mức độ testosterone...
5. Điều trị teo tinh hoàn
Khi nghi ngờ bị teo tinh hoàn, việc điều trị sớm sẽ làm tăng khả năng teo tinh hoàn có thể hồi phục.
Điều trị teo tinh hoàn phụ thuộc vào nguyên nhân. Nếu đó là do bệnh lây truyền qua đường tình dục hoặc nhiễm trùng khác bác sĩ có thể cho dùng một đợt kháng sinh, hoặc thay đổi trong lối sống, từ bỏ những thói quen có hại như uống nhiều rượu. Trong một số trường hợp hiếm hoi, có thể phải phẫu thuật để điều trị các trường hợp xoắn tình dục.
Mặc dù các tình trạng có thể gây teo tinh hoàn thường dễ điều trị, nhưng bản thân teo tinh hoàn không phải lúc nào cũng có thể hồi phục được. Trong nhiều trường hợp, việc điều trị sớm sẽ làm tăng khả năng teo tinh hoàn có thể hồi phục. Điều này đặc biệt quan trọng nếu tình trạng teo tinh hoàn là do xoắn tinh hoàn sẽ rất cần nhiều thời gian để tìm cách điều trị vì có thể dẫn đến tổn thương vĩnh viễn.
6. Không thể đảo ngược tình trạng teo tinh hoàn một cách tự nhiên
Có nhiều lý do có thể khiến tinh hoàn của nam giới co lại, từ việc sử dụng steroid đến các bệnh lây truyền qua đường tình dục. Bất kể nguyên nhân là gì, điều quan trọng là khi phát hiện ra tình trạng teo tinh hoàn sớm và được điều trị ngay khi bắt đầu nhận thấy bất kỳ sự co rút nào. Không có bằng chứng lâm sàng nào cho thấy rằng có biện pháp tự nhiên có thể khắc phục chứng teo tinh hoàn hoặc các nguyên nhân cơ bản của nó. Vì vậy, điều trị sớm là chìa khóa để đảo ngược tình trạng teo tinh hoàn thành công.
Nam giới nên biết về kích thước và hình dạng tinh hoàn của mình. Nếu một hoặc cả hai tinh hoàn trở nên nhỏ hơn đáng kể, tốt nhất nên đi khám càng sớm càng tốt. Có nhiều cơ hội để đẩy lùi tình trạng teo tinh hoàn nếu được can thiệp và điều trị sớm.
Xem thêm video đang được quan tâm:
Lợi ích của việc khám sức khỏe tiền hôn nhân trước khi kết hôn
