Bệnh nhân nam (14 tuổi) nhập viện vào ngày 13-11 trong tình trạng nguy kịch với các triệu chứng: suy hô hấp, sốc nhiễm trùng, xuất huyết phổi nặng, tổn thương nhiều cơ quan như gan, thận, cùng tình trạng tăng bilirubin và giảm tiểu cầu nặng.
Nhận định khả năng em bị nhiễm xoắn khuẩn Leptospira, các bác sĩ đã ngay lập tức triển khai các biện pháp điều trị tích cực: hỗ trợ thở máy, truyền dịch chống sốc, dùng thuốc vận mạch, truyền tiểu cầu và máu, phối hợp kháng sinh phù hợp, đồng thời tiến hành lọc máu liên tục.
Nhờ điều trị khẩn trương và đúng hướng, sau một tuần, sức khỏe của bệnh nhân cải thiện rõ rệt. Nếu tình trạng tiếp tục ổn định, sẽ được xuất viện trong vài ngày tới.
Xoắn khuẩn Leptospira lây truyền như thế nào?
Leptospira là một loại xoắn khuẩn nguy hiểm, lây truyền từ động vật sang người. Ở giai đoạn đầu bị nhiễm xoắn khuẩn, người bệnh có biểu hiện sốt, đau cơ, mệt mỏi, ho. Từ ngày thứ 6 – 12 trở đi, nếu không được chữa trị kịp thời sẽ làm tổn thương nghiêm trọng đến các cơ quan trong cơ thể, cụ thể sẽ gây suy gan, suy thận, viêm mạch máu.
Xoắn khuẩn Leptospira thường tồn tại trong ống thận của động vật hoang dã, gia súc và vật nuôi. Những động vật mang xoắn khuẩn Leptospira không có các biểu hiện lâm sàng và xoắn khuẩn này sẽ tồn tại trong thời gian dài, thậm chí tồn tại suốt đời trong cơ thể động vật.
Động vật nhiễm Leptospira sẽ thải vi khuẩn ra môi trường bên ngoài thông qua nước tiểu. Vi khuẩn này tồn tại trong đất một thời gian dài và lây nhiễm cho các động vật khác tạo thành một chu trình khép kín của ổ dịch thiên nhiên.
Xoắn khuẩn Leptospira thường tồn tại trong ống thận của động vật hoang dã, gia súc và vật nuôi.
- Lây qua da, đặc biệt da có vết trầy xước tiếp xúc trực tiếp với nguồn nước hoặc đất đã nhiễm khuẩn. Thường gặp ở những người chăn nuôi gia súc trong điều kiện vệ sinh chuồng trại kém, nông dân làm việc ở những cánh đồng trũng, công nhân vệ sinh cống rãnh…
- Lây qua đường tiêu hóa: Khi người bệnh ăn thực phẩm chưa chín hoặc uống phải nguồn nước có nhiễm xoắn khuẩn.
Tuy nhiên vẫn có một số trường hợp lây truyền từ người sang người nhưng rất hiếm gặp.
Triệu chứng bệnh do Leptospira
Lâm sàng thường biểu hiện qua 2 giai đoạn: Nhiễm khuẩn huyết cấp tính và miễn dịch. Có hai thể bệnh chính hay gặp trên lâm sàng.
Thể bệnh nhẹ Leptospira
Thường không có biểu hiện vàng da, trên lâm sàng chiếm hơn 90% các trường hợp.
- Thời gian ủ bệnh: Từ 1-2 tuần.
- Thời kì khởi phát: Bệnh nhân sốt cao, rét run, đau đầu, đau mỏi cơ khớp giống như hội chứng cúm, dễ chẩn đoán nhầm với tình trạng sốt virus.
- Thời kì toàn phát: Nhiệt độ tăng cao 39-40 độ C. Triệu chứng lâm sàng quan trọng là đau cơ, đặc biệt ở bắp chân (cơ dép), lưng và bụng. Cảm giác đau tăng khi vận động và xoa bóp. Người bệnh có thể đau vùng trán, sau ổ mắt, sợ ánh sáng, đau đầu và nôn.
- Thời kỳ lui bệnh: Nếu được điều trị sớm, bệnh sẽ khỏi trong vòng 8-10 ngày.
Thể bệnh nặng (hội chứng Weil)
- Chiếm từ 5-10%, thường có vàng da, rối loạn chức năng thận, xuất huyết nội tạng và tỷ lệ tử vong cao.
- Sau khoảng 4-9 ngày khởi phát bệnh, xuất hiện vàng da, rối loạn chức năng các cơ quan, đặc biệt chức năng thận.
Người nhiễm xoắn khuẩn Leptospira nếu không được điều trị sớm sẽ dẫn đến những tổn thương nghiêm trọng tại các cơ quan của cơ thể:
Thận: xoắn khuẩn Leptospira xâm nhập vào xoang kẽ, ống thận gây viêm xoang kẽ và làm hoại tử ống thận, suy thận do thiếu nước hoặc tăng thấm thành mạch, giảm thể tích tuần hoàn.
Gan: xoắn khuẩn Leptospira xâm nhập vào gan làm hoại tử trung tâm tiểu thủy, suy gan, gây ra chứng vàng da.
Ở trường hợp nặng hơn, xoắn khuẩn sẽ làm viêm mạch, đặc biệt là mao mạch, gây tăng rối loạn tuần hoàn dẫn đến thoát dịch, giảm thể tích tuần hoàn, hậu quả là sốc và trụy mạch.
Phòng ngừa nhiễm xoắn khuẩn Leptospira
Để phòng ngừa bệnh cần lưu ý các biện pháp sau:
- Quản lý vật nuôi, tránh thải nước tiểu, phân trực tiếp ra cống, ao hồ gây ô nhiễm môi trường nước.
- Vệ sinh chuồng trại thường xuyên.
- Tiêm vaccine phòng bệnh cho súc vật và giám sát bệnh ở vật nuôi.
- Diệt chuột.
- Sử dụng bảo hộ lao động đối với người có nguy cơ cao như đeo găng, đi ủng, đeo kính bơi…
- Không tắm ở ao hồ.
- Tiêm vaccine phòng bệnh Leptospira. Phần lớn người được tiêm đủ vaccine có miễn dịch tốt trong 3 năm.
- Có thể dự phòng bằng thuốc kháng sinh theo đúng chỉ định cho những người nghi ngờ nhiễm bệnh khi có dịch.
