Nguyên do gần đây đã có nhiều nghiên cứu trên thế giới cho thấy các chất này có thể nguy hiểm cho sức khỏe và tác động đến hệ nội tiết.
Dẫn chất paraben có thể gây ung thư vú
Theo PGS.TS.BS. Lê Ngọc Diệp - Trưởng Phòng khám Da liễu, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM; giảng viên Bộ môn Da liễu Đại học Y Dược TP.HCM, Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) đã có văn bản gửi các Sở Y tế, Viện Kiểm nghiệm thuốc TW và Viện Kiểm nghiệm thuốc TP.HCM, các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh mỹ phẩm.Trong đó, quy định cụ thể một số chất sử dụng trong mỹ phẩm như Butylparaben, Propylparaben và 5 paraben (Isopropylparaben, Isobutylparaben, Phenylparaben, Benzylparaben và Pentylparaben) được bổ sung vào Annex II, không được dùng trong mỹ phẩm. Thời hạn áp dụng quy định đối với 5 paraben chỉ được phép lưu hành trên thị trường đến hết ngày 30/7/2015.
PGS.TS.BS. Lê Ngọc Diệp, cho biết, các chất bảo quản Methylisothiazolinone (MIT) và hỗn hợp Methylchlorothiazolinone với Methylisothiazolinone (MCT MIT) là hỗn hợp MCT MIT theo tỉ lệ 3:1 chỉ được sử dụng trong các sản phẩm rửa sạch với nồng độ không quá 0,0015%; hỗn hợp MCT MIT theo tỉ lệ 3:1 và có thêm MIT thì không được sử dụng trong sản phẩm mỹ phẩm.
Paraben và Methylisothiazolinone là các chất có mặt trong nhiều sản phẩm mỹ phẩm. Trong đó được sử dụng phổ biến trong mỹ phẩm chăm sóc cá nhân như kem dưỡng da, mascara, nước tẩy trang, kem cạo râu và nhiều sản phẩm dùng cho trẻ em như khăn ướt lau em bé, sữa tắm... Tuy nhiên, gần đây đã có nhiều nghiên cứu trên thế giới cho thấy các chất này có thể nguy hiểm cho sức khỏe và tác động đến hệ nội tiết.
Paraben là tên gọi chung của nhóm chất bảo quản hóa học được sử dụng rộng rãi nhất trong các mỹ phẩm. Những dạng paraben phổ biến nhất được sử dụng trong mỹ phẩm là methylparaben, propylparaben, và butylparaben. Thông thường, người ta sẽ phối hợp các gốc paraben để giúp làm giảm liều lượng của chất này trong sản phẩm đồng thời tăng khả năng kháng khuẩn và kháng nấm. Nhưng đối với các sản phẩm được sản xuất trong điều kiện vệ sinh kém, nguyên vật liệu đầu vào không đảm bảo chất lượng, cơ sở sản xuất thường lạm dụng Paraben vượt giới hạn cho phép gấp nhiều lần để chống nấm mốc, vi khuẩn…
Paraben là biến thể của dầu hỏa, trong các sản phẩm mỹ phẩm được dùng làm chất bảo quản trong mỹ phẩm và thức ăn để ngăn ngừa sự oxy hoá của sản phẩm. Do có hoạt tính giống như nội tiết tố estrogen của phụ nữ nên có thể làm rối loạn cân bằng nội tiết tố đồng thời chúng có thể gây viêm da kích ứng. Paraben còn có khả năng gây ra ung thư vú, các triệu chứng của sự mãn kinh và cả chứng loãng xương. Propyparaben giảm khả năng sinh sản ở nam.
Các chất có hại khác cũng rất nguy hiểm
Cũng theo PGS. Lê Ngọc Diệp, còn có nhiều chất có hại khác trong mỹ phẩm. Cụ thể, mineral oil (cũng được biết đến với các tên dạng biến thể như: petrolatum/paraffinum liquidum/paraffin oil), chất này có tác dụng làm mềm da. Nhưng lại có tác hại, ngăn cản sự bài tiết của da, làm bít lỗ chân lông, gây mụn. Nguy hiểm hơn, chất này được khuyến cáo có khả năng gây ung thư và ảnh hưởng đến khả năng sinh sản. Sodium Laureth Sulfate là loại chất tẩy rửa và hoạt chất bề mặt, tạo bọt được sử dụng rộng rãi trong ngành công nghiệp mỹ phẩm vì giá thành rẻ. Tuy nhiên, chất này gây khô và bào mòn da, mỏng tóc, gây kích ứng với da nhạy cảm. Ngoài ra, nó có thể gây đục thủy tinh thể và các vấn đề khác về mắt.
Là chất dùng để duy trì độ ẩm trong mỹ phẩm, cũng là chất được dùng để làm mát trong phanh xe và tủ lạnh, Propylene (PG)/Butylene Glycol là một chất rất độc hại, có thể thấm vào da rất nhanh chóng. Khuyến cáo không nên tiếp xúc trực tiếp để đề phòng những ảnh hưởng xấu đến não, gan và thận. Nếu dùng PG trong thời gian dài sẽ gây kích ứng làm da trở nên khô và bị lão hóa nhanh hơn. DEA/MEA là chất tạo bọt được sử dụng rộng rãi trong các sản phẩm trong phòng tắm (sữa rửa mặt, sữa tắm, dầu gội…) gây kích ứng mạnh ở da và mắt, gây ra các bệnh về viêm da tiếp xúc. Các chất này rất dễ thẩm thấu qua da và tích tụ trong nội tạng, thậm chí là trong não, nếu sử dụng thường xuyên sẽ làm tăng khả năng ung thư gan và thận.
Loại chất bảo quản Phenoxyethanol bị coi là chất kích ứng da. Phenoxyethanol nguyên chất có thể gây ra các bệnh liên quan đến đường sinh sản hay thần kinh. Trong mỹ phẩm, tỉ lệ của nó ít khi vượt quá 1%, tuy nhiên lại rất hay được sử dụng. Phenoxyethanol có thể gây nôn mửa và tiêu chảy ở trẻ nhỏ cũng như ảnh hưởng xấu đến hệ thần kinh. Trong khi đó, các họ hợp chất Phthalates rất hay thấy trong nhiều loại sản phẩm, nhưng thường không được các nhà sản xuất ghi trên nhãn thành phần. Chúng có thể gây những tác động xấu đến gan/thận, dị tật thai nhi, làm giảm tinh trùng ở nam giới và gây phát triển ngực sớm ở nữ giới. Triclosan là hoạt chất kháng khuẩn có công thức tương tự với chất độc màu da cam. Nhiều nhà khoa học cho rằng triclosan chính là nguyên nhân dẫn đến sự xuất hiện của những loại “siêu côn trùng” kháng thuốc nguy hiểm.
Trong mỹ phẩm, các nhà sản xuất cũng sử dụng các chất bảo quản DMDM hydantoin/ Ure lmidazolidinyl. Đây là 2 trong số những chất bảo quản có khả năng sản sinh ra phormon. Hoạt chất này có thể gây đau cơ, ung thư, phản ứng da, dị ứng, trầm cảm, đau đầu, đau ngực, viêm tai, mệt mỏi mãn kinh, chóng mặt và mất ngủ. Nếu chẳng may tiếp xúc phải, các chất này có thể gây kích ứng hệ hô hấp, tim đập nhanh hoặc hen suyễn, ho lâu dài và cảm lạnh.
Benzoyl Peroxide là hóa chất thường thấy trong các loại mỹ phẩm trị mụn. Benzoyl Peroxide được đánh giá: tạo điều kiện cho các chất gây ung thư phát triển, có khả năng kích thích ung bướu, có thể gây đột biến gen và tổn thương AND ở người và động vật có vú nếu dùng ở nồng độ không thích hợp. Rất độc nếu hít phải, nhiều khả năng gây tổn thương khi nuốt phải hoặc tiếp xúc trực tiếp với da. Gây kích ứng da, mắt và hô hấp. Dẫu nguy hiểm nhưng theo BS. Ngọc Diệp, hiện các bác sĩ vẫn phải thường xuyên sử dụng để điều trị mụn trứng cá, do chưa có chất thay thế. Chỉ có điều, bác sĩ sẽ cố gắng giảm nồng độ để giảm bớt các tác hại.
PGS. Lê Thị Ngọc Diệp khuyến cáo, cần có nhiều nghiên cứu hơn nữa về các tác hại các hóa chất sử dụng để từ đó giúp Cục quản lý Dược đưa ra các khuyến cao và quy định về các chất cấm sử dụng trong mỹ phẩm cũng như nồng độ tối đa cho phép sử dụng. Bên cạnh đó, cũng cần thông tin rộng rãi để người dân biết rõ tác hại những chất nguy hiểm trong mỹ phẩm, từ đó lựa chọn những sản phẩm tốt, đã được kiểm tra, kiểm định chặt chẽ, đảm bảo chất lượng để bảo vệ sức khỏe của chính mình.
NGUYỄN HUYỀN
