Gia Tưởng
Với việc phá rừng đầu nguồn ở xã Đồng Phúc, đã đe dọa trực tiếp tới sinh cảnh ở khu vực núi Phia Bjóoc (tiếng Tày có nghĩa là Núi Hoa) được coi là nóc của khu Việt Bắc, cắt nguồn sinh thủy đổ vào hồ Ba Bể, nơi mà người dân thường chưa ai lên được đến đỉnh. Theo nhận định của các nhà khoa học nếu rừng đầu nguồn không ngăn được lũ thì thảm cảnh hồ Ba Bể bị bồi lắng và biến thành bãi trồng ngô cũng không còn xa nữa.
Tự phá báu vật
Trong tất cả những người sống quanh hồ Ba Bể thì không ai là không biết rõ tầm quan trọng của cửa sông chợ Lèng, bởi đây là nguồn nước chính tạo lên sự xanh trong của hồ Ba Bể và được coi là viên ngọc của núi rừng Việt Bắc, nhưng đầu nguồn của dòng sông này lại bắt nguồn từ chính rừng Đồng Phúc. Cách đây 15 năm chính việc phá rừng làm nương tự do của người dân trong khu vực rừng này, đã làm cho những con suối ở khu vực đầu nguồn khô trắng, và gây ra một vụ hạn hán trong hồ Ba Bể vì mực nước hồ xuống thấp đến mức kỷ lục. Năm 1995 xã Đồng Phúc và vườn quốc gia Ba Bể đã phải bỏ kinh phí ra mở hẳn một hội nghị giữ rừng, cứu hồ. Từ những chỉ đạo quyết liệt của hai phía địa phương và vườn quốc gia, rừng mới được tái sinh và hồ Ba Bể mới thoát được những cơn đại hạn vào mùa khô, còn mùa mưa thì phải chịu một lượng đất cát bồi lấp lên đến hàng nghìn m3. Khi làm việc với chúng tôi, ông Nông Thế Diễn phó giám đốc vườn quốc gia Ba Bể, rất bức xúc về việc phá rừng đầu nguồn của vườn quốc gia, ông nói “ngoài việc mang lại nguồn lợi thủy sản và du lịch thì hiện nay vùng rừng ở Đồng Phúc được coi là khu vực xung yếu, sinh thủy cho hồ và ngăn chặn lũ ống lũ quét từ xa, nhưng quan trọng hơn là khu vực này đang tồn tại một quần thể động vật vô cùng quý giá với rất nhiều loài quý hiếm được ghi trong sách đỏ thiên nhiên thế giới như voọc đen má trắng mũi hếch, cá cóc Tam Đảo, ếch vàng... nếu phá rừng thì ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống của những loài vật này, nhưng tai hại hơn là làm cho tốc độ dòng chảy của sông chợ Lèng vào mùa nước tăng cao hơn rất nhiều, vì không có rừng cản nước, gây ra nguy cơ rất lớn tới việc bồi lấp hồ”. Ông Diễn còn cho biết việc khai thác gỗ ở Đồng Phúc nếu không được xử lí đúng đắn thì sẽ gây ra một tiền lệ xấu, rất khó cho công tác quản lý rừng đối với vườn quốc gia Ba Bể, đây là tất cả các nguyên nhân dẫn đến đẩy nhanh tốc độ biến hồ Ba Bể thành bãi trồng ngô.
Chờ sự chỉ đạo quyết liệt
Cho đến tận bây giờ thì việc phá rừng đầu nguồn hồ Ba Bể có rất nhiều bên liên quan, với những tình tiết khả nghi vẫn chỉ là một vụ việc “nội bộ” của huyện Ba Bể. Mọi thông tin vẫn hầu như được gói gọn trong phạm vi địa giới tỉnh Bắc Kạn, dư luận cả nước vẫn chưa biết gì về vụ việc này. Trong buổi làm việc với chúng tôi Bí thư Huyện ủy Ba Bể, ông Hoàng Diệm, rất đồng tình với quan điểm sẽ chỉ đạo quyết liệt vụ này, bằng chứng là đã phải thành lập đoàn kiểm tra thứ 2 để đi xác minh tại rừng Đồng Phúc. Mặc dù rừng đã bị phá tan hoang nhưng đoàn kiểm tra trước lại kết luận rừng Đồng Phúc vẫn an toàn. Đến ngày 6/5/2008, Chủ tịch UBND huyện Ba Bể đã phải ký Quyết định số 453/QĐ-UBND về việc bổ sung thay thế thành viên đoàn công tác liên ngành, giao cho ông Đàm Đồng Mạ - Phó chủ tịch UBND huyện - phụ trách văn xã, làm Trưởng đoàn thay ông Ma Thế Lung, tuy chưa đi hết rừng nhưng đoàn do ông Mạ chỉ đạo cũng đã tìm ra hàng chục m3 gỗ lậu. Sau nhiều cuộc họp thì cấp huyện Ba Bể cũng đưa ra những quyết định: Kiểm điểm Phòng lâm nông nghiệp, Đảng ủy xã Đồng Phúc, và ông Mao, cán bộ phòng lâm nông nghiệp; ông Phức, kiểm lâm viên hạt kiểm lâm huyện Ba Bể và ông Tuế, Chủ tịch xã Đồng Phúc. Ngày 11/6/2008 đã chuyển hồ sơ giao cơ cơ quan cảnh sát điều tra huyện Ba Bể tiến hành làm rõ vụ việc và trách nhiệm, không biết sự chỉ đạo của cấp ủy của huyện Ba Bể quyết liệt tới đâu? Có đúng như lời của ông Hoàng Diệm đã khẳng định hay không? Nhưng theo thông tin mà chúng tôi có được, thì ngoài việc kiểm điểm một số cá nhân thì rất nhiều người liên quan trực tiếp tới vụ phá rừng đầu nguồn Ba Bể vẫn bình an vô sự “ngoài vùng phủ sóng” những công văn, báo cáo về việc giám sát, xử lý đối với vụ việc trên cũng chỉ vẫn là những giấy tờ thủ tục hành chính, và dư luận rất mong chờ sự chỉ đạo quết liệt của huyện Ba Bể và tỉnh Bắc Kạn trong vụ việc trên.