Nguy cơ và cách ngăn ngừa thiếu nước

Những nguy cơ thiếu nước

NCT dễ bị thiếu nước do những thay đổi sinh lý trong quá trình lão hóa, điều này càng thêm phức tạp bởi tình trạng có nhiều bệnh lý đi kèm và sự suy giảm nhận thức, tinh thần.

Thay đổi liên quan đến tuổi phải kể đến đó là giảm cảm giác khát; việc này có thể dễ nhận thấy hơn ở những bệnh nhân mắc bệnh Alzheimer hay những người từng xảy ra đột quỵ. Điều này chỉ ra rằng khát ở người già không còn được coi là dấu chỉ báo của hiện tượng mất nước nữa.

Suy giảm chức năng thận cũng là một yếu tố nguy cơ. Thận là một cơ quan đóng vai trò thiết yếu trong việc điều hòa cân bằng nước trong cơ thể. Theo sự gia tăng của tuổi tác, sự đáp ứng nội tiết của thận đối với tình trạng thiếu nước cũng trở nên kém đi.

Thiếu nước rất thường gặp ở những người suy giảm nhận thức hay giảm hoạt động chức năng. Nuốt khó, mất trí nhớ hay bệnh đái tháo đường kém kiểm soát hay gặp ở người già và tất cả đều gắn liền với tình trạng mất nước.

Biến chứng: huyết áp thấp, suy nhược, chóng mặt và tăng nguy cơ té ngã

Lưu ý những trường hợp bệnh cấp tính như tiêu chảy, nôn ói có thể dẫn đến mất nước nhanh chóng ở NCT.

Khả năng thiếu nước có thể xảy ra trầm trọng hơn do dùng thuốc ví dụ như thuốc lợi tiểu hay thuốc nhuận tràng. Ngoài ra, việc uống không đủ nước hay chế độ ăn thiếu chất lỏng là những nguy cơ chính của sự thiếu hụt nước.

Hậu quả

Thiếu nước có liên quan đến sức khỏe kém như: làm tăng nguy cơ nhập viện ở NCT; thậm chí các báo cáo đã chỉ ra rằng thiếu nước làm tăng gấp 2 lần nguy cơ tử vong ở bệnh nhân đột quỵ.

Thiếu nước nhẹ ảnh hưởng xấu đến tinh thần, tăng cảm giác mệt mỏi, giảm chức năng thần kinh bao gồm giảm trí nhớ, sự chú ý, tập trung và thời gian phản ứng.

Biến chứng thường gặp liên quan đến tình trạng mất nước bao gồm huyết áp thấp, suy nhược, chóng mặt và tăng nguy cơ té ngã.

Những người kém hấp thu nước dễ phát sinh loét và một số rối loạn về da.

Nước giúp giữ cho đường tiết niệu và thận khỏe mạnh. Khi lượng nước hấp thu giảm, nguy cơ nhiễm trùng đường tiết niệu gia tăng. Việc thiếu cung cấp nước là một trong những nguyên nhân chính gây tổn thương thận cấp tính.

Uống không đủ nước cũng là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất của táo bón. Uống nước đầy đủ có thể làm tăng số lần đi tiêu và tăng cường các lợi ích của chất xơ.

Nhiều NCT không muốn uống để tránh đi vệ sinh nhiều lần, đặc biệt là vào ban đêm, nhưng hạn chế lượng nước uống vào không làm giảm số lần cũng như mức độ đi tiểu không tự chủ.

Dấu hiệu

Dấu hiệu thường gặp của thiếu nước bao gồm khô miệng, môi, lưỡi, mắt trũng, da không đàn hồi, buồn ngủ, lú lẫn, mất phương hướng, chóng mặt hay huyết áp thấp.

Một dấu hiệu quan trọng đánh giá tình trạng nước trong cơ thể đó là nước tiểu. Nước tiểu nhạt màu, không có mùi có thể cho thấy cơ thể đủ nước; ngược lại, nước tiểu sậm màu, mùi mạnh, lượng nước tiểu giảm là dấu hiệu của sự mất nước. Tuy nhiên, cần lưu ý là màu và mùi của nước tiểu còn có thể bị ảnh hưởng bởi thức ăn, một số thuốc hoặc điều kiện bệnh lý khác.

Trung bình mỗi ngày một người trưởng thành cần cung cấp 1,5 lít nước, tương đương khoảng 8 cốc nước. Nhu cầu nước hàng ngày có thể tăng lên khi thời tiết bên ngoài khô nóng hoặc nhiệt độ cơ thể tăng cao. Hãy hướng dẫn NCT uống nước đều đặn trước khi có cảm giác khát, vì một khi họ có dấu hiệu khát, thì cơ thể đã có sự mất nước nhẹ.

Chiến lược ngăn ngừa thiếu nước ở NCT là một chiến lược đa yếu tố đòi hỏi cả kiến thức - thực hành tốt và thời gian - sự kiên nhẫn của nhân viên y tế và người chăm sóc. Nhân viên y tế tại các cơ sở khám chữa bệnh cần được hỗ trợ phát triển các kỹ năng nhận biết và xử trí tình trạng mất nước. Bên cạnh đó, các gia đình cần được tiếp cận thông tin kiến thức một cách có hệ thống để giúp đỡ chăm sóc và ngăn ngừa thiếu nước ở NCT.