Thời tiết thay đổi, lúc nắng lúc mưa khiến tôi bị cảm sốt. Ra hiệu thuốc thì có nhiều loại khiến tôi băn khoăn không biết chọn loại nào cho phù hợp. Xin bác sĩ tư vấn giúp tôi nên dùng thuốc loại có chứa paracetamol hay dùng loại có chứa acetaminophen? Đây có phải là hai loại thuốc khác nhau?
Hoàng Ngọc Hải (Hà Nam)
Thời tiết giao mùa, nhiều người bị cảm sốt. Thuốc giảm đau hạ sốt lại có quá nhiều tên khác nhau. Thành phần mỗi hãng ghi một khác làm nhiều người bối rối như anh. Thậm chí có loại thuốc khi thì ghi paracetamol, khi thì ghi acetaminophen làm nhiều người nhầm tưởng đây là hai thuốc khác nhau.
Paracetamol hay acetaminophen thực ra là một hoạt chất (chỉ khác tên gọi) là thành phần trong thuốc hạ sốt giảm đau phổ biến nhất hiện nay. Nó có rất ít tác dụng chống viêm. So với các thuốc kháng viêm giảm đau không có gốc steroid thì paracetamol có rất ít tác dụng phụ nên được bán không cần kê đơn ở hầu hết các nước. Trong thành phần của đa số thuốc trị nhức đầu, sổ mũi, ho cảm hiện nay hầu như đều có mặt hoạt chất paracetamol phối hợp với các hoạt chất khác như dextromethorphan và loratadin hoặc phenylephrine và chlorpheniramine…
Thuốc này được hấp thu nhanh qua đường tiêu hóa. Nó được chuyển hóa phần lớn ở gan và một phần nhỏ ở thận, cho các dẫn xuất glucuro và sulfo-hợp, thải trừ qua thận. Paracetamol có tác dụng hạ sốt và giảm đau, tuy nhiên lại có rất ít tác dụng chống viêm và thải trừ acid uric, không kích ứng tiêu hóa, không ảnh hưởng đến tiểu cầu và đông máu. Uống paracetamol liều cao dài ngày có thể làm tăng nhẹ tác dụng chống đông của coumarin và dẫn chất indandion. Cần phải chú ý đến khả năng gây hạ sốt nghiêm trọng ở người bệnh dùng đồng thời phenothiazin và liệu pháp hạ nhiệt. Ngoài ra, dùng đồng thời isoniazid với paracetamol cũng có thể dẫn đến tăng nguy cơ độc tính với gan, nguy cơ paracetamol gây độc tính gan gia tăng đáng kể ở người bệnh uống liều paracetamol lớn hơn liều khuyên dùng trong khi đang dùng thuốc chống co giật hoặc isoniazid.
Tác dụng phụ của thuốc này là đôi khi xảy ra ban đỏ hoặc ban mày đay, nặng hơn có thể kèm theo thương tổn niêm mạc. Lưu ý đặc biệt, khi dùng liều cao trên 10g sau thời gian 24 giờ xuất hiện hoại tử tế bào gan có thể tiến triển đến tử vong sau 5 - 6 ngày. Vì vậy, cần chú ý dùng đúng liều chỉ định khuyên dùng, không dùng đồng thời 2 - 3 loại thuốc khác nhau về tên gọi và cách ghi tên hoạt chất như paracetamol hay acetaminophen mà thực chất chỉ là một có thể dẫn đến quá liều rất nguy hiểm.
ThS. Lê Anh
